تدبیر در روایات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:تدبیر، برنامه ریزی،روایات اسلامی.
پرسش :سفارش معصومان ما دربارۀ
تدبیر و
برنامه ریزی چیست؟ لطفاً چند روایت بیان فرمایید.
پاسخ :
تدبیر و برنامه ریزی در امور زندگی، از مواردی است که عقل آن را لازم می داند و ائمۀ اطهار(علیهم السلام) نیز سفارشاتی به این امر فرموده اند که به اختصار به ذکر مواردی از آن اکتفا می شود.
تدبیر، به معنای دور اندیشی و نظر به عاقبت امر داشتن.
است.
۱.
پیامبر بزرگوار اسلام (صلی الله علیه وآله) می فرماید:هیچ عقلی همانند تدبیر نیست؛
با اندک تأمّلی می توان اوج عظمت تدبیر را در این کلام به وضوح دید.
۲. شخصی به خدمت
امام صادق (علیه السلام) آمد و خود را همچون فردی دلسوز دیده و ایشان را نصیحت کردند به اینکه چرا شما اموال خود را در مکان های مختلف سرمایه گذاری کرده اید!؟ در صورتی که اگر اموال شما در یک جا جمع بود، از نظر اقتصادی به نفع شما بود؛ چرا که نگهداری آن آسان تر و با هزینۀ کمتر انجام می شد، ولی امام صادق(علیه السلام) در مقابل، نظر او را رد کرده و فرمودند:من اموالم را پراکنده و در مکان های مختلف قرار دادم تا اگر آسیبی به یکی رسید، دیگری از آسیب در امان بماند.
موارد دیگری که در امر تدبیر می توان به آنها اشاره نمود روایاتی است که در آنها با الفاظی همچون «الاقتصاد» و یا «تقدیر المعیشة» به دور اندیش بودن فرد
مسلمان اشاره شده است؛ مانند این که
امام باقر (علیه السلام) فرمودند:تمام کمال در... اندازه نگهداشتن در خرج کرد زندگی است.
در رابطه با برنامه ریزی در امور زندگی می توان به این روایات اشاره کرد.
۱.
امام علی (علیه السلام) در اواخر عمر شریفشان در
وصیّت به فرزندان خود فرمودند:شما دو پسرم را و تمام فرزندانم و اهلم و کسانی که این
وصیّت نامه به آنها میرسد را، به رعایت
تقوای الهی و نظم در امور زندگی وصیّت می کنم.
با قرار گرفتن
نظم در این روایت بعد از تقوای الاهی، می توان به اهمیت این امر در زندگی پی برد.
۲. آن حضرت در روایت دیگری در این راستا می فرماید:مؤمن باید شبانه روز خود را به سه قسم تقسیم کند، زمانی برای
نیایش و
عبادت پروردگار، و زمانی برای تأمین هزینۀ زندگی و زمانی برای واداشتن نفس به لذّت هایی که حلال و مایۀ زیبایی است.
پایگاه اسلام کوئست
