میزان عذاب و پاداش
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:
عذاب ،
پاداش ،
دوزخ ،
بهشتپرسش: سلام؛ بعد از
مرگ و بعد از
قیامت وقتی که مشخص شد اهل
جهنم چه کسانی‌اند و بهشتیان چه افرادی، میزان مجازات و پاداش دوزخیان و بهشتیان چقدر خواهد بود؟ یعنی به ازای هر سال
ثواب یا
گناه ، چند سال محاسبه خواهد شد؟ یکی از اصول مجازات این است که جرم و مجازات برای افراد مشخص و مبرهن باشد، اما از جمله مجهولات ذهنم در
دینمان این قضیه است.
پاسخ: برای پاسخ به این سوال، لازم است نکات زیر مورد توجه قرار گیرد:
اولین نکته‌ای را که در این ارتباط باید در نظر داشت؛ این است که عذاب و پاداش اخروی را نباید با مسائل
حقوقی و جزایی
دنیا قیاس کرد؛ چراکه ارزش معنوی کارها را انسان نمی‌تواند درک کند؛ زیرا انسان معیار، مقیاس و اندازه‌ای در دست ندارد که آن‌ها را با آن بسنجد، این خدا است که در مقابل اعمال انسان ارزش تعیین می‌کند.
آن‌چه مسلم است، این است که مجازات قیامت، کاملاً متناسب با جرایمی است که انسان در دنیا مرتکب شده است، اگر چه ممکن است آدمی چنین تناسبی را درک نکند، همان‌گونه که بیان شد. به عنوان نمونه جزای
غیبت از
زنا بیشتر است، یا خوردن یک
درهم ربا گناهش نزد
خداوند بزرگ‌تر از هفتاد بار زنا با
محارم است.
این‌گونه عذاب‌هایی در برابر گناهانی؛ مانند غیبت و خوردن ربا ممکن است در نگاه نخست غیر قابل باور و بدون تناسب جلوه کند. اما وقتی انسان به
فلسفه آن نگاه کند و به عواقب و پیامدهای ناگوار آن‌ها در جامعه نظری بیاندازد، درخواهد یافت که عذاب، برابر با گناه است.
ممکن است برخی تصور کنند که واجب شدن «شصت روز»
روزه به عنوان کفاره، در مقابل خوردن یک روز روزه ماه مبارک رمضان و مجازات‌های دیگری از این دست در دنیا و آخرت، با آیه «وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزی إِلاَّ مِثْلَها»،
که می‌گوید در برابر کار بد، فقط به اندازه آن کیفر داده خواهد شد، سازگار نیست. اما با توجه به یک نکته، پاسخ این ایراد نیز روشن می‌شود و آن این‌که منظور از
مساوات میان «گناه» و «کیفر». مساوات عددی نیست، بلکه کیفیت عمل را نیز باید در نظر گرفت، خوردن یک روز روزه ماه رمضان با آن همه اهمیتی که دارد، مجازاتش تنها یک روز کفاره نیست، بلکه باید آن قدر روزه گرفت که به اندازه احترام آن یک روز ماه مبارک شود؛
و این به جهت حرمتی است که فرد روزه‌خوار از ماه رمضان شکسته است.
اما در مورد پاداش‌ها، مسئله فضل و عنایت الهی مطرح است. ممکن است پاداشی که به انسان داده می‌شود، به مراتب بیش از عمل انجام شده باشد. چنان‌که در قرآن کریم به آن تصریح شده است:«مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزی إِلاَّ مِثْلَها وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ»؛
هر کس کار نیکی انجام دهد ده برابر به او پاداش دهند و هر که کار بدی انجام دهد تنها همانند آن کیفر بیند، تا ستمی بر آن‌ها نرفته باشد.
«مَنْ عَمِلَ سَیِّئَةً فَلا یُجْزی إِلاَّ مِثْلَها وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ یُرْزَقُونَ فیها بِغَیْرِ حِسابٍ»؛
هر کس کار بدی بکند جز همانند عملش کیفر نیابد و هر کس از مرد و زن که مؤمن باشد و عمل صالحی به جای آرد به بهشت داخل شود و بی‌حساب روزی‌اش دهند.
شایان توجه است که در مسئله گناه و مجازات، موضوع عدالت مطرح است و خداوند در آن‌جا به کسی ظلم و ستم روا نمی‌دارد. اگرچه در این مورد نیز بسیار گناهانی را که با توبه از بین می‌برد:«یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ»؛
و از بسیاری درگذرد، و یا از آن برتر، زشتی را به نیکی تبدیل می‌کند:«یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ»؛
خداوند نیکی آنان را جانشین بدی‌هایشان می‌گرداند.
ولی در مسئله پاداش، این‌گونه نیست که اگر خواست در برابر یک کار، ده برابر آن و یا بیشتر پاداش دهد، به کسی ستمی وارد آید.
پایگاه اسلام کوئست
