طلاق
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: طلاق، مردان، زنان، مبغوض، حلال، حق طلاق،
ظلم.
پرسش: در روایتی آمده است
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: «هر زنی که از همسرش بدون دلیل درخواست طلاق کند، بوی بهشت بر او حرام است». چرا روایتی وجود ندارد مردی که بدون دلیل زنش را طلاق دهد، بوی بهشت بر او حرام است؟ خداوند حق طلاق را به دست مرد داده و او می‌تواند هر موقع که خواست حتی بی‌دلیل او را طلاق دهد و اصلاً در امر طلاق رضایت و مداخله زن شرط نیست. زن چه گناهی کرده که خداوند این‌قدر به او
ظلم کرده و او را این‌قدر حقیر آفریده؟ آیا این
حکم خلاف انسانیت و اخلاق نیست؟
پاسخ:
احکام الهی براساس مصالح و مفاسد نوعیه وضع شده‌اند تا انسان‌ها با پی‌روی از این دستورات،
زندگی بهتری داشته باشند و به آرامش روحی برسند، و در سایه این
آرامش، به
عبادت و
بندگی بپردازند و به
هدف آفرینش (شناخت خالق هستی) برسند.
طلاق نیز یکی از احکام الهی است که بدون شک از این قاعده مستثنا نیست؛ هرچند در
روایت آمده است: «
مَا مِنْ شَیْ‌ءٍ مِمَّا أَحَلَّهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَبْغَضَ إِلَیْهِ مِنَ الطَّلَاقِ»؛
ناپسندترین چیز حلال نزد
خداوند متعال، طلاق است.
دین مقدس اسلام حتی در صورت کراهت و ناهماهنگی رفتاری بین
زن و مرد،
مردان را سفارش به
صبر و مدارا و تحمل می‌کند و تصمیم عجولانه برای طلاق را نمی‌پسندد و می‌فرماید: «
وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ کَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ یَجْعَلَ اللَّهُ فیهِ خَیْراً کَثیراً»؛
با آنان، به‌طور شایسته رفتار کنید! و اگر از آنها، (به هر دلیل) خوشتان نمی‌آید، (فوراً تصمیم به جدایی نگیرید!) چه‌بسا چیزی (به ظاهر) خوش‌آیند شما نباشد، اما خداوند خیر فراوانی در آن قرار دهد!
اما وقتی مرد و زن با یک‌دیگر به‌هیچ‌وجه به تفاهم اخلاقی و رفتاری نمی‌رسند و حاضر به تطبیق و تعدیل رفتار،
اخلاق، سلیقه و افکار نسبت به یک‌دیگر براساس معیارهای شرعی و اخلاقی نیستند و هرکدام با اِعمال سلیقه و افکار
فردی خود زندگی مشترک را که باید کانون آرامش باشد به جهنمی برای یک‌دیگر تبدیل می‌کنند، راه حلی از سوی
پروردگار حکیم برای این موارد در نظر گرفته شده که
عقل نیز بهتر از آن را سراغ ندارد، و این راه حل، طلاق و جدایی محترمانه می‌باشد.
این آخرین گزینه برای خاتمه دادن به کشمکش‌های غیر قابل تعدیل مردان و
زنان در زندگی مشترک است؛ از این‌رو نه‌تنها زنانی که از شوهرانشان بدون دلیل درخواست طلاق می‌کنند در
روایات مورد سرزنش قرار گرفته‌اند، بلکه مردانی هم که بدون دلیل بخواهند زنانشان را طلاق دهند مورد نکوهش می‌باشند:
امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: «
مَا مِنْ شَیْ‌ءٍ مِمَّا أَحَلَّهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَبْغَضَ إِلَیْهِ مِنَ الطَّلَاقِ وَ إِنَّ اللَّهَ یُبْغِضُ الْمِطْلَاقَ الذَّوَّاقَ»؛
ناپسندترین حلال نزد خداوند متعال، طلاق است. پروردگار، بر کسی که بی‌دلیل و به‌سرعت و تنها برای تغییر ذائقه زنش را طلاق می‌دهد خشمگین خواهد شد.
و نیز از حضرتشان نقل است: «
بَلَغَ النَّبِیَّ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ أَنَّ أَبَا أَیُّوبَ یُرِیدُ أَنْ یُطَلِّقَ امْرَأَتَهُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ إِنَّ طَلَاقَ أُمِّ أَیُّوبَ لَحُوبٌ»؛
به پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ خبر دادند که ابا ایوب می‌خواهد همسرش ام‌ایوب را طلاق دهد، پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمودند طلاق ام ایوب
گناه است.
بنابراین اگرچه اصل طلاق به دست مرد بوده و حلال است، اما پروردگار حکیم، طلاق را آخرین راه حل برای مردان و زنانی قرار داده که نتوانستند یا نخواستند از راه‌های متعارف، اختلافات زندگی مشترک یا مشکلات دیگر را حل و فصل نمایند، نه این‌که آن را راهی برای سوء استفاده مردان قرار داده باشد.
البته ممکن است ـ مانند دیگر اختیاراتی که در قوانین مختلف به
افراد داده شده ـ مردانی را ببینیم که از این
اختیار سوء استفاده نمایند و بدون هیچ دلیل موجهی همسرانشان را طلاق دهند. هرچند این طلاق از نظر شرعی و قانونی صحیح است، اما با عنایت به روایات ذکرشده، چنین مردی مورد مذمت و سرزنش سخت پروردگار قرار گرفته و
گناهکار به شمار آمده و به همین دلیل هیچ
فردی که دارای ایمان واقعی است، به خود اجازه نخواهد داد که مرتکب چنین گناهی شود.
گفتنی است، این سوء استفاده تنها اختصاص به طلاق و حتی اختصاص به مردان نیز ندارد. چه‌بسا ممکن است زنی نیز از شرط «عند المطالبه بودن مهریه» سوء استفاده نماید و در زمانی که شوهرش توانایی پرداخت ندارد، اقدام قانونی برای مطالبه آن نموده و شوهرش را برای مدتی هرچند کوتاه
حبس و زندانی نماید.
پس سوء استفاده انسان‌ها از احکام الهی دلیل بر حکیمانه نبودن یا
ظلم پروردگار به برخی انسان‌ها در جعل و وضع احکام نبوده و نیست، بلکه خود ما انسان‌ها هستیم که با سوء استفاده‌های گناه‌آلود از احکام و اختیارات الهی به یک‌دیگر
ظلم می‌کنیم.
پایگاه اسلام کوئست.
