حقیقت نبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:
نبی،
پیامبر،
دریافت وحی،
ابلاغ وحی،
هدایت، ماموریت الهی،
معارف آسمانی.
پرسش: حقیقت نبی به چه معناست؟
پاسخ: نبی چند معنا دارد که در ذیل بررسی می‌شود.
الف- نبّی از ریشۀ نبأ (= خبر) گرفته شده و به معنای کسی است که دارای خبر است و به دیگران خبرهایی را می‌رساند؛
ب- نبی از ریشۀ «نَبْوَة» به معنای بلندی و ارتفاع گرفته شده و نبی به معنای شخصی است که از شأنی والا و مقامی بلند برخوردار است؛
ج- نبی به معنای راه و طریق است و
پیامبران را از آن جهت نبی گویند که راه‌های هدایت بشری به سوی
خداوند هستند.
«نبّی (پیامبر)، بشری است که برای
هدایت انسان‌ها برانگیخته شده تا
معارف الهی را بدون واسطۀ انسانی دیگر از خداوند گرفته به مردم برساند.»
« قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُکُمْ یوحَی إِلَی » (
کهف/۱۱۰)
« بگو من فقط بشری هستم مثل شما (امتیازم این است که) به من و
ح ی می‌شود.»
پیامبران راه‌های رسیدن به تکامل‌اند و هدف
آفرینش را به انسان نشان می‌دهند و انسان‌ها با
پیروی از
پیامبران، سعادت جاودانه یافته و از
گمراهی و
رنج و
عذاب الهی رهایی می‌یابند:
« فَإِمَّا یأْتِینَّکُم مِّنِّی هُدًی فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَای فَلَا یضِلُّ وَلَا یشْقَی » (طه/۱۲۳)
«هرگاه هدایت من به سراغ شما آید، هر کس از هدایت من پیروی کند نه گمراه می‌شود و نه در رنج خواهد بود.»
پیامبران از سوی خدا آمده‌اند؛ آنان برای انجام مأموریتی از سوی خداوند در میان خلق ظاهر می‌شوند و خود سرانه اقدام به این کار نمی‌کنند:
« هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیینَ رَسُولًا مِّنْهُمْ یتْلُو عَلَیهِمْ آیاتِهِ وَیزَکِّیهِمْ وَیعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ » (جمعه/۲)
«او کسی است که در میان جمعیت
درس نخوانده رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آن‌ها می‌خواند و آن‌ها را
تزکیه می‌کند می‌کند و به آنان کتاب (
قرآن) و
حکمت می‌آمورد».
میراث پیامبران، مجموعۀ معارف نظری و عملی خاصّی است که بینشی نو و روشی دیگر در زندگی انسان‌ها ایجاد کرده است، کانون اصلی این معارف، کتاب‌های آسمانی است که از
عالم الوهیت نشئت گرفته است:
« ولقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولاً أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ » (
نحل/۳۶)
«ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که خدای یکتا را بپرستید و از
طاغوت اجتناب کنید».
بخشی از این
معارف به گونه‌ای هستند که بشر نمی‌تواند با
عقل خویش به آن‌ها دست یابد:
« وَیعَلِّمُکُم مَّا لَمْ تَکُونُواْ تَعْلَمُونَ » (
بقره/۱۵۱)
«و آن چه را نمی‌دانستید، به شما یاد داد.»
پیامبران این معارف را بدون واسطه انسانی دیگر از خدا می‌گیرند؛ برخلاف
اوصیا و جانشینان پیامبر که دست کم بخشی از علوم خود را از یک واسطۀ انسانی یعنی پیامبر، می‌گیرند:
« قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِن رَّبِّکَ بِالْحَقِّ » (نحل/۱۰۲)
«بگو
روح القدس آن را از جانب پروردگارت به حق نازل کرده»
پیامبران منشأ معارف خود را عالم الوهیت می‌دانند و معتقدند که حاصل
ذهن بشر نیست:
« وَأَنزَلَ اللّهُ عَلَیکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَعَلَّمَکَ مَا لَمْ تَکُنْ تَعْلَمُ » (نساء/۱۱۳)
«و خداوند، کتاب و حکمت بر تو نازل کرد، و آنچه را نمی‌دانستی به تو آموخت.»
یک وظیفۀ مهم پیامبران دریافت معارف الهی است. آنان مدعی‌اند که آن معارف از جای دیگر به آن‌ها داده می‌شود و آن‌ها دریافت کننده و تابع آن معارف هستند و از خود چیزی بر آن نمی‌افزایند:
«وَمَا ینطِقُ عَنِ الْهَوَی إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْی یوحَی» (نجم/۳و۴)
«و هرگز از روی
هوای نفس سخن نمی‌گوید، آنچه می‌گوید چیزی جز وحی که بر او نازل شده، نیست.»
پیامبران وظیفه دارند تا این حقایق را به مردم
ابلاغ کنند، پیامبران اساس ماموریت خود را ابلاغ می‌دانند:
«فهل علی الرسل الا البلاغ المبین» (نحل ۳۵)
«آیا پیامبران وظیفه‌ای جز ابلاغ آشکار دارند.»
بر این اساس، پیامبران شخصیت‌های برگزیده‌ای هستند که از سوی خدا فرستاده شده و مأموریت یافته‌اند به
اصلاح خود و مردم بپردازند.
سایت پژوهه.
