• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حقوق همسایه فقیر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: روز قیامت، احسان، همسایه، گرسنه.

پرسش: آیا در روز قیامت، همسایه فقیر دامن همسایه سرمایه‌دار را می‌گیرد و می‌گوید: پروردگارا! از او بپرس که چرا در را به روی من بست و احسان خود را از من منع نمود؟!

پاسخ: این روایت از ابوحامد غزالی (متوفای: ۵۰۵ هـ. ق) در کتاب «احیاء علوم الدین» نقل شده و نظایری هم دارد.



ابوحامد غزالی (متوفای: ۵۰۵ هـ. ق) در کتاب «احیاء علوم الدین» کلامی‌را نقل می‌کند (البته نه به‌عنوان حدیث) که متن عربی آن چنین است: «... اذ یقال انّ الجار الفقیر یتعلّق بجاره الغنی یومَ القیامة، فیقول یا ربّ سَل هذا لم مَنَعَنی معروفه، و سَدّ بابَه دونی؛ در روز قیامت، همسایه فقیر چنگ زند بر دامن همسایه غنی، و گوید: پروردگارا! از او بپرس که چرا در را بر روی من بست و احسان خود را از من منع نمود؟!
همان‌طور که گفته شد؛ این‌را غزالی به عنوان حدیث نقل نکرده، بلکه تنها به عنوان یک کلام حکیمانه بیان نمود که صاحب معراج السعادة نیز آن‌را نقل کرده است.
[۲] نراقی، ملا احمد، معراج السعادة، ص۵۳۸، قم، هجرت، چاپ ششم، ۱۳۷۸ش.

به هر حال؛ این سخن چه حدیث باشد و یا نباشد؛ با توجه به روایات دیگر؛ یک کلام به حقّی است و بعید نیست که چنین چیزی در قیامت برای برخی از افراد پیش بیاید.


اکنون به احادیثی در موضوع جویا شدن از احوال همسایه و کمک به او، اشاره می‌شود:
۱. پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در سخنانی فرمود: «هر کس کالایی از همسایه خود دریغ دارد؛ خداوند، در روز رستاخیز، خیر خود را از او دریغ دارد و او را به خودش وا گذارد و چه بد وضعی دارد کسی که خداوند او را به حال خودش وا گذارد».
۲. «به من ایمان نیاورده است آن‌کس که شب با شکم سیر بخوابد و همسایه مسلمانش گرسنه باشد».
[۴] شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، الامالی، ص۵۲۰، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.

۳. «اهل هر آبادی که شب را بگذرانند و در میان ایشان گرسنه‌ای باشد، روز قیامت خداوند به آنان نظر رحمت نمی‌افکند».
۴. امام علی (علیه‌السّلام) فرمود: «از نشانه‌های حُسن همسایگی، جویا شدن از احوال همسایه است».


۱. غزالی، محمد بن محمد، احیاء علوم الدین‌، ج‌۶، ص۳۹، بیروت، دار الکتب العربی‌، چاپ اول، بی‌تا.    
۲. نراقی، ملا احمد، معراج السعادة، ص۵۳۸، قم، هجرت، چاپ ششم، ۱۳۷۸ش.
۳. شیخ صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج‌۴، ص۱۴، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.    
۴. شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، الامالی، ص۵۲۰، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
۵. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج‌۲، ص۶۶۸، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۶. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول، ص۸۵، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله « جویا شدن از احوال همسایه »، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۲.    



جعبه ابزار