مقایسه عقل اول مشاء با وجود منبسط حکمت متعالیه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:عقل اول،حکمت متعالیه،فلسفه مشاء،وجود منبسط.
پرسش:
عقل اول مشاء با
وجود منبسط حکمت متعالیه ، چه تشابه و چه تفاوتی با هم دارند؟
فلاسفه‌ی مشاء،
اولین مخلوق یا
صادر اول را «عقل اول» و اشراقی‌ها آن‌را «نور اول» و «نور اقرب» می‌دانند؛ چنان‌که نزد اهل معرفت «وجود عام» و «تجلى سارى»، و در نزد حکمت متعالیه «وجود مطلق» و «وجود منبسط» است.
عقل اول مشائیان فقط یک کار انجام می‌دهد و آن این‌که واسطه در رسیدن فیض از ذات اقدس الهی به عقل دوم و فلک نهم است، اما وجود منبسط در حکمت متعالیه همان‌گونه که از اسم آن بر می‌آید، در همه جا حضور دارد.
صدر الدین شیرازی در این مورد، که متأثر از کلمات عرفا و فلاسفه است، می‌گوید؛ صادر اول،
نَفَس رحمانی و وجود منبسط و فیض اقدس است و آن سارى در تمام عالم است، بلکه ریز و درشت جهان عبارت از یک وجود است و آن‌را مراتبى است به شدت و ضعف. خلاصه، مرتبه بعد از وجود و مبدأ المبادى و ذات حق را نفس رحمانى و وجود منبسط می‌داند که در هر موطن و مرتبه‌اى به صورت خاص (عقل، نفس، فلک، جماد، نبات، حیوان و غیره) در می‌آید.
پایگاه اسلام کوئست
