نزول دفعی و تدریجی قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قرآن ، نزول دفعی،
نزول تدریجی .
پرسش: دقیقاً چه مدت از
نزول دفعی و تدریجی قرآن گذشته است؟
پاسخ:
درباره‌ی نزول دفعی قرآن همین قدر می‌دانیم که در
شب قدر بوده است
و از آن‌جا که قرآن می‌فرماید:
ماه رمضان ماهی است که
قرآن در آن نازل شده، پس شب قدر هم در ماه رمضان می‌باشد.
و اما این‌که شب قدر کدام شب از شب‌های
ماه رمضان می‌باشد، دقیقاً معلوم نیست و اختلافاتی در این زمینه مشاهده می‌شود؛
ولی به نظر می‌رسد که در بین احتمالات موجود، این احتمال که شب بیست و سوم، شب قدر باشد، قوی‌تر است؛ زیرا
روایات و قراین زیادی آن را تأیید می‌کنند.
در‌عین‌حال مشخص نیست که در چه سالی این امر مبارک اتفاق افتاد. اما می‌توان گفت:گرچه شب قدر، شب
نزول قرآن در نشئه طبیعت بود، اما شب عروج
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ هم محسوب می‌شد؛ زیرا قرآن در
ام الکتاب ، نزد پروردگار است
و انسان تا
عروج نکند نمی‌تواند قرآن را در ام الکتاب دریابد.
از این‌جا می‌توان فهمید که نزول دفعی قرآن در زمان رسیدن پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به این مرحله از کمال بوده است. بنابراین می‌توان حدس قوی زد که این نزول در همان سال اول رسالت؛ یعنی حدود ۵۶ روز بعد از بعثت بوده است.
این عدد با در نظر گرفتن زمان
بعثت (۲۷ رجب) و شب قدر (۲۳ رمضان) و با فرض ۳۰ روز بودن ماه‌های
رجب و
شعبان به دست آمده است.
در خصوص
نزول تدریجی قرآن که مقارن بعثت بوده است، به جهت اختلاف موجود در
تاریخ دقیق بعثت،
نیز اختلاف نظر وجود دارد.
نظر مشهور این است که پیامبر عظیم الشأن
اسلام در روز دوشنبه ۲۷ رجب مطابق با اول فوریه‌ی ۶۱۰ میلادی، به
رسالت مبعوث شدند
و در این هنگام، پنج آیه‌ی اول سوره‌ی
علق بر آن حضرت نازل گردید.
سپس نزول آیات دیگر قرآن به‌تدریج تا پایان
عمر حضرت ادامه داشته و مدت بیست و سه سال به طول انجامیده است.
عده‌ای بر این عقیده‌اند که زمان بعثت با زمان نزول تدریجی قرآن، به‌عنوان یک کتاب آسمانی، فرق دارد. در نظر آنان گرچه پنج آیه از سوره‌ی علق در هنگام بعثت بر پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نازل شده، اما آن حضرت مأمور به
تبلیغ عمومی نبوده است. او بعد از سه سال دعوت مخفیانه، مأمور به
دعوت عمومی گردید
و از این هنگام بود که قرآن به‌عنوان کتابی که از
آسمان نازل می‌شده، به کتابت در آمد و... از‌این‌روی اگرچه بعثت در
ماه رجب بوده، اما شروع نزول تدریجی قرآن، بعد از سه سال، در شب قدر از ماه
رمضان بوده است.
مؤید این عقیده، روایاتی است که زمان نزول قرآن را مدت بیست سال بیان می‌کنند.
بنابر این نظر و عقیده
، زمان نزول تدریجی قرآن به‌عنوان کتاب آسمانی، در سال چهارم بعثت؛ یعنی حدوداً سه سال و پنجاه و شش روز بعد از بعثت بوده و تا پایان عمر حضرت
رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله؛ یعنی ۲۸ صفر سال یازدهم
هجرت ادامه داشته است.
در نتیجه، با توجه به این‌که تاکنون ۱۴۲۸ سال از زمان هجرت
پیامبر گذشته و
بعثت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ تقریباً سیزده سال قبل از هجرت بوده است، اگر مبنای اول را بپذیریم، از اولین آیه‌ای که نازل شده حدوداً ۱۴۴۰ سال قمری می‌گذرد؛ و اگر مبنای دوم را بپذیریم، از نزول اولین آیه، ۱۴۳۷ سال سپری شده است.
ناگفته نماند که بنابه گزارش برخی از
مورخان ، زمان بعثت در اول فوریه‌ی ۶۱۰ میلادی بوده است و از آن‌جا که اکنون در سال ۲۰۰۷ میلادی هستیم، می‌توانیم زمان نزول اولین آیه را براساس سال میلادی محاسبه نماییم.
پایگاه اسلام کوئیست.
