• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

معراج

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلید واژه: معنای معراج، اولین معراج، زمان اولین معراج.
پرسش: معراج پیامبر اعظم صلی الله و علیه و آله در چه زمانی واقع گردید؟
پاسخ: معراج برای پیامبر مکرر واقع شده است. اولین معراج، قبل از هجرت در شهر مکه و از مسجد الحرام واقع شده است.


سیر در عوالم هستی، برخورد با اسرار، و اطلاع و احاطه کامل بر حقایق عوالم امکانیه را معراج گویند.

و به دلالت آیات مبارکه سوره اسری و سوره نجم، معراج پیامبر اکرم یکی از اعجاز نبوت آن حضرت می‌باشد، و مکرر برای آن حضرت واقع شد.

اولین معراج آن حضرت چند سال پس از بعثت و نبوت آن حضرت واقع شده که قبل از هجرت در شهر مکه و از مسجد الحرام بوده است.

درباره وقت معراج اختلاف جزئی میان علمای اسلام وجود دارد. برخی سه سال قبل از هجرت وقوع معراج را گزارش نموده‌اند و برخی یکسال قبل از هجرت
[۱] ابن اثیر الکامل، بیروت، دار صادر، ۱۳۹۹، ج۲، ص۵۱.
که به احتمال قوی قول دوم ارجح می‌باشد.

در مسئله معراج نبوی آن چه بسیار مهم است، اعتقاد به معراج است چنان که امام صادق ـ علیه السلام ـ می‌فرماید: لیس من شیعتنا من انکر اربعة اشیاء: المعراج و المساله فی القبر، و خلق الجنة و النار و الشفاعه.
[۲] علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۶، ص۲۲۳.    

و منقول است از امام رضا ـ علیه السلام ـ: من کذب بالمعراج فقد کذب رسول الله.
[۳] بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۱۲.    


چون بحث از زمان معراج بحثی صرفاً تاریخی است و در بحث های تاریخی هماهنگی سخن و وحدت نظر یا وجود ندارد یا بسیار اندک است، به ویژه در موضوعاتی که از تحقیق عمیق برخوردار نبوده و به گستردگی کاویده نشده است زمان و مکان معراج بحثهایی است که در چنین وضعی قرار دارد. و دستخوش اختلاف و تعدد آراء گردیده، تا آن جا که در این باره بیش از ده قول مطرح گردیده است.

برخی یک سال پیش از بعثت را ادعا کرده‌اند.
[۴] فخر رازی، تفسیر کبیر، ج۲۰، ص۱۴۶، و تفسیرکشاف، ج۲، ص۶۴۶.

زهری پنج سال پس از بعثت را قبول کرده‌ است.
[۵] مسلم، صحیح، ج۲، ص۲۰۹.

ابن اسحق یک قول نقل کرده است و زمان آن را موقع آشکار کردن دعوت به اسلام از طرف پیامبر دانسته است.
[۶] صحیح، ج۲، ص۲۱۰.
[۷] ابن هشام، سیره، ج۲، ص۳۷.

یعقوبی پیش از مرگ ابوطالب را زمان معراج دانسته است.
[۸] یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۲۶.

براساس روایتی از امام امیرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ سال سوم بعثت زمان معراج تعیین شده است.
[۹] بحارالانوار، ج۱۸.
[۱۰] آملی، جعفر مرتضی، الصحیح من السیره، ج۱، ص۲۷۱.
[۱۱] المیزان، ج۱۳، ص۳۱.    

استاد سبحانی براساس استناد به قول ابن هشام و ابن اسحاق سال دهم بعثت را قطعی دانسته است.
[۱۲] سبحانی، فروغ ابدیت، ج۱، ص۳۸۴ - ۳۸۵.

اما برخی از مورخان ۱۸ ماه پیش از هجرت
[۱۳] سیرة الحلبیه ج۱، ص۲۷۸.
و برخی ۱۶ ماه پیش از هجرت
[۱۴] ادیب بهروز، محسن، معراج از دیدگاه قرآن و روایات، تهران، سازمان تبلیغات، چ اول، ۷۴، ص۶۴.
و برخی یکسال دانسته اند.
مرحوم شیخ عباس قمی وقوع معراج نبوی را قبل از هجرت در مکه دانسته که یا در شب هفدهم ماه رمضان یا بیست و یکم ماه رمضان ۶ ماه پیش از هجرت و یا در ماه ربیع‌الاول دو سال بعد از بعثت دانسته است.
[۱۵] قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، هجرت، چ دوم، ۱۴۰۹، ج۱، ص۱۰۹.

هاشم معروف الحسینی می‌نویسد: معراج نبوی شب شنبه ۱۷ ماه رمضان سال ۱۳ بعثت واقع شده اگر چه اختلاف زیادی در کیفیت وقوع و تاریخ آن بین مسلمین وجود دارد.
[۱۶] هاشم معروف الحسینی، سیرة المصطفی، بیروت، دارالقلم، چ سوم، ۱۹۸۱م، ص۲۳۷.

درنتیجه باید گفت که معراج در سال های اخیر بعثت قبل از هجرت در ماه رمضان واقع شده است و از نظر شیعه مهم اعتقاد و التزام به معراج است و زمان وقوع آن چندان مهم نیست بلکه مضامین بلند معراج و آن چه را که پیامبر اکرم از حقایق و اسرار هستی کشف کرده مهم است.

۱. ↑ ابن اثیر الکامل، بیروت، دار صادر، ۱۳۹۹، ج۲، ص۵۱.
۲. ↑ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۶، ص۲۲۳.    
۳. ↑ بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۱۲.    
۴. ↑ فخر رازی، تفسیر کبیر، ج۲۰، ص۱۴۶، و تفسیرکشاف، ج۲، ص۶۴۶.
۵. ↑ مسلم، صحیح، ج۲، ص۲۰۹.
۶. ↑ صحیح، ج۲، ص۲۱۰.
۷. ↑ ابن هشام، سیره، ج۲، ص۳۷.
۸. ↑ یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۲۶.
۹. ↑ بحارالانوار، ج۱۸.
۱۰. ↑ آملی، جعفر مرتضی، الصحیح من السیره، ج۱، ص۲۷۱.
۱۱. ↑ المیزان، ج۱۳، ص۳۱.    
۱۲. ↑ سبحانی، فروغ ابدیت، ج۱، ص۳۸۴ - ۳۸۵.
۱۳. ↑ سیرة الحلبیه ج۱، ص۲۷۸.
۱۴. ↑ ادیب بهروز، محسن، معراج از دیدگاه قرآن و روایات، تهران، سازمان تبلیغات، چ اول، ۷۴، ص۶۴.
۱۵. ↑ قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، هجرت، چ دوم، ۱۴۰۹، ج۱، ص۱۰۹.
۱۶. ↑ هاشم معروف الحسینی، سیرة المصطفی، بیروت، دارالقلم، چ سوم، ۱۹۸۱م، ص۲۳۷.


اندیشه قم.    


رده‌های این صفحه : تاریخ اسلام | سیره پیامبر | معراج
جعبه ابزار