ایرانیان و اعراب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ایرانیان، اعراب،
نزول قرآن،
تأویل.
پرسش: سند حدیثی که
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره فارس‌ها به
اعراب فرمودند: «به خاطر نزول قرآن با آنها جنگیدید؛ اما
دنیا به پایان نمی‌رسد تا این‌که آنها به خاطر تأویل آن با شما خواهند جنگید»، چگونه است؟
پاسخ: در
منابع روایی، روایاتی به این معنا وجود دارد که حضرت علی (علیه‌السلام) درباره فارس‌ها به اعراب فرمودند: «به خاطر نزول قرآن با آنها جنگیدید؛ اما دنیا به پایان نمی‌رسد تا این‌که آنها به خاطر تأویل آن با شما خواهند جنگید».
این
روایت از نظر
سند قابل
اعتماد است.
در هیچ‌یک از منابع روایی متنی را که ذکر کرده‌اید، دیده نشده است؛ اما روایتی وجود دارد که همین معنی را می‌رساند. این
روایت در کتاب
قرب الاسناد آمده است.
در قرب الاسناد به نقل از
امام صادق (علیه‌السلام) و ایشان از پدرانشان (علیهم‌السلام) از
امام علی (علیه‌السلام) آمده است که آن حضرت درباره فارس‌ها فرمود:
«و عنه
[عن الحسن بن ظریف عن ابن علوان
] عن جعفر عن ابیه عن علی (علیه‌السلام) قال فی فارس ضربتموهم علی تنزیله و لا تنقضی الدنیا حتی یضربوکم علی تأویله»؛ به خاطر نزول قرآن با آنها
جنگ کردید؛ اما دنیا به پایان نمی‌رسد تا این‌که آنها به خاطر تأویل (
تفسیر و
باطن) آن با شما خواهند جنگید».
درباره سند این روایت ابتدا یادآور می‌شویم که اعتبار
روایات با توجه به موضوع مورد بحث آنها بررسی می‌شوند، روایاتی که درباره اصول عقاید است، حتماً باید از طریق سلسله‌های مختلف و قابل
اعتماد روایت شده باشند؛ در حالی که روایات فقهی با داشتن تنها یک سلسله سند معتبر، قابل اعتماد و لازم الاجرا می‌باشد.
معمولاً اعتبار روایاتی با مضمون روایت مورد نظر شما، چون نه اصول اعتقادی است و نه از احکام عملی، مورد بررسی قرار نمی‌گیرند.
اما آن‌چه در جواب می‌توان بیان کرد این است که کتاب قرب الاسناد آن‌طور که
علامه مجلسی در مقدمه بحار گفته، از کتب معتبر و مشهور بین
علما ست.
و حمیری، مؤلف آن نیز، از راویان معتبر و بزرگ شیعه است.
سند روایت بعد از حمیری، کوتاه و شامل
حسن بن ظریف و
حسین بن علوان است.
حسن بن ظریف را در کتب
رجال شیعه قابل اعتماد معرفی کرده‌اند؛
ولی درباره حسین بن علوان
اختلاف است و این اختلاف به دلیل عبارتی است که درباره او آورده شده است که: «غیر شیعه است و کنیه برادرش ابامحمد می‌باشد و او قابل اعتماد است»؛ چون دقیقاً معلوم نیست که مقصود از عبارت (قابل اعتماد است)
خود حسین بن علوان بوده یا برادرش، بدین جهت در اعتبار او اشکال شده است.
اما مرحوم
آیت‌الله خویی او را معتبر می‌دانند و می‌فرمایند: چنین عباراتی در کتب رجالی فراوان است و دلالت بر اعتبار همان راوی اصلی می‌کند.
به هر حال با توجه به این‌که بسیاری از
روایات قرب الاسناد با همین سند نقل شده، پس این
روایت از نظر
سند معتبر و قابل
اعتماد است.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «ایرانیان و اعراب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۶/۲۵.
