ذبیحه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ذبیحه، اهل کتاب، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله.
پرسش: با توجه به این‌که خوردن ذبیحه اهل کتاب حرام است، چرا پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ ذبیحه یهودیه را قبول کرد؟
پاسخ:
چون
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله خیبر را گشود و آرام گرفت، زینب، دختر حارث شروع به پرس‌وجو کرد که
محمد کدام قسمت گوسفند را بیش‌تر دوست دارد؟ گفتند: شانه و سردست را، زینب گوسفندی را کشت، و سپس زهر کشنده تب‌آوری را که با
مشورت یهود فراهم آورده بود، به تمام گوشت و مخصوصاً شانه و سردست آن زد و آن را مسموم کرد. چون غروب شد و رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به منزل خود آمد، پس متوجه زینب شد. از او پرسید، کاری داری؟ او گفت: ای ابوالقاسم! هدیه‌ای برایت آورده‌ام (اگر چیزی را به پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ هدیه می‌کردند، از آن می‌خوردند و اگر
صدقه بود، از آن نمی‌خوردند) پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ دستور فرمود تا
هدیه او را گرفتند و در برابر آن حضرت نهادند. آن‌گاه فرمود: نزدیک بیایید و شام بخورید! یاران آن حضرت که حاضر بودند، نشستند و شروع به خوردن کردند. پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از گوشت بازو خوردند و «بُشْر بن براء» هم لرزید و ... . در کتاب «
فروغ ابدیت» نیز بعد از نقل این واقعه در پاورقی آمده است: «معروف این است که پیامبر در کسالت وفات خود می‌فرمود: این بیماری از آثار غذای مسمومی است که آن
زن یهودی پس از فتح برای من آورد؛ زیرا اگرچه پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ اولین لقمه را بیرون انداخت، ولی آن زهر خطرناک با آب دهان پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ کمی مخلوط شد و روی دستگاه‌های بدن آن حضرت اثر خود را گذاشت.
درباره آوردن غذای مسموم برای
پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله و مسموم شدن ایشان و به شهادت رسیدنشان از طریق سم، روایات مختلف و متعددی هم در منابع شیعه و هم اهل سنت وجود دارد. کثرت این
روایات به حدی است که نمی‌توان منکر شهادت پیامبر بر اثر مسمومیت شد. البته بین این روایات در برخی موضوعات ـ مانند محل وقوع این حادثه و نیز شخصی که غذا آورده ـ اختلاف وجود دارد که می‌تواند بیانگر این مطلب باشد که جریان ترور پیامبر چندین مرتبه اتفاق افتاده است.
برخی گفته‌اند در خیبر و گروهی نیز می‌گویند در مدینه انجام شده است.
برخی از این روایات مانند روایتی که از
امام رضا علیه‌السلام ذکر شده،
سندشان صحیح و معتبر است. به‌هرحال، برای آگاهی بیش‌تر نمایه‌های «شهادت یا رحلت پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله»، سؤال ۴۰۷۳ و «شهادت یا رحلت پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در سوره آل‌عمران»، سؤال ۱۸۴۰۸ مراجعه کنید.
اما مسئله خوردن غذای غیر
مسلمان، خصوصاً ذبیحه آنها، نیاز به توضیحاتی دارد که ذکر می‌شود:
طبق آیه‌ای از
قرآن کریم، خداوند خوردن غذای
اهل کتاب را برای مسلمانان حلال کرده است: «الْیَوْمَ أُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّباتُ وَ طَعامُ الَّذینَ أُوتُوا الْکِتابَ حِلٌّ لَکُمْ وَ طَعامُکُمْ حِلٌّ لَهُم...»؛ «امروز چیزهای پاکیزه برای شما حلال شده، و
طعام کسانی که اهل کتابند برای شما حلال، و طعام شما برای آنان حلال است ...».
هرچند که بیش‌تر مفسران و فقهای
شیعه خوردن ذبیحه آنان را استثنا کرده و آن را حرام می‌دانند؛
چرا‌که منظور از
آیه غیر از گوشت‌هایی است که ذبیحه اهل کتاب باشد؛ ولی تعدادی از علمای شیعه
و نیز بیش‌تر مفسران و علمای
اهل سنت،
قائل به حلال بودن
گوشت حیوانی هستند که توسط اهل کتاب ذبح شده باشد؛ مشروط به این‌که هنگام ذبح، نام خدا را گفته باشند.
با این‌که در برخی روایات، ذکر شده که خود آن زن، حیوان را ذبح کرده بود،
ولی در بیش‌تر نقل‌ها، به این مطلب اشاره‌ای نشده
خصوصاً در
روایت معتبر در «قُرب الإسناد». لذا این احتمال وجود خواهد داشت که شاید این گوسفند توسط یک مسلمان ذبح شده باشد.
در برخی نقل‌ها اشاره شده، زنی که برای پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ غذا آورد، در ظاهر مسلمان شده بود. در این صورت اشکال به‌طور‌کلی رفع می‌شود.
این احتمال نیز وجود دارد که گوسفند توسط
زن یهودی مسموم شده، ولی آوردن این
غذا به نزد پیامبر، توسط یکی از اصحاب پیامبر
یا یکی از نزدیکان ایشان، صورت گرفته باشد و بنا بر مصالحی این بخش داستان، از نقل‌ها حذف شده باشد.
پایگاه اسلام کوئست.
