بلا و عقوبت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: بلا، مصیبت، عقوبت، دنیا، نعمت، امتحان، کفار، اعمال، استدراج، ستم، بیداری.
پرسش: آیا بلا برای عقوبت نیست؟ پس چرا
امام حسین ـ عليه‌السلام ـ دچار بلا و مصیبت شدند؟
پاسخ:
بلا به معنای
مصیبت، سختی و گرفتاری است. و با توجه به آنکه
دنیا در نزد خدای متعال ارزشی ندارد، اگر بخواهیم بلای دنیا را مد نظر قرار دهیم، حتما و حتما
نعمت الهی خواهد بود.
خدای متعال می‌فرماید،
ارزش دنیا آن‌قدر است که اگر دنیا محل
امتحان نبود، بهترین بهره‌های دنیا را نصیب
کفار می‌کرد:
وَ لَوْ لا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً لَجَعَلْنا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ وَ مَعارِجَ عَلَیْها یَظْهَرُونَ
و اگر نه این بود که خواستیم مردم در تحت یک نظام قرار گیرند، برای هر کس که به
رحمان کفر بورزد، خانه‌هایی دارای سقفی از نقره قرار می‌دادیم، و پله‌هایی که با آن بالا روند، و خودنمایی کنند.
با فهم این مطلب روشن می‌شود که
بلا و گرفتاری دنیا نداشتن، بدترین عقوبتی است که
خداوند ممکن است نسبت به بنده‌ای
اعمال کند و از آن در آیات الهی به‌عنوان
استدراج خداوند یاد شده است.
امام زین العابدین ـ عليه‌السلام ـ می‌فرمایند: من خوش ندارم که آدمی در دنیا در عافیت باشد و هیچ گرفتاری و مصیبتی به وی نرسد.
و طبق آنچه مکرر در متون دینی بیان شده است، بلا پذیرایی خدای متعال از بندگان
مؤمن خودش است:
پیامبر خدا ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ می‌فرمایند: خداوند ـ عزوجل ـ به دنیا می‌فرماید: ای دنیا! با بلاهای گوناگون به کام بنده مؤمن من تلخ شو و زندگی را بر او تنگ گیر و به کامش شیرین میا تا مبادا به تو میل کند.
و
امام باقر ـ عليه‌السلام ـ می‌فرمایند: خداوند ـ عزوجل ـ مؤمن را با بلا و سختی می‌نوازد؛ هم‌چنان که مرد خانه با آوردن
هدیه از سفر،
خانواده خود را می‌نوازد، و او را از دنیا پرهیز می‌دهد؛ هم‌چنان‌که پزشک بیمار را پرهیز می‌دهد.
و
امام صادق ـ عليه‌السلام ـ می‌فرمایند:
مؤمن مانند کفّه ترازوست: هرچه بر ایمانش افزوده شود، بلا و گرفتاری‌اش فزونی می‌گیرد.
پس باید در نظر داشت که اولا تلخ‌کامی از دنیا، در نظر خدای متعال امر ناپسندی نیست. البته این تلخی‌ها و مرارت‌ها، برای افراد متفاوت، معنای متفاوتی دارند.
امام علی ـ عليه‌السلام ـ می‌فرمایند: بلا برای ستمگر تأدیب است و برای مؤمن
امتحان و برای
پیامبران درجه.
پس اگر شخص ستمگری دچار بلا شد، اگرچه این بلا به خاطر ستم اوست، اما اگر سبب بازگشتن او از ستم شود، خیری بیش از این برای او نمی‌توان تصور کرد. و اینکه در
قرآن فرموده مصیبت‌ها، به خاطر کارهای بد ماست، این لطفی الهی است که انسان را بیدار و متنبه کند و از زشتی باز گرداند:
«فَأَخَذْناهُمْ بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُونَ
و آنان را به تنگی معیشت و بیماری دچار ساختیم، شاید (بیدار شوند و در برابر
حق)
خضوع کنند و تسلیم گردند».
با این توضیح معلوم می‌شود که چرا
امام صادق ـ عليه‌السلام ـ می‌فرمایند: بیش‌ترین بلاها را در میان مردم، پیامبران داشتند، بعد دوستان آنها و بعد هر که به پیامبران شبیه‌تر باشد، به میزان شباهت به آنان، از بلای بیش‌تری بهره‌مند خواهد شد.
پیامبر خدا ـ صلي‌الله‌عليه‌وآله ـ فرمودند:
چون‌که برای آدمی نزد خداوند درجه‌ای است که او با
عمل خود بدان نمی‌رسد، مگر آن که بدنش به بلایی گرفتار شود و بدین وسیله، به آن درجه دست یابد.
پس کسی که جایگاه دنیا و آخرت را فهمیده باشد، این مساله را با نگاه دیگری می‌نگرد و عمق این سخن را می‌فهمد که:
امام باقر عليه‌السلام ـ می‌فرمایند: هرگاه خداوند تبارک و تعالی بنده‌ای را دوست داشته باشد، او را در غرقاب بلا فرو می‌برد و باران
بلا بر سر او فرو می‌ریزد و چون او خدا را بخواند، می‌فرماید: لبّیک بنده من؛ اگر بخواهم خواسته‌ات را زود برآورده سازم می‌توانم، اما آن را برای تو می‌اندوزم و آنچه برایت بیندوزم، تو را بهتر است.
پایگاه شهر سؤال.
