وجودذهنی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: وجودذهنی،وجودخارجی،ماهیت.
پرسش:مراد از وجود ذهنی چیست؟
پاسخ:
ماهیات اشیایی كه در خارج از
ذهن دارای آثار ویژه‌ای هستند، در جای دیگری همان ماهیات عیناً موجود می‌شوند بدون آن كه آن آثار را داشته باشند. به این وجود، وجود ذهنی می‌گویند.
در بحث وجودذهنی دو ادعا مطرح می شود که هر دوی آنها با
برهان به اثبات می‌رسند.
۱. این که اشیای خارج از ذهن، در ذهن انسان موجود می‌شوند؛ بنابراین، در ذهن موجوداتی به صورت
مفاهیم داریم.
۲. این که
ماهیت مفاهیم ذهنی با اشیای خارجی یکی است که اگر یکی نباشد
سفسطه پیش می‌آید؛ یعنی امکان شناخت واقعی وجود نخواهد داشت.
فلاسفه مدعی‌اند که ماهیات اشیایی که در خارج از
ذهن دارای آثار ویژه‌ای هستند، در جای دیگری همان ماهیات عیناً موجود می‌شوند بدون آن که آن آثار را داشته باشند. به این وجود، وجود ذهنی می‌گویند.
این فرض که
وجود خارجی اشیاء مثلاً آتش به ذهن منتقل شود، فرض باطلی است؛ زیرا نتیجه اش آن است که آنچه که خارجیت عین حقیقتش است، تبدیل به ذهنیت شود؛ یعنی وجود خارجی به وجود ذهنی تبدیل شود و این امر خلاف وجدان است. نظریه وجود ذهنی معتقد است که
ماهیت آتشی که در خارج از ذهن موجود است، عیناً در ذهن با وجود ذهنی موجود می گردد و این گونه است که شیء خارجی توسط ذهن درک می‌شود. در این جا یک ماهیت واحد دارای دو مرتبه از
وجود است، یکی خارجی و یکی ذهنی، ولی وجودذهنی درجه ضعیف شده ای از همان وجود خارجی است.
ممکن است پذیرش آنچه گفته شد که یک ماهیت که دارای
وجودخارجی است، عیناً در ذهن به وجودذهنی موجود می‌شود کمی دشوار جلوه کند، اما باید توجه داشت که بر اساس
اصالت و
تشکیک وجود این امر پذیرفتنی است و امکان دارد که یک ماهیت واحد در دو مرحله از
هستی موجود شود.
پایگاه اسلام کوئست
