تاثیر عرض در کمال جوهر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

کلیدواژه: کمال، جوهر، عرض.

پرسش: نماز یکی از افعال انسان و عرض است، در حالی که انسان جوهر است، پس چطور عرض می‌تواند جوهر را به کمال برساند. به عبارت دیگر، فعل چطور می‌تواند فاعل را به کمال برساند؟

پاسخ: از نظر اندیشمندان الهی علم و عمل جوهرند؛ نه عرض.

---

اعمال و افعالی که انسان انجام می‌دهد، دارای دو بعد ظاهری و باطنی است. به بیان دیگر، دارای دو بعد ملکی (ناسوتی، دنیایی) و بعد ملکوتی است.
هر چند بعد و صورت ظاهری اعمال و افعال در دنیا حرکت است؛ و حرکت عرض، گذرا و متصرم است و دوام ندارد، ولی همین حرکات و اعراض دارای باطن و ملکوت هستند؛ از نظر باطن و ملکوت، یا نورند یا ظلمت ؛ یا نعمت و خوشی هستند یا عذاب و ناراحتی. به این جهت از همین عرض‌ها در سر و باطن انسان اخلاق ثابتی به نام ملکات ساخته می‌شود که حقیقت و هویت انسان و قدر و ارزش او همان حقائق و همان ملکات او است؛ از این رو از نظر اندیشمندان الهی علم و عمل جوهرند؛ نه عرض.

---