مراد از نوع جهنم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: جهنم، درجات جهنم، مراتب جهنم.
پرسش: چند نوع جهنم داریم؟
پاسخ: جهنم اسم‌های گوناگونی دارد و گاهی هم اسم بعضی مرتبه‌ها و قسمت‌ها در
قرآن آمده، اگر مراد از نوع، در سؤال مجموع مراتب باشد، فقط یک جهنم داریم و اگر مراد مراتب
جهنم باشد، دارای هفت طبقه و هفت مرتبه است و هر مرتبه ممکن است مراتبی داشته باشد.
قبل از پرداختن به پاسخ، نخست این نکته قابل یادآوری است که چنان‌که از بعضی
آیات و
روایات استفاده می‌شود،
بهشت دارای درجات و به تعبیری دارای درجات عرضی است (متن
روایت این است «
وَإِنَّ اللَّهَ وَضَعَ الْجِنَانَ عَلَى الْعَرْضِ ...».
و جهنم دارای درکات رو به پایین است.
قرآن می‌فرماید: «
منافقین در پایین‌ترین و سخت‌ترین طبقات قرار دارند».
پس
بهشت درجاتی دارد و
دوزخ نیز درکاتی.
پس از این مقدمه جواب این است که اگر مراد از نوع جهنم، مجموع مراتب و درکات جهنم باشد، یک نوع جهنم بیشتر نداریم. منتهی این یک نوع جهنم به اعتبار مراتب اسم‌های مختلفی دارد و اگر مراد از نوع جهنم، هر یک از مراتب جهنم باشد، جهنم دارای هفت طبقه (درکه) و هفت مرتبه است که هر مرتبه اسم خاص خودش را دارد.
چنان‌که
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمود: «جهنم دارای هفت در است که هر یک مخصوص یک طبقه از طبقات جهنم است که روی هم قرار گرفته‌اند و یکی از دست‌های خود را روی دست دیگر قرار داده، فرمود:
طبقات جهنم به این صورت است و اما بهشت را در عرض هم قرار داده است؛ ولی
آتش دارای هفت طبقه می‌باشد: ۱. طبقه زیرین آن، جهنم است؛ ۲. بعد از آن نطی (شعله زیاد) است و بعد از آن حطمه (آتشی که از درون شعله‌ور می‌شود.) و بعد از آن سقر و بالاتر از سقر، جحیم
و بعد از آن سعیر و بالاترین طبقه آن، هاویه باشد.
در بعضی
روایات دارد که بالاترین طبقه، جهنم است و پایین‌ترین آن، هاویه است.
و مؤید این مطلب (که
جهنم هفت طبقه دارد) روایاتی است که می‌فرمایند: بهشت دارای هشت در (چون هشت درجه دارد) و جهنم دارای هفت درب است که هر گروهی از یکی از آن درها وارد جهنم می‌شود.
قابل یادآوری است که هر طبقه ممکن است که دارای مراتب و نقاط مختلفی باشد؛ چنان‌که می‌خوانیم ویل چاهی است در جهنم
یا «
حصینه» شهری است در یکی از طبقات جهنم
و یا
سجّین زندان بدکاران است در یکی از مرتبه‌ها
و...
خلاصه مطلب این است که جهنم اسم‌های مختلفی دارد و گاهی هم
اسم بعضی مرتبه‌ها و قسمت‌ها در قرآن آمده، اگر مراد از نوع، در سؤال مجموع مراتب باشد، فقط یک جهنم داریم و اگر مراد مراتب جهنم باشد، دارای هفت طبقه و هفت مرتبه است و هر مرتبه ممکن است مراتبی داشته باشد.
۱. تفسیر نمونه، آیت‌الله مکارم شیرازی و همکاران ـ (ناشر: دارالکتب الاسلامیة چاپ هشتم تاریخ نشر ۱۳۷۰ ش) ج۲۷/۱۹/۱۱/۲۳/۲۲ و...۱۸/۲۱/ و...۲۰....
۲. نهج‌البلاغه ـ مترجم محمد دشتی (ناشر مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین). نامه ۲۷/۳ ـ خطبه ۱۰۹ و خطبه ۱۲۰ و خطبه ۸۳/۵۴ و خطبه ۱۸۳/۱۵.
۳. معاد، محسن قرائتی ـ (ناشر جامعه مدرسین).
۴. سیاحت غرب سرنوشت ارواح بعد از مرگ، آقا نجفی قوچانی ـ (ناشر نشر روح ـ تاریخ انتشار تابستان ۱۳۷۶).
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مراد از نوع جهنم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۲۰.
