وسعت جهان هستی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: جهان هستی،
فیلسوف ،
حکیم ، متناهی
پرسش: با سلام؛ آیا برای جهان هستی می‌توان از نظر بعد، اندازه‌ای در نظر گرفت؛ زیرا سؤالی که در ذهن خطور می‌کند این است که بالاخره جهان هستی از نظر بعد و اندازه پایانی دارد؟ با تشکر.
پاسخ: فیلسوفان
مسلمان گذشته بر این باور بودند که جهان هستی از نظر بُعد و اندازه، متناهی است، ولی حکیمان معاصر، آن دلایل را کافی نمی‌دانند و معتقدند؛ از نظر
عقلی دلیلی بر تناهی ابعاد نداریم.
البته حکیمان معاصر پس از رد دلایل تناهی ابعاد، نسبت به امکان اقامه دلیل بر نامتناهی بودن عالم جسمانی اختلاف نظر دارند:
۱)برخی با توجه به غیر متناهی بودن
ذات باری تعالی و با توجه به قانون سنخیت بین
علت و
معلول ، بر این باورند که عالم جسمانی از نظر بُعد، باید غیر متناهی باشد.
۲)اما عده‌ای دیگر از حکیمان بر این باورند که برای نامتناهی بودن عالم جسمانی نیز نمی‌توان دلیلی اقامه کرد.
علامه طباطبائی دراین باره می‌گوید: قدرت خداوند، همان مبدئیت او برای ایجاد و
علیت او برای ماسوایش بوده و این قدرت، عین ذات الهی است و لازمه این، دوام
فیض و استمرار
رحمت و عدم انقطاع عطیه الهی است، البته از این دوام عالم طبیعت( که البته عالم زمانی است) لازم نمی‌آید؛ زیرا مجموع چیزی ورای اجزاء نیست و هر جزئی از این عالم مسبوق به
عدم است.
استاد مصباح یزدی نیز در این زمینه می‌گوید: اغلب فلاسفه معتقد به قدم زمانی جهان
مادی بوده‌اند و برای نظریه خودشان دلایلی اقامه کرده‌اند؛ مثلاً در یکی از دلایلی که از طرف آنان اقامه شده است قدم زمانی عالم را مقتضای ازلی بودن فیض الهی دانسته‌اند، اما باید گفت که هر چند فیض الهی اقتضای هیچ‌گونه محدودیتی ندارد ولی مشمول فیض الهی واقع شدن منوط به قابلیت و امکان دریافت آن است و شاید جهان مادی امکان دریافت فیض ازلی و ابدی را نداشته باشد و همچنان‌که فلاسفه، محدود بودن حجم جهان را منافی با وسعت فیض الهی ندانسته‌اند نباید محدود بودن زمانی آن را هم منافی با دوام فیض الهی بدانند.
از این رو برخی گفته‌اند: حقیقت این است که ما نه
برهانی عقلی بر محدودیت مکانی یا زمانی جهان یافته‌ایم و نه بر عدم محدودیت مکانی و زمانی آن. از این جهت مسئله را در بقعه امکان احتمالی وامی‌گذاریم تا هنگامی که دلیلی قطعی بر یکی از طرفین آن بیابیم
پایگاه اسلام کوئست
