• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

امیر المؤمنین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه: امیرالمؤمنین ، حضرت علی(ع)، امیرمؤمنان
پرسش:چرا به حضرت علی(ع) امیرالمؤمنین گفته می‌ شد؟
پاسخ:اختصاص لقب امیرالمؤمنین به امام علی(ع) به جهت نصب به مقام امامت و خلافت توسط پیامبر است؛ یعنی بعد از پیامبر باید او امیر و حاکم مسلمانان باشد و مردم باید به این مهم آشنا شوند. با توجه به این معنا است که پیامبر فرمود:"اگر مردم می‌دانستند در چه زمانی علی به این لقب ملقب گردید، هرگز منکر فضایل او نمی‌شدند، زیرا علی در زمانی که آدم بین روح و جسد بود، ملقب به این لقب شد؛ زمانی که خداوند فرمود: آیا من پروردگار شما نبودم؟ گفتند: بلی. فرمود:من پروردگار شمایم و محمد پیامبر شما است و علی امیر شما است".



امیرالمؤمنین به معنای لغوی آن؛ یعنی امیر و فرمانده و رهبر مسلمانان.
[۱] دایرةالمعارف تشیع، ج‌۲، ص ۵۲۲


۱.۱ - عمومیت داشتن معنای امیر

مطابق معنای لغوی به پیامبر می‌توان امیرمؤمنان؛ یعنی رهبر و فرمانده مسلمانان گفت. به خلفای راشدین و خلفای اموی و عباسی و یا همه کسانی که توسط شورا و اصحاب اهل حل و عقد انتخاب شده‌اند، نیز اطلاق می‌گردد.
[۲] دایرةالمعارف تشیع، ص ۵۲۲ – ۵۲۳

بر همین اساس خلفای اسلامی خود را امیرمؤمنان می‌خواندند.


اما در یک معنای ویژه این لقب اختصاص به حضرت علی دارد و تنها به آن حضرت سزاوار و شایسته است که گفته شود امیرالمؤمنین. اگر در روایات عنوان امیرالمؤمنین از القاب خاص علی(ع) شمرده شده،
[۳] دایرةالمعارف تشیع، ص ۵۲۲
با همین معنا در ارتباط است،و آن معنا دربردارنده وصایت و خلافت بلافصل پیامبر است؛ با توجه به این معنا امیرالمؤمنین تنها شامل امام علی(ع) می‌شود، چون جز او کسی جانشین بلافصل نیست؛ به همین خاطر، این لقب برای دیگران و حتی امامان معصوم (ع) اطلاق نشده است.

۲.۱ - مصداق امیرمؤمنان در کلام امام صادق(ع)

شخصی از امام صادق(ع) پرسید: آیا روا است که به امام زمان(ع) به عنوان "سلام بر تو، ای امیرمؤمنان" سلام یاد کرد؟ امام فرمود:نه، زیرا خداوند تنها علی را به این لقب نامیده است. نه قبل او کسی به این لقب نامیده شده و نه پس از او.


اختصاص لقب امیرالمؤمنین به امام علی(ع) به جهت نصب به مقام امامت و خلافت توسط پیامبر است؛ یعنی بعد از پیامبر باید او امیر و حاکم مسلمانان باشد و مردم باید به این مهم آشنا شوند. با توجه به این معنا است که پیامبر فرمود:"اگر مردم می‌دانستند در چه زمانی علی به این لقب ملقب گردید، هرگز منکر فضایل او نمی‌شدند، زیرا علی در زمانی که آدم بین روح و جسد بود، ملقب به این لقب شد؛ زمانی که خداوند فرمود: آیا من پروردگار شما نبودم؟ گفتند: بلی. فرمود:من پروردگار شمایم و محمد پیامبر شما است و علی امیر شما است".
[۶] ینابیع الموده، ج ۲، ص ۶۳؛ مظهر ولایت، ص ۴۰

در برخی از روایات بیان شده که حتی در زمان پیامبر نیز توسط ایشان، از علی(ع) به امیرمؤمنان یاد شده است.


۱. دایرةالمعارف تشیع، ج‌۲، ص ۵۲۲
۲. دایرةالمعارف تشیع، ص ۵۲۲ – ۵۲۳
۳. دایرةالمعارف تشیع، ص ۵۲۲
۴. اصول کافی، شیخ کلینی، ج۱، ص ۴۱۱    
۵. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج‌۲۴، ص ۲۱۱    
۶. ینابیع الموده، ج ۲، ص ۶۳؛ مظهر ولایت، ص ۴۰
۷. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج‌۳۵، ص ۳۷    
۸. ارشاد، شیخ مفید، ص ۴۲    



سایت:مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی    


رده‌های این صفحه : امامت خاصه | فضائل امام علی | کلام




جعبه ابزار