دروغ مصلحتی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه: دروغ، مصلحت
پرسش: منظور از
دروغ مصلحتی چیست؟
پاسخ: دروغ در اسلام بلکه تمامی ادیان الهی حرام است،ولی در مواردی که مصلحت دروغ گفتن بیشتر از
مفسده آن باشد،
دروغ حرام نیست، بلکه در برخی موارد
واجب است. در این گونه موارد، دروغ،
مصلحت‌آمیز نام گرفته است.
دروغ در اسلام بلکه تمامی ادیان الهی حرام است،
ولی در مواردی که مصلحت دروغ گفتن بیشتر از
مفسده آن باشد،
دروغ حرام نیست، بلکه در برخی موارد
واجب است. در این گونه موارد، دروغ،
مصلحت‌آمیز نام گرفته است؛ از جمله موارد آن:
امام صادق(ع) فرمود:«انّ اللَّه أحبّ الکذب فی الإصلاح... و أبغض الکذب فی غیر الاصلاح؛
خداوند دروغ گفتن را در مورد اصلاح بین مردم دوست دارد».
امام صادق(ع) فرمود:«الکذب مذموم الاّ فی امرین:دفع شرالظلمه و اصلاح ذات البین؛
کذب بد است مگر در دو مورد: با دروغ شر ظالمی را از خود یا از دیگران دفع کند، یا با دروغ بین دو نفر اصلاح ایجاد کند».
انسان به خاطر ضرر مالی وجانی سنگین می تواند دروغ بگوید. یعنی ضرر مالی باید به گونه ای باشد که تحمل آن دشوار باشد. اما ضرر های ناچیز موجب جواز دروغ نمی شود.
تمام موارد را می توان در یک قاعده کلی خلاصه کرد وآن عبارت است از:به خطر افتادن اهداف مهم تر. در حقیقت
تجویز دروغ در این موارد به خاطر ضرورت است وباید به همان قدر ضرورت اکتفا شود.
موارد بسیاری نیز وجود دارد که به عنوان
دروغ مصلحت‌آمیز در بین مردم شناخته می‌شود، اما در واقع چنین نیست، مثلاً کسی به خاطر مصلحت فردی خود و منافع شخصی وکارهای جزیی دروغ می‌گوید.
آن چه نزد عوام متداول است و آن را دروغ مصلحتی می نامند که مصلحت شخصی خودشان است،
دروغ واقعی و حرام بوده و دارای آثار خود است و مصلحت اندیشی موجب عذر نخواهد بود.
سایت:مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
