ساخته شدن عسل در شکم زنبور

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

کلیدواژه: عسل، زنبور، قرآن کریم.

پرسش: با آن‌که عسل در عسل‌دان زنبور ساخته می‌شود؛ چرا قرآن کریم، شکم زنبور را محل ساخت عسل اعلام کرده است؟!

پاسخ اجمالی: واژه «بطن» در زبان عربی تنها به معنای معده و روده نبوده، بلکه در معنای گسترده آن، به دیگر قسمت‌های مخفی بدن انسان و یا حیوان نیز بطن گفته می‌شود؛ همچنین حفره‌های درون بدن زنبور است که عسل در آنها ساخته می‌شود، گاهی در نوشتارهای امروزی از این عسل‌دان زنبور به‌عنوان شکم دوم او یاد می‌شود.

---

واژه «بطن» در زبان عربی تنها به معنای معده و روده نبوده، بلکه در معنای گسترده آن، به دیگر قسمت‌های مخفی بدن انسان و یا حیوان نیز بطن گفته می‌شود. جمع آن ابطن، بطون، بطنان است. با توجه به این، منظور از «بُطُونِ» در آیه «ثُمَّ کُلِی مِنْ کُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلاً یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ اَلْوانُهُ فِیهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ... ؛ سپس از تمام ثمرات تناول کن، و راه‌هایی را که پروردگارت برای تو تعیین کرده به راحتی طی کن. از درون شکم آنها نوشیدنی خاصی خارج می‌شود، به رنگ‌های مختلف، که در آن شفای مردم است در این امر نشانه روشنی است برای جمعیتی که اهل تفکر هستند».

---

حفره‌های درون بدن زنبور است که زنبورشناسان به آن، چینه‌دان و یا عسل‌دان می‌گویند و در آن‌جا است که شهد گل‌ها به عسل تبدیل می‌گردد، و بعد از ساخته‌شدن از بدن زنبور عسل خارج می‌شود.
در نوشتارهای امروزی نیز گاهی از عسل‌دان زنبور به عنوان شکم دوم او یاد می‌شود.
با این وجود، حتی اگر محل ساخت عسل را‌ اندرون زنبور ندانیم، اما این‌ اندرون در دو مرحله به ساخت عسل کمک می‌کند؛ لذا خداوند فرمودند عسل از شکم زنبور خارج می‌شود، تا تصور نشود که عسل فقط از دهان او است و به شکم او ارتباطی ندارد.
هم‌چنین رنگ عسل، بر حسب آن‌که زنبور بر روی چه گلی نشسته و از آن بهره‌گیری کرده باشد، تفاوت می‌کند و به رنگ‌های مختلف؛ مانند قهوه‌ای تیره، نقره‌ای سفید، زرد رنگ، شفاف، زرد طلایی، خرمایی و گاهی مایل به سیاهی در می‌آید؛ و از این‌رو است که در ادامه، قرآن تعبیر به رنگ‌های گوناگون عسل کرده است.

---