• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تلاش برای بهتر ساختن باطن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ظاهر، انسان، باطن.

پرسش: آیا از این‌ که ظاهر ما بهتر از باطنمان باشد، اشکال دارد؟

پاسخ: توجه به ظاهرسازی و غفلت از باطن، نشانگر آن است که انسان در واقع به خدا ایمان ندارد. بر این اساس، در مسیر خودسازی لازم است انسان تمام سعی و تلاش خود را هم در اصلاح ظاهر و هم در اصلاح باطن بنماید.




توجه به ظاهرسازی و غفلت از باطن، نشانگر آن است که انسان در واقع به خدا ایمان ندارد. بر این اساس، در مسیر خودسازی لازم است انسان تمام سعی و تلاش خود را هم در اصلاح ظاهر و هم در اصلاح باطن بنماید. البته اگرچه اصلاح باطن نسبت به ظاهر اهمیت بیشتری دارد، اما این بدان معنا نیست که اگر کسی در مسیر اصلاح باطن باشد اما بعد از تلاش نتواند باطن خود را از ظاهرش بهتر نماید، دچار نومیدی شود.

۱.۱ - تدبر در روایات

در دعاهایی که از معصومان (علیه‌السّلام) به ما رسیده این مسئله مورد توجه قرار گرفته شده است:

۱.۱.۱ - روایت امام علی

امام علی (علیه‌السّلام) در مناجات با خدا (در دعای کمیل) چنین می‌فرماید: «وَ کَمْ مِنْ ثَنَاءٍ جَمِیلٍ لَسْتُ اَهْلًا لَهُ نَشَرْتَه... ؛ و چه بسیار مدح و ثنای خوبی که من شایسته‌اش نبودم و تو آن‌ را منتشر ساختی.

۱.۱.۲ - روایت امام سجاد

امام سجاد (علیه‌السّلام) در دعای سحر ماه رمضان با خداوند چنین مناجات می‌نماید: «فَلَوِ اطَّلَعَ‌ الْیَوْمَ‌ عَلَی ذَنْبِی غَیْرُکَ مَا فَعَلْتُهُ... وَ اغْفِرْ لِی‌ مَا خَفِیَ‌ عَلَی الْآدَمِیِّینَ مِنْ عَمَلِی وَ اَدِمْ لِی مَا بِهِ سَتَرْتَنِی...» ؛ پس اگر غیر از تو کسی از گناهانم آگاه می‌شد، مرتکب گناه نمی‌شدم... و خدایا بیامرز برای من آن خطاهایی را که از نگاه انسان‌ها مخفی کردی، و دوام بخش برایم آنچه از گناهانم پوشاندی.


البته مؤمن واقعی کسی است که سعی نماید ظاهر و باطنش را برابر کند. توجه به روایاتی در این زمینه مفید فایده خواهد بود.

۲.۱ - روایت امام باقر

امام باقر (علیه‌السّلام) فرمود: کسی که ظاهرش از باطنش بهتر باشد، ترازوی اعمالش سبک خواهد بود.
[۴] شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۴۹۲، کتابچی، تهران، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش.


۲.۲ - روایت پیامبر

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: به درستی که خدای تعالی بر موسی (علیه‌السّلام) وحی کرد که‌ای موسی هر کس ظاهر او نیکوتر از باطنش باشد، پس او حقیقتاً دشمن من است و هر که ظاهرش با باطنش برابر باشد، او مؤمن حقیقی است، و هر کس باطن او نیکوتر از ظاهرش باشد او دوست حقیقی خدا است.

۲.۳ - روایت امام جواد

امام جواد (علیه‌السّلام) فرمود: در ظاهر دوست خدا و در باطن دشمن خدا نباشید.
[۶] حلوانی، حسین بن محمد، نزهة الناظر و تنبیه الخاطر، ص۱۳۶، مدرسة الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ق



۱. شیخ طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج۲، ص۸۴۵، مؤسسة فقه الشیعة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
۲. شیخ طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ص۵۸۴.    
۳. شیخ طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ص۵۹۳.    
۴. شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۴۹۲، کتابچی، تهران، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش.
۵. شعیری، محمد بن محمد، جامع الاخبار، ص۱۸۰، مطبعة حیدریة، نجف، چاپ اول، بی تا.    
۶. حلوانی، حسین بن محمد، نزهة الناظر و تنبیه الخاطر، ص۱۳۶، مدرسة الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ق




پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «تلاش برای بهتر ساختن باطن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۲۰.    



جعبه ابزار