رحلت محسن(ع)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: رحلت محسن، سقط، حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها، جریان سقیفه.
پرسش: در مورد رحلت محسن ـ علیه‌السلام ـ کدام قول صحیح است؟
پاسخ: در میان علمای شیعه
روایات شیخ مفید مورد قبول است و شیخ از نظر زمانی نیز قریب به
عصر غیبت صغری و در اوایل
غیبت کبری می‌باشد.
در ارشاد این قول را این‌گونه مطرح می‌نماید «در شیعه کسانی هستند که ذکر نموده‌اند فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ بعد از رحلت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ فرزندی را سقط نمود که پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ او را محسن نامیده بود؛ در حال
حمل مادرش بنا بر قول این
طائفه از
اولاد امیرالمؤمنین به هجده نفر می‌رسد».
وجود فرزندی به نام محسن برای حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ براساس اقوال معتبر ثابت شده است. غیر از شیخ مفید علمای بزرگ اهل‌سنت و بزرگان شیعه بدان
تصریح نموده‌اند؛ یعقوبی نیز از وجود محسن برای حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ خبر داده است.
آنچه که درباره سقط محسن بن علی مورد بحث و اختلاف است، علت رحلت اوست؛ اما علت رحلت آن از مسائل بحث‌انگیز است که سبب پوشیده داشتن وجود او شده است؛ لذا برخی از
مورخین وفات او را در کودکی ذکر نموده‌اند.
و بلاذری در انساب الاشراف با این عبارت بیان کرده است: فرزندان علی بن ابی‌طالب حسن و حسین و محسن (که در کودکی رحلت کرد) می‌باشند، بلاذری از بزرگان علمای اهل‌سنت است که از محسن یاد نموده است و وفات او را در کودکی می‌داند.
دیدگاه معروف اکثر علمای شیعه این است که محسن بن علی ـ علیه‌السلام ـ هنگام هجوم به خانه فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ برای اخذ
بیعت از علی به خاطر آسیب دیدن مادرش سقط شده است؛ چنان‌که اخبار اهل‌سنت نیز بر این دیدگاه مؤید است. عدم ذکر
ولادت او و مستور بودن برخی از قضایای مربوط به او می‌تواند دلیلی بر تأیید قول علمای معروف شیعه باشد که به سقط محسن به‌خاطر آسیب دیدن مادرش در واقعه خلافت و سقیفه معتقدند. برخی از روشن‌فکرمآبان منکر اهانت به خانه حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیه ـ و سقط محسن شده و آن را ساخته پرداخته منابع دیگر اصل هجوم به خانه زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ و بیعت گرفتن از علی ـ علیه‌السلام ـ را مفصلاً نوشته‌اند، باید بگوییم که این هم از
مظلومیت مادر سادات و مادر امام عصر ـ عجل‌الله تعالی‌فرجه‌الشریف ـ است که مظلومیت او را
انکار کنند؛ در‌حالی‌که عظمت این
فاجعه بزرگ
تاریخ به‌قدری وسیع است که ابن قتیبه نمی‌تواند برخی از
حقایق را انکار کند و ناچاراً قسمت‌هایی از آن واقعه را ذکر می‌کند و دیگر علمای اهل‌سنت نیز مثل او نتوانسته‌اند از کنار این قضیه ساکت بگذرند، مگر آنان که از
رسالت قلم و
انسانیت و
علم، ناآگاه بودند و فقط در نوشتن تاریخ مزدوری نموده‌اند.
اما نظر علمای اهل‌سنت درباره سقط محسن به‌علت ضربه‌ای که در جریان سقیفه و
هجوم به خانه علی ـ علیه‌السلام ـ به او وارد شد. یکی از علمای بزرگ و معروف اهل‌سنت در قرن ششم هجری در این‌باره مطلب بسیار مهمی را آورده است که در اینجا عیناً می‌آوریم: از فرزندان
فاطم ه ـ سلام‌الله‌علیها ـ
حسن و
حسین و محسن که در کودکی رحلت کرده می‌باشند. یک قول هم قائل است که محسن به خاطر ضربه در بر سینه فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ رحلت کرد؛ این قول مشهوری است، هرچند برخی
منکر وقوع آن هستند.
این نویسنده بزرگ اهل‌سنت که فرزندان امیرالمؤمنین از فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ دختر پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ را که می‌شمارد، نام محسن ـ علیه‌السلام ـ را نیز آورده و در ضمن آن به بیان علت درگذشت او اشاره کرده است که دیگران از بیان آن
امتناع کرده‌اند.
با توجه به این عبارات به نظر می‌رسد، نویسنده معتقد است که قول به سقط محسن به علت صدمه حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ در جریان
سقیفه بوده است که شما می‌توانید با دقت در منابع دیگر اهل‌سنت به نتیجه‌ای که ما رسیده‌ایم، برسید. که در پاورقی فهرستی از آن منابع اهل‌سنت را می‌آوریم چون در اینجا بیش از این مقدور نیست.
خوبست در پایان
گفتار مسعودی را درباره سقط محسن ـ علیه‌السلام ـ بیاوریم: «و... فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ را با ضربه در آسیب رساندند و این موجب سقط محسن گردید»
سایت اندیشه قم
