نهی قرآن از آسیب زدن به خود
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قرآن، بدن،
نفس،
هلاکت،
انسان، آسیب، لطمه،
دین اسلام.
پرسش: آیا قرآن انسان را از آسیب رساندن به خود نهی کرده است؟
پاسخ اجمالی: در تعالیم قرآن و روایات برای روح و جسم انسان ارزش فوق‌العاده‌ای به چشم می‌خورد به‌طوری که انسان را از هرگونه وارد کردن آسیب به جسم و جان خویش برحذر می‌دارد. در آیات قرآن به نهی انسان از هلاکت و نابودی، مسئول بودن اعضای بدن و پرسش از نعمت بدن در
قیامت اشاره شده است.
در آیه۱۹۵
سوره بقره انسان از هلاکت و نابود کردن نفس نهی شده است: «وَ لا تُلْقُوا بِاَیْدِیکُمْ اِلَی التَّهْلُکَةِ؛
با دست خویش خود را به هلاکت نیفکنید.»
این آیه هر چند در مورد
ترک انفاق برای
جهاد وارد شده، ولی مفهوم وسیع و گسترده‌ای دارد که موارد زیادی را شامل می‌شود. در تمام این موارد، انسان نباید بدون جهت جان خود را به خطر اندازد.
در آیه ۳۶
سوره اسراء از مسئول بودن اعضای بدن سخن گفته شده است:
«...اِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ اُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا؛
چرا که گوش و چشم و دل‌ها همه مسئول‌اند.»
این آیه مسئول بودن
چشم و
گوش و
قلب و به‌طور کلی تمام اعضا و جوارح را در قبال عملکردشان بیان می‌کند. این‌گونه است که حتی مغزی که فرمان به آسیب‌رساندن نابجا به دیگر اعضا بوده و نیز اعضایی که در این آسیب‌رساندن، فرمان مغز را اجرا کرده‌اند همه باید پاسخ‌گو باشند.
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز در این زمینه می‌فرمایند: «در روز قیامت از چهار چیز سؤال می‌شود: عمر خود را در چه راهی مصرف کردی، بدن خود را برای چه چیزی فرسودی...»
اگر فردی به جهت چگونه فرسوده کردن بدن خویش مورد پرسش قرار گیرد، طبیعی است که برای آسیب‌رساندن به آن نیز مؤاخذه خواهد شد.
همچنین در
سوره تکاثر آمده است که از نعمت بدن در قیامت پرسش می‌شویم:
«ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیم؛
یکی از چیزهای که
خداوند در روز قیامت از آن سؤال می‌کند، این است که نیرو و توان بدنی‌ات را در چه راهی مصرف کرده‌ای.»
طبیعتاً هر کدام از اجزای بدن، یکی از نعمت‌های خداوند است و انسان برای چگونگی نگهداری از هر نعمتی باید پاسخ‌گو باشد و اگر بیهوده و بدون دلیل، آسیبی به بدن خود وارد کند، نوعی کفران نعمت به شمار خواهد آمد.
در همین راستا، صحت و سلامتی بدن در روایات به عنوان یکی از مصادیق
نعمت‌های الهی بیان شده است.
با توجه به آنچه بیان شد، از مجموع آیات و روایات استفاده می‌شود که وجود فیزیکی انسان یکی از نعمت‌های خدادادی است که انسان باید در جهت حفظ آن از آسیب و خطر کوشا باشد، و حق وارد کردن کوچک‌ترین آسیب به آن‌را ندارد، جز در راه خدا و جهاد.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نهی قرآن از آسیب زدن به خود» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۱/۲۲.
