عوامل جعل و تحریف در روایات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه: جعل و تحریف، روایت
پرسش: در تاریخ عده ای بودند که روایات جعل می کردند به نفع
بنی امیه و بر ضد علی(ع). آیا تحریف کننده های روایات فقط منحصر به این طیف سیاسی بودند یا تحریف کنندگان دیگری هم بودند که با انگیزه های دیگری به تحریف رو آوردند؟ آنان چه کسانی بودند و قصدشان از جعل و تحریف روایات چه بود؟
پاسخ: عوامل جعل و تحریف در روایات و تاریخ اسلامی منحصر به عامل و انگیزه سیاسی نیست. اگر چه انگیزه سیاسی یکی از بزرگ ترین، بلکه سر آمد دیگر عوامل جعل و تحریف به شمار می آید.
عوامل جعل و تحریف در روایات و تاریخ اسلامی منحصر به عامل و انگیزه سیاسی نیست. اگر چه انگیزه سیاسی یکی از بزرگ ترین، بلکه سر آمد دیگر عوامل جعل و تحریف به شمار می آید.
اینک به صورت فشرده گذرا به برخی از عوامل و انگیزه های جعل و تحریف اشاره می شود:
عامل سیاسی و مسألة
جانشینی پیامبر(ص) ،
جلوگیری عمر،
خلیفه دوم ، از نوشتن
حدیث پیامبر(ص) که موجب محرومیت امت اسلامی از تاریخ مکتوب و مدوّن، به بیش از یکصد سال شد، که دغلبازان و دسیسه گران از خلأ کتابت برای انگیزه های باطل خود استفاده کردند و روایت جعل نمودند.
تلاش عالمان
اهل کتاب (
علمای یهود و نصارا) تا بتوانند به صورت مستقیم با اسلام مبارزه نمایند و چون مأیوس شدند، لباس مسلمانان را به تن نمودند و با دسیسه‌ها و تحریفات روایی در پی آن شدند که افکار خود را در قالب روایات اسلامی به خورد مسلمانان دهند. عده‌ای همانند تمیم داری، وهب بن منبه، عبدالله بن سلام و کعب الاحبار روایات جعلی فراوانی را رواج داده اند.
دشمنی با پیامبر و
اهل بیت ؛ برخی همانند بنی امیه تا توانستند بر ضد پیامبر کوشش کردند، اما نتوانستند کاری از پیش برند. ناچار لباس اسلام بر تن نمودند، و با تعویض روش با نقل روایاتی، در پی خورد کردن شخصیت پیامبر و
اهل بیت بر آمدند. در این میان دشمنی با
امام علی(ع) و سبّ حضرت، بزرگ ترین عامل تأثیر گذار در تاریخ اسلام به شمار می آید.
تلاش زنادقه، تماس نزدیک و مستقیم عده ای از زنادقه با اسلام و پوشش لباس مسلمانان و بعد از آن در پی دسیسه برای شکستن اقتدار اسلام برآمدند، مانند سیف بن‌عمر تمیمی کوفی که از بزرگ ترین دروغ پردازان در تاریخ اسلام به شمار می آید.
تشعبات مذهبی و آرا و معتقدات فرق های منشعبه؛ برخی از فرقه ها برای این که خود را بر حق بدانند و دیگران را باطل، در پی تحریف و جعل روایات بر آمدند.
افتخارات قومی و نژادی بلاد اسلامی بر یکدیگر؛
جعل احادیث توسط برخی مقدس مآب ها، با انگیزه مذهبی؛
افتخار به خاندان ها و نسب ها که بهترین افتخار نصیب پسرانی بود که پدران آنان در نقل و حفظ احادیث مشهور و در زمره فقیهان و
محدثان قرار داشتند.
جا زدن خود در ردیف صحابه؛ به جهت منزلت خاصی که جامعه اسلامی برای
صحابه قائل بود، برخی با نقل روایاتی به
دروغ ، خود را صحابه معرفی می کردند.
عوامل متعدد دیگری نیز وجود دارد. می توانید برای پی گیری این موضوع به کتاب هایی که در زمینه
علوم الحدیث و تحلیل حوادث تاریخ
صدر اسلام نوشته شده است، مراجعه نمایید، از جمله:
۱ـ محمود ابودیه، اضوار علی السنة المحمدیه؛
۲ـ علامة امینی، الغدیر، ج ۵؛
۳ـ سید مرتضی عسکری،
نقش ائمه در احیاء دین ؛
۴ـ کاظم مدیر شانه چی، علم الحدیث.
سایت:مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
