سخن گفتن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سخن گفتن، قرآن مجید.
پرسش: روش سخن گفتن در قرآن چگونه تبیین شده است؟
پاسخ:
قرآن کریم درباره کیفیت سخن گفتن به برخی محورهای چگونگی سخن گفتن اشاره فرموده است؛ از جمله:
سخن گفتن باید با نرمی باشد، «
فقولا له قولاً لیّنا لعله یتذکّر او یخشی؛
ولی به نرمی با او (فرعون)
سخن بگویید؛ شاید متذکر شود، یا (از خدا) بترسد!».
سخن گفتن نباید با داد و فریاد همراه باشد، نه در همه جا بلکه در نوع محاورات عرفی و در شرایط عمومی و الا در مقابل حاکم «
لایحب الله البحر بالسوء من القول الا من ظلم؛
زیرا
خداوند متعال می‌فرماید: «
... واغضض من صوتک انّ انکر الاصوات لصوتُ الحمیر،... ؛
از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت‌ترین صداها صدای درازگوشان است».
سخن گفتن در غیر جای خودش نباید همراه با ناله و
نفرین و یا اف گفتن و... باشد؛ زیرا در
قرآن کریم از این‌گونه تکلم کردن و سخن گفتن نهی شده است.
مثلاً دربارة سخن گفتن با
پدر و مادر می‌فرماید: «
... وقل لهما قولاً کریماً؛
و گفتار سنجیده و بزرگوارانه به آن‌ها (پدر و مادر) بگو و... »
در سخن گفتن باید سعی شود که محتوای سخن از امراض و بیماری‌های اخلاقی که غالباً
زبان انسان به آن‌ها آلوده می‌شود، مبرا و پاک باشد. برخی بیماری‌های زبان، عبارتند از:
أ. کذب؛
ب.
غیبت؛
ج. تمسخر دیگران و آن‌ها را با القاب زشت صدا کردن.
و...
باید از سخن گفتن در جایی که زمینه انگیزه‌های فاسد و امراض گوناگون می‌شود، خودداری کرد.
انسان باید سخنانش مزین به صفات پسندیده و خوب باشد؛ از جمله:
صادقانه باشد: «
... والصادقین والصادقات.. لهم مغفرةً و اجراً عظیماً..».
مردان راستگو و
زنان راستگو و... خداوند برای همه آن‌ها مغفرت و
پاداش عظیمی فراهم ساخته است».
۱. آیه الله مکارم شیرازی، ناصر و دیگران،
اخلاق در قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج ۱ ـ ۳.
۲. آیه الله مصباح یزدی، محمدتقی،
اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ره، ج ۱ ـ ۳.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «سخن گفتن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۱/۲۳.
