وعده حکومت امام مهدی در آیه ۵۵ سوره نور
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سوره نور،
آیه،
خداوند،
امام مهدی.
پرسش: آیا احادیث نشان داده‌اند که حکومت امام مهدی (علیه‌السّلام) مصداق سوره نور، آیه ۵۵ است؟
خداوند متعال در سوره نور، آیه ۵۵ می‌فرماید:
«وَعَدَ اللهُ الَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنکمْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْاَرْضِ کمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُم مِن بَعْدِ خَوْفِهِمْ امْنًا یَعْبُدُونَنِی لاَ یُشْرِکونَ بِی شَیْٔاً وَ مَن کفَرَ بَعْدَ ذَلِکَ فَاُوْلَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ.»
«خداوند به کسانی از شما که
ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند، وعده می‌دهد که آنان را به یقین، جانشین روی زمین خواهد کرد، همان‌گونه که پیشینیان را جانشینی روی زمین بخشید و دینی را که برای آنان پسندیده، عزیز و ارجمند خواهد ساخت و ترسِ آنان را به امنیّت و آرامش، مبدّل خواهد کرد، آن‌چنان که تنها مرا خواهند پرستید و چیزی را با من، شریک نخواهند ساخت. پس کسانی که بعد از این
کفر ورزند، نافرمان‌اند.»
در پاره‌ای از روایات این آیه، آشکارا نشان داده شده که حکومت امام مهدی (علیه‌السّلام) مصداق سوره نور، آیه ۵۵ است:
در حدیثی از
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌خوانیم که در باره معنای این آیه فرمود:
«نَزَلَتْ فِی القائِمِ وَ اصحابِهِ؛
در مورد قائم و اصحابش نازل شده»
مراد
[از وعده‌ای که خداوند متعال در آیه داده
]، زمان حکومت مهدی و یارانش است.
در «
دعای افتتاح» می‌خوانیم:
«اللّٰهُمَّ...اسْتَخْلِفْهُ فِی الارضِ کَمَا اسْتَخْلَفْتَ الَّذینَ مِن قَبلِهِ؛ مَکِّنْ لَهُ دینَهُ الَّذِی ارْتَضَیتَهُ لَهُ؛ ابْدِلْهُ مِن بَعدِ خَوفِهِ امناً یَعْبُدُکَ لا یُشرِکُ بِکَ شَیْئاً؛
خداوندا!...او را در زمین، حکومت ببخش، چنان که به کسانی که پیش از او بودند، حکومت دادی.
[خدایا!
] دینی که مورد رضایت توست، برای او، پُرارج و منزلت گردان، هراسش را به امنیّت مبدّل ساز به گونه‌ای که خالصانه تو را
عبادت کند.»
در روایتی دیگر از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده که در باره (وَ لَیمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ اَمْناً) فرمود:
«عُنِی بِه ظُهورُ القائِمِ (علیه‌السّلام)؛
منظور از این آیه، ظهور
قائم است.»
در روایت دیگری آمده است که
جُندَب از
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در مورد «خوف» در آیه پرسید. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در پاسخ فرمود:
«یا جُندَبُ! فی زَمَنِ کُلِّ واحِدٍ مِنهُم سُلطانٌ یَعتَرِیهِ وَ یُؤذِیهِ، فَاِذا عَجَّلَ اللّهُ خُروجَ قائِمِنا یَمْلاُ الارضَ قِسطاً وَ عَدلاً کَما مُلِئَتْ جَوراً وَ ظُلماً؛
ای جُندَب! در زمان هر یک از امامان، سلطانی هست که بدان امام، آزار و اذیّت می‌رساند. وقتی خداوند، ظهور قائم ما را برساند، جهان را پُر از
قسط و
عدل خواهد کرد، چنان‌که پُر از ظلم و ستم شده است.
سپس فرمود:
«طُوبیٰ لِلصّابِرینَ فی غَیبَتِهِ! طوبیٰ لِلمُتَّقینَ عَلیٰ مَحَجَّتِهِم! اُولٰئکَ الَّذینَ وَصَفَهُمُ اللّهُ فی کِتابِه وَ قالَ: (ٱلَّذِینَ یؤْمِنُونَ بِالْغَیبِ)، و قالَ: (اُولٰئِکَ حِزْبُ ٱللهَِ اَلَا اِنَّ حِزْبَ ٱللّهِ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ)؛
خوشا به حال آنانی که در دوران غیبت او شکیبایند! خوشا به حال کسانی که در مسیری که
اهل بیت برای آنان ترسیم کرده‌اند،
تقوا پیشه می‌کنند! اینان، همان کسانی هستند که خدا در کتاب خویش، آنان را توصیف کرده و فرموده است: (و کسانی که به
غیب ایمان دارند) و فرموده: (اینان، همان
حزب اللّه هستند و حزب اللّه، همان رستگاران‌اند).»
مرحوم طَبرِسی در ذیل آیه، از اهل بیت پیامبر (علیه‌السّلام) این حدیث را نقل می‌کند که فرموده‌اند:
«انَّها فِی المَهدیِّ مِن آلِ مُحَمَّدٍ؛
این آیه در مورد مهدی آل محمّد است.»
از
امام سجّاد (علیه‌السّلام) روایت شده که این آیه را قرائت نمود و فرمود:
«هُم وَ اللّهِ شیعَتُنا اهلَ البَیتِ، یَفعَلُ اللّهُ ذٰلِکَ بِهِم عَلیٰ یَدَی رَجُلٍ مِنّا، وَ هُوَ مَهدِیُّ هٰذِهِ الاُمَّةِ، وَ هُوَ الَّذی قالَ رَسولُ اللّهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): ”لَو لَم یَبقَ مِنَ الدُّنیا الّا یَومٌ واحِدٌ، لَطَوَّلَ اللّهُ ذٰلِکَ الیَومَ حَتَّیٰ یَلِیَ رَجُلٌ مِن عِترَتی، اسمُهُ اسمی، یَملَاُ الارضَ عَدلاً وَ قِسطاً کَما مُلِئَت ظُلماً وَ جَوراً."»
«به خدا سوگند، آنان، شیعیان ما اهل بیت هستند. خداوند، این وعده را به دست مردی از ما برای آنان محقّق می‌سازد و او، «مهدی» این امّت است. او کسی است که پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)
[در باره او
] فرمود: «اگر تنها یک روز به پایان دنیا باقی مانده باشد، خداوند، آن روز را چنان طولانی می‌گردانَد تا مردی از عترت من و هم نام من، بیاید که زمین را پُر از عدل و
داد کند، چنان‌که پُر از
ظلم و جور گشته است».
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «وعده حکومت امام مهدی در قرآن» تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۱۱/۲۴.
