• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قرآن سجاوندی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه : قرآن ، سجاوندی
پرسش : منظور از قرآن سجاوندی چیست؟
پاسخ :



رعایت موارد وقف و وصل از مهمترین قسمتهای علم قرائت و تجوید به شمار می رود. چون شناختن محلهای آن، منوط به دانستن ادبیات عربی است و تحصیل آن برای همگان میسور نیست. لذا سجاوندی نخستین کسی است که نشانه هایی وضع و تعیین کرد که در بالای کلمات قرآنی نوشته شده است تا هنگام تلاوت قرآن مجید با توجه به آن علائم و رعایت آنها خللی در معانی آیات پدید نیاید.
وی یکی از قرّاء اهل سنت
[۱] بعضی ها نیز وی را جزء دانشمندان و مولفین شیعه به حساب آورده اند، از جمله شیخ آقا بزرگ تهرانی.(ر.ک: الذریعه، ج ۱۶، ص ۳۱)
و جماعت بود که شش حرف به عنوان نشانه وقف وضع نموده که مشهور به رموز سجاوندی است و عبارتند از: م ـ ط ـ ج ـ ز ـ ص ـ لا.
[۲] حسن بیگلری، سر البیان فی علم القرآن، تهران، انتشارات کتابخانه سنایی، چ سوم، ۱۳۵۲، ص ۲۴۹

هر قرآنی که این نشانه ها در آن به کار رود، قرآن سجاوندی خوانند.
[۳] علی اکبر دهخدا، دایره المعارف دهخدا، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چ اول، ۱۳۳۹ ش، ج ۲۹، ص ۳۲۶

علاوه بر رموز سجاوندی که ذکر شد، نشانه های دیگری نیز متأخرین از اساتید علم قرائت (از جمله تاج القُرّاء شیخ مصدّر بخاری ) تعیین نموده اند که در بالای کلمات قرآنها نوشته شده و عبارتند از: قف ـ س ـ قفه ـ ق ـ قلا ـ صل ـ صلی ـ صق ـ صب ـ جه ـ ک.
[۴] حسن بیگلری، سر البیان فی علم القرآن، تهران، انتشارات کتابخانه سنایی، چ سوم، ۱۳۵۲، ص۲۵۱



مجد الدین ابوعبدالله محمد بن طیفور غزنوی سجاوندی
[۵] بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، انتشارات دوستان، چ اول، ۱۳۷۷، ج ۲، ص ۱۱۹۰
از دانشمندان قرن ششم
[۶] دکتر محمد معین، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چ چهارم، ۱۳۶۰، ج ۵، ص ۷۳۴
(متوفای ۵۶۰ ق مصادف با ۱۱۶۵ م) عالم قرائات و تفسیر ، موصوف به الامامُ الکبیر و ملک الکلام را نوشته است. وی منسوب به سجاوند (سگاوند) قصبه یا محلّی از توابع کابل یا بامیان می باشد.


سجاوندی دارای آثاری به قرار ذیل است:
۱. عین المعانی فی تفسیر السبع المثانی
[۸] سید غلامرضا تهامی، فرهنگ اعلام تاریخ اسلام، تهران، شرکت سهامی انتشار، چ اول، ۱۳۸۵ ش، ج ۲، ص ۱۲۰۸

۲. انسان عین المعانی که خلاصه عین المعانی می باشد. ۳. الوقف و الابتدائ که در آن از هفت نوع وقف سخن گفته است. ۴. الموجز که در آن پنج نوع وقف را بیان می کند. ۵. علل القراآت و الایضاح فی الوقف و الابتداء در چند جلد. ۶. ذخایر شمار در معانی اخبار سید مختار (به زبان فارسی ).
[۹] بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، انتشارات دوستان، چ اول، ۱۳۷۷، ج ۲، ص ۱۱۹۰



۱. بعضی ها نیز وی را جزء دانشمندان و مولفین شیعه به حساب آورده اند، از جمله شیخ آقا بزرگ تهرانی.(ر.ک: الذریعه، ج ۱۶، ص ۳۱)
۲. حسن بیگلری، سر البیان فی علم القرآن، تهران، انتشارات کتابخانه سنایی، چ سوم، ۱۳۵۲، ص ۲۴۹
۳. علی اکبر دهخدا، دایره المعارف دهخدا، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چ اول، ۱۳۳۹ ش، ج ۲۹، ص ۳۲۶
۴. حسن بیگلری، سر البیان فی علم القرآن، تهران، انتشارات کتابخانه سنایی، چ سوم، ۱۳۵۲، ص۲۵۱
۵. بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، انتشارات دوستان، چ اول، ۱۳۷۷، ج ۲، ص ۱۱۹۰
۶. دکتر محمد معین، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چ چهارم، ۱۳۶۰، ج ۵، ص ۷۳۴
۷. خیر الدین زرکلی، الاعلام،ج۷، ص۲۷    
۸. سید غلامرضا تهامی، فرهنگ اعلام تاریخ اسلام، تهران، شرکت سهامی انتشار، چ اول، ۱۳۸۵ ش، ج ۲، ص ۱۲۰۸
۹. بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، انتشارات دوستان، چ اول، ۱۳۷۷، ج ۲، ص ۱۱۹۰



سایت شهر سوال    



جعبه ابزار