تعداد روزهای ماه رمضان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ماه،
رمضان،
روز.
پرسش: از قول
امام صادق (علیه‌السّلام) نقل می‌کنند که ماه رمضان همیشه سی روز است. آیا این حدیث صحت دارد و هیچ‌گاه این ماه از سی روز کمتر نمی‌شود؟
شکی نیست که یکی از
منابع استنباط احکام شرعی سنت (قول و فعل و تقریر)
معصومین (علیهم‌السّلام) است که در قالب روایات به ما رسیده است. اما باید توجه داشت که با توجه به وجود روایات
ضعیف و
مجعول و
متعارض و صادره شده در
مقام تقیه و...بکارگیری روایات و استفاده از آنها در استنباط احکام شرعی مستلزم تخصص و تبحّر در
علم حدیث‌شناسی (
رجال و
درایه) و علم
اصول فقه و برخی علوم دیگر می‌باشد. و لذا چه بسا روایاتی که در منابع روایی نقل شده، ولی به سبب ضعف یا تعارض با ادله قوی‌تر یا صدور در مقام تقیه و یا سایر علل مبنای حکم فقهی قرار نگرفته است.
در خصوص مسئله دیدگاه روایات در تعیین آغاز و پایان ماه رمضان نیز همین مسائل مطرح است.
برخی روایات
ماه شعبان را ۲۹ روز و ماه رمضان را همیشه سی روز می‌دانند که این روایات به «اخبار عدد» مشهورند مانند این روایت که از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده: «شَعْبَانُ لَا یَتِمُ اَبَداً رَمَضَانُ لَا یَنْقُصُ وَ اللَّهِ اَبَداً؛
شعبان هرگز تمام نیست، و رمضان به خدا هرگز کم نشود.» طبق این روایات، با گذشت ۲۹ روز از ماه شعبان، ماه رمضان آغاز می‌شود؛ خواه
هلال ماه دیده شود یا نشود.
در مقابل آنها، روایات متعددی قرار دارند که دلالت می‌کنند. اول ماه رمضان تنها با دیدن هلال ثابت می‌شود و صرف گذشتن ۲۹ روز از شعبان برای آغاز ماه رمضان کافی نیست که این روایات به «
اخبار رؤیت» مشهورند. مانند این روایت که راوی می‌گوید: «کَتَبْتُ اِلَیْهِ وَ اَنَا بِالْمَدِینَةِ (اَسْاَلُهُ عَنِ الْیَوْمِ الَّذِی یُشَکُّ فِیهِ مِنْ رَمَضَانَ) هَلْ یُصَامُ اَمْ لَا فَکَتَبَ الْیَقِینُ لَا یَدْخُلُ فِیهِ الشَّکُّ صُمْ لِلرُّؤْیَةِ وَ اَفْطِرْ لِلرُّؤْیَةِ.»
«به ایشان
[امام حسن عسکری یا
امام‌هادی (علیه‌السّلام) نامه نوشتم و درباره
روزه یوم الشک پرسیدم که آیا جزء روزه رمضان است یا نه؟ حضرت در پاسخ نوشتند که شک را وارد
یقین نکن! با رؤیت
[هلال
] روزه بگیر و با رؤیت
افطار کن.»
در این روایت و روایات متعدد دیگر، ملاک آغاز و پایان ماه رمضان رؤیت هلال دانسته شده است.
قول مشهور میان فقها نیز، عمل به اخبار رؤیت و ثبوت اول ماه با دیدن هلال و عمل نکردن به اخبار عدد است
؛
[به دلیل ضعیف بودن اخبار عدد از دیدگاه ایشان و در تعارض بودن با روایات معتبر
]
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «تعداد روزهای ماه رمضان» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۸/۲۲.
