• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ویژگی‌های پیامبر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: اوصاف پسندیده، سیرت نیکو، حسن خلق.
‌پرسش: مهم‌ترین ویژگی حضرت پیامبر ـ صلی‌اللَّه‌علیه‌وآله ـ چه بوده است ؟
پاسخ: پیامبر اکرم ـ صلی‌اللَّه‌علیه‌وآله ـ به لحاظ مراتب انسانی، کامل‌ترین انسان بودند؛ لذا از هر لحاظ دارای برجستگی و امتیاز و ویژگی‌های منحصر به فردی بودند که در اجتماع و در ابعاد مختلف زندگی خویش، چه قبل و چه بعد از بعثت این ویژگی‌ها، برای همه ثابت شده بود.
از جمله اوصاف حمیده و سیرت نیکوی او که لازمه‌ نبوت نیز هست، امانت‌داری بود که در جوانی بدین صفت شهره بود. ویژگی دیگری که از عناصر مختلف متشکل می‌شد، اخلاق کریم و رفتار حلیم آن حضرت بود که در آیات متعدد قرآن این اوصاف ستوده شده است و قرآن عامل موفقیت کار پیامبر ـ صلی‌اللَّه‌علیه‌وآله ـ را همین اوصاف می‌داند.



پیامبر گرامی اسلام، چون انسان کامل بودند، لذا از هر لحاظ در بالاترین درجه از درجات انسانی قرار داشتند، اخلاق و جذابیت رفتاری او به‌قدری بود که هر انسانی به محض دیدارش شیفته و شیدای فضایل و بزرگواری‌های او می‌شد. از ویژگی‌های مهم او امانت‌داری بود؛ به جهت این صفت پسندیده در جوانی و قبل از بعثت در شهر مکه به او توسط مشرکان و اعراب ملقّب به لقب امین شده بود، امانت‌داری و درست‌کاری پیامبر برای تمامی بزرگان عرب و قبایل مکه به اثبات رسیده بود.


ویژگی‌های عالی انسانی و اوصاف حمیده و اخلاق نیکو و پسندیده، چونان نوری در وجود حضرتش می‌تابید و مردم جزیرة‌العرب و قبایل مختلف مکه بیشتر مجذوب و دلداده حسن خلق پیامبر بودند،
[۱] رجوع شود به: خطبه ۹۶ نهج‌البلاغه؛ خطبه ۷۲، ویژگی‌های پیامبر از زبان امام علی علیه‌السلام و خطبه ۱۰۵ و ۱۰۸.
حضرتش دارای بیانی شیوا و گفتاری جذاب و شیرین و رسا داشت و بسیار با طبقات فرودست جامعه و مستضعفان و محرومان و یتیمان مهربان بود و متواضع، بهتر است ویژگی‌های پیامبر اکرم ـ صلی‌اللَّه‌علیه‌وآله ـ را بر اساس قرآن و روایات بررسی کنیم.


"قرآن می‌فرماید: از "انک لَعَلی خلق عظیم"
و «لقد کان لکم فی رسول‌اللَّه اسوةٌ حسنه...» اخلاق فردی و سیرت شخصی حضرت بسیار نیک بود، که این اخلاق و رفتار در جامعه اعمال می‌شد و افراد اجتماع را تحت تأثیر قرار می‌داد.


دیلمی در کتاب ارشاد القلوب نقل کرده که رسول خدا ـ صلی‌اللَّه‌علیه‌وآله ـ لباس خود را وصله می‌زد، و کفش خود را می‌دوخت و گوسفندان را خود می‌دوشید و با بردگان هم‌غذا می‌شد و بر زمین می‌نشست و بر درازگوش سوار می‌شد، بدون هیچ قیدی مایحتاج خانه‌اش را از بازار تهیه می‌کرد و به خانه می‌برد با غنی و فقیر یکسان مصافحه می‌کرد و دست خود را نمی‌کشید تا طرف مقابل دستش را بکشد و به هرکس سلام می‌نمود و در آن بر همگان سبقت می‌کرد. مخارج زندگی‌اش بسیار سبک بود و دارای طبع بزرگ و خوش معاشرت بود، خوش‌رو و همیشه تبسمی بر چهره داشت؛ اندوهگین بود و متفکر، بدون اظهار آن در چهره و در رفتارش - تواضع داشت بدون ذلت - و از اسراف پرهیز داشت، سخاوت‌مند بود. مهربان و دلسوز بر تمامی مسلمین بود و چندان می‌خورد که سیر نشود و هرگز از روی طمع دست به‌سوی کسی دراز نمی‌کرد. به آینه نگاه می‌کرد و موی سرش را درست می‌کرد، خلاصه اینکه حضرت تمام آداب اجتماعی و فردی را در حد شأن و مقام نبوت که مرتبه‌ کمال انسانیت و سرآمد تمام انسان‌ها بود، رعایت می‌کرد و هیچ نقص و کمبودی در رفتار ظاهری و سلوک باطنی وی وجود نداشت؛ بدون اذن اصلا وارد خانه‌ کسی نمی‌شد، پای خویش را دراز نمی‌کرد.


عالی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی که بتوان برای رسول خدا بیان کرد، همان بیان قرآن است که خداوند متعال با اعجاب و بزرگ شمردن از آن یاد می‌کند، آن برخورداری از اخلاق نیک و سرشت عالی انسانی است، که تمام اوصاف دیگر از این خلق برمی‌خواست، یکی از ویژگی‌های مهم رسول خدا عبادت حضرت بودكه می‌تواند برای ما الگو و اسوه باشد، اگرچه قرآن، رسول خدا را از هر لحاظ به‌عنوان اسوه و الگوی خوب و بهترين الگو معرفی می‌نمايد، كه برای بشريت می‌تواند باشد.


۱. رجوع شود به: خطبه ۹۶ نهج‌البلاغه؛ خطبه ۷۲، ویژگی‌های پیامبر از زبان امام علی علیه‌السلام و خطبه ۱۰۵ و ۱۰۸.
۲. قلم(۶۸)، آیه ۴.    
۳. احزاب(۲۲)، آیه ۲۱.    
۴. علامه طباطبایی، محمدحسین، سنن النبی، ص ۲۳۵.    



سایت اندیشه قم    






جعبه ابزار