حرمت دروغ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش:آیا برای اینکه شخصی
حسادت نکند، می توان
دروغ گفت؟
در کتاب
علم اخلاق اسلامی از آقای
مهدی نراقی می خوانیم که :«دروغ
حرام است، زیرا در آن
زیانی متوجه مخاطب یا غیر اوست، یا موجب می شود که مخاطب به
خلاف واقع معتقد شود و این سبب
جهل او می گردد. این گونه دروغ با اینکه آسانترین و کم گناهترین درجات آن است نیز حرام است، زیرا
القاء خلاف واقع به دیگری و سبب جهل او شدن
جایز نیست.
هرگاه به دست آوردن
مصلحت مهمی متوقف بر دروغ باشد، و با
راستگوئی نمی توان به آن رسید،
حرمتش بر طرف می شود و
گناهش از میان می رود، و اگر تحصیل این مصلحت
واجب باشد، مانند
نجات مسلمانی از
قتل و
اسارت، یا
حفظ آبرو یا
مال محترم او، دروغ در این صورت واجب می شود. و اگر آن مصلحت به حد
وجوب نرسد ولی راجح باشد، دروغ جایز یا مثل آن مصلحت راجح است، مانند
اصلاح بین مردم و غلبه بر دشمن در جنگ، و دلشاد و
خشنودکردن همسر، و
اخباری وارد شده که هر گاه به دست آوردن این مقاصد سه گانه متوقف بر دروغ باشد گفتن آن جایز است .»
با مطالعه این مطلب و در نظر گرفتن درجه اهمیت هر مورد مشابهی می توان به سادگی دریافت که آیا مجاز به
دروغگویی هستیم یا خیر .
این را هم در نظر داشته باشید که اگر
مفسده ای که از بروز آن بیم داریم با
کتمان حقیقت و به قول شاعر هر
راست نگفتن (جز راست نباید گفت /هرراست نشاید گفت) رفع شود دیگر لازم نیست دروغ بگوییم .
شهر سؤال.
