• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثار‌الله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام حسین ـ علیه‌السلام، ثارالله.
پرسش: چرا به امام حسین ـ علیه‌السلام ـ ثار‌الله می‌گویند و چه کسی این لقب را به ایشان داده است؟



«ثار» در لغت هم به‌معنای خون آمده است و هم به‌معنای طلب و انتقام گرفتن از خون کسی که به دست دیگران کشته شده است.
[۱] عبدالسلام محمد هارون، مقابیس اللغه، ج ۱.



ثارالله از دو واژه ثار و الله تشکیل یافته و یکی از القاب امام حسین ـ علیه‌السلام ـ می‌باشد که در زیارت عاشورا با این لقب آن حضرت را زیارت می‌کنیم. ثارالله: یعنی (طلب دمه‌الله) کسی که طالب خون او خداست و انتقام از قاتلین او را خداوند خواهد گرفت.
[۲] ابن المنظور، لسان العرب، ج ۴، واژه ثار.

یکی دیگر از معانی آن، یعنی کسی که در راه خدا کشته شود و خویشاوندان و خاندانش در این راه کشته شود.


مرحوم مجلسی در شرح جمله الوتر الموتور چنین نوشته است: وترالله ای الفرد المتفرد فی الکمال من نوع البشر فی عصره الشریف او المراد ثارالله ای الذی الله تعالی طالبُ دَمِه و الموتور قتیلُ له، قتیلُ فلم یدرک بدمهِ؛ یعنی فردی که در راه خدا به شهادت می‌رسد. با این کیفیت از تمام بشر و در عصرش منحصراً اوست و یا مراد از آن همان ثارالله است که به‌معنای کسی است که طالب خون او خداوند است، و «موتور» به‌معنای کشته شدن در راه خداوند و کشته‌ شده‌ای است که خونش را انتقام نگرفته باشند؛ بلکه فقط خداوند است که انتقام خونش را از قاتلین می‌گیرد.


و احتمال دارد معنای ثارالله چنین باشد، خونی که صاحب آن خداوند است و ولی دم او خداوند است؛ چنان‌که در بحث قتل عمد و غیر آن از آن به اولیای دم تعبیر می‌آورند. در اینجا نیز ولی دم خون حسین و انصارش خداوند است. چون خون حسین در راه خدا و برای حفظ قرآن و تمامیت اسلام ریخته شده و خالصاً و مخلصاًلله بوده است و درنهایت درجه اخلاص با تمام وجود برای خداوند بوده است؛ لذا این خون و این شهیدان خدایی هستند. بنابراین انتقام آن نیز باید از طرف خداوند باشد‌، یا اینکه چون امام حسین ـ علیه‌السلام ـ حجت خداوند بر زمین و ولی مطلق حق بود و مردم او را کشتند و زمین را از حجت حق خالی کردند، بنابراین خداوند انتقام حجتش را از قاتلین او خواهد گرفت.


اما درباره اینکه این لقب را چه کسی به امام حسین ـ علیه‌السلام ـ داده است، باید عرض شود که چون سند زیارت عاشورا قدسی است، یعنی زیارت عاشورا که زیارت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ است، از طرف خداوند به ائمه رسیده است و‌ آن را پیامبر اکرم از جبرئیل گرفته و جبرئیل آن را از خداوند یاد گرفته است و از طریق معصومین به ما آموخته‌اند تا آن حضرت را زیارت کنیم،
[۴] ر.ک: قمی، عباس، مفاتیح الجنان، و سید بن طاووس، اقبال، قم، مرکز نشر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۶، ج ۳، ص ۵۵؛ و دریایی، محمدرسول، حماسه سیاسی تاریخی زیارت عاشورا، تهران، انتشارات جعفری، ۱۳۷۱، ص ۱۲ ـ ۱۳.
بر اين اساس اين لقب را خداوند به امام حسين ـ علیه‌السلام ـ داده است و چه لقب زيبايی است.


۱. عبدالسلام محمد هارون، مقابیس اللغه، ج ۱.
۲. ابن المنظور، لسان العرب، ج ۴، واژه ثار.
۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفا، چاپ دوم، ۱۴۰۳، ج ۹۸، ص ۱۵۴.    
۴. ر.ک: قمی، عباس، مفاتیح الجنان، و سید بن طاووس، اقبال، قم، مرکز نشر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۶، ج ۳، ص ۵۵؛ و دریایی، محمدرسول، حماسه سیاسی تاریخی زیارت عاشورا، تهران، انتشارات جعفری، ۱۳۷۱، ص ۱۲ ـ ۱۳.



سایت اندیشه قم    









جعبه ابزار