شباهت القاب حضرت علی به روز قیامت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شباهت القاب حضرت علی و روز قیامت
کلیدواژه:
حضرت علی ،
قیامت ،
انسان کاملپرسش: در حدیث معروف معرفت مولا امیر المومنین علیه‌السلام به نورانیت:«معرفتی بالنورانیه معرفه الله عزوجل و.........». فرازهایی وجود دارد از قبیل: صار محمد صاحب الجمع، و انا صاحب النشر، صار محمد صاحب الرجفه، و صرت انا صاحب الهدّه، صار محمد صاحب الحوض، و انا صاحب اللواء، صار محمد صاحب الجنه، و صرت انا صاحب النار،...؛ لطفاً در این فرازها توضیح بفرمائید. ضمناً در فرازی دیگر مولا امیرالمومنین علیه‌السلام می‌فرمایند:...، انا الحاقه، انا القارعه، انا الغاشیه، انا الصاخه،... با عنایت به این که این اسامی از اسامی قیامت است؛ چرا
امام علی علیه‌السلام این اسامی را به خود نسبت داده‌اند؟
پاسخ: علی علیه‌السلام به عنوان
امام مطلق و صاحب
ولایت کلیّه الهیه، نمونه برتر انسان کامل در جهان هستی است.
این روایات در مرحله اول نشان می‌دهد که انسان کامل، حقیقت و ظرف وقوع واقعه قیامت است؛ چرا که بنابر نظریه
عرفانی ، انسان و جهان در وحدت با هم هستند و قیامت جهان و انسان کامل امر واحدی است، ولی نمودهای مختلف دارد.
توضیح لازم در مورد وقوع قیامت به عنوان یک حقیقت مسلم؛ این است که قیامت، خود جلوه‌ها و مراتب مختلفی را شامل می‌شود که عرفا، انواع و مراتب مختلفی را برای آن برشمرده‌اند. از جمله: «عارف قیصری.... در آخر فصل نهم آن در اقسام خمسه قیامت که از آن تعبیر به انواع خمسه ساعت نموده است تحقیق انیق دارد و قیامت کبرا و صغرا از آن انواع است که به عدد حضرات خمس و نکاحات خمسه است و به طور خیلی خلاصه این که:اقسام القیامة خمسة: ما هو فی کل ساعة و آن، و ما هو بالموت الطبیعی، و ما هو بالموت الارادی، و ما هو موعود منتظر، و ما هو بالفناء للعارفین».
قیامت کبرا مربوط به کل عالم هستی است، ولی همین واقعه برای برخی افراد، زودتر از زمان تفصیلی واقع می‌شود؛ یعنی برای برخی از افراد به دلیل خروجشان از حد زمان، پرده‌های غیب کنار رفته و واقعه قیامت واقع می‌شود. این افراد، پیشتازان و برپادارندگان قیامت‌اند. برای مثال، خود واقعه
ظهور در
آخر الزمان هم نوعی قیامت است که توسط امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه برپا می‌شود و قائم این قیامت،
امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه است. از این رو بسیاری از آیات
قرآن ، طبق
تفاسیر روایی، هم در مورد قیامت صدق می‌کنند و هم در مورد
رجعت و ظهور. از این رو روایات بسیار زیادی از
ائمه اهل بیت علیهم‌السلام در تفسیر بسیاری از آیات آمده که یا فرموده‌اند: مربوط به قیامت است، و یا فرموده‌اند: مربوط به رجعت است، و یا فرموده‌اند: مربوط به ظهور مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه و این نیست مگر به خاطر وحدت و سنخیتی که در این سه معنا است.
در کلامی از علی علیه‌السلام چنین آمده است: «لو کشف الغطاء ما ازددت یقینا؛
اگر پرده‌ها بر افتد، چیزی بر
یقین من افزوده نمی‌شود.» از طرف دیگر، طبق آیات قرآنی، بهشت و جهنم (علاوه بر بهشت و جهنم برزخی) هم اکنون وجود دارد
، اما برای کسی که قیامت او برپا شده و از برزخ هم عبور کرده باشد؛ چرا که
شهود بهشت و
جهنم موعودِ قرآن، بدون گذراندن واقعه قیامت امکان پذیر نیست و بعد از واقعه قیامت است که بهشت برای متقین آشکار می‌شود: «وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقینَ غَیْرَ بَعیدٍ»
پس روشن شد که طبق معارف قرآنی وقوع قیامت، هم اکنون نیز برای انسان‌های خاصی امکان پذیر است، هرچند پیش از وقوعِ قیامتِ کبرا باشد و علی علیه‌السلام برترین کسی است که این واقعه در او واقع شده است و خود او قیام قیامت است. پس در بسیاری از تفاسیر روایی از آن حضرت به عنوان مصداق نبأ عظیم که همان قیامت است یاد شده و خود آن حضرت هم در روایات زیادی خود را با اسامی و القابی که در مورد قیامت به کار می‌رود نامیده است.
گفتیم که در سخنان عرفا، شاهد تقسیم‌های مختلفی برای قیامت هستیم؛ از جمله:
الف) تقسیمی که منطبق بر چهار عالم و چهار دور کلی در عالم است که عبارت‌اند از:
۱.
عالم جبروت ۲.
عالم ملکوت (عالم ارواح و عقول مفارقه).این اصطلاح ملکوت غیر از اصطلاحی است که ملکوت را عالم مثال می دانند.
۳.
عالم مثال ۴.
عالم ملک .
پس قیامتِ منطبق بر این چهار عالم هم عبارت است از:قیامت عظمی، قیامت کبرا، قیامت وسطی و قیامت صغرا؛ و چون مرتبه پنجم، مرتبه انسان کامل است که جامع همه این مراتب است، پس قیامت انسانِ کامل، جامع همه این قیامت‌ها خواهد بود.
ب)برخی دیگر از عرفا، مراتب قیامت را به گونه دیگری بیان کرده‌اند که قیامت کبرا مربوط به مقام فنای انسان و بقای او به خداوند است: قیامت (الساعة) به تعداد حضرات خمس بر پنج نوع است:
۱. قیامتی که در هر آن واقع است.
۲.
موت طبیعی، همچنان که فرموده‌اند: «هرکس بمیرد قیامتش برپا می‌شود».
۳. به ازای موت طبیعی، موت ارادی است که قیامت صغرا نام گرفته است.
۴. قیامت موعودِ منتظر که همگان در
انتظار آنند.
۵. قیامت کبرا که به ازای قیامت موعود منتظر است و این همان قیامتی است که برای عارفان موحد حاصل می‌شود.
پس با این بیان نیز شاهدیم که انسان کامل، محل ظهور قیامت کبرا است.
از این رو، می‌بینیم که ابن عربی از عرفای بزرگ اسلامی، نبأعظیم که همان قیامت کبرا است را به حضرت علی علیه‌السلام نسبت داده است:«نبأ عظیم، قیامت کبرا است و از همین روی گفته شده است که
امیر المومنین علی علیه‌السلام نبأ عظیم است».
پایگاه اسلام کوئست
