آزار مؤمن توسط همسایه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قیامت،
همسایه،
انسان،
مؤمن،
مردم‌آزار.
پرسش: روایتی اعلام می‌دارد که «هیچ مؤمنی در هیچ زمانی وجود نداشته و ندارد مگر آنکه از آزار همسایگان در
امان نیست!». مراد از این روایت چیست؟
پاسخ: به نظر می‌رسد این عبارت بخشی گزینش شده از متنی است که در آن آمده است: «انسان مؤمن در زندگی خود دچار مشکلاتی خواهد شد که یکی از آنها (نه به صورت لزومی) همسایه مردم‌آزار خواهد بود». و ممکن است منظور از همسایه، همسایه به معنای خاص نباشد.
اگرچه در برخی روایات آمده است هر مؤمنی دچار همسایه‌ای مردم آزار خواهد بود؛ مانند: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مَا کَانَ وَ لَا یَکُونُ اِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ مُؤْمِنٌ اِلَّا وَ لَهُ جَارٌ یُؤْذِیهِ».
به نظر می‌رسد این عبارت بخشی گزینش شده از متنی است که در آن آمده است: «انسان مؤمن در زندگی خود دچار مشکلاتی خواهد شد که یکی از آنها (نه به صورت لزومی) همسایه مردم‌آزار خواهد بود». بر این اساس و با توجه به کل روایت، ممکن است مؤمنی وجود داشته باشد که همسایه‌ای او را آزار ندهد، بلکه از راه‌های دیگر مورد
آزمایش الهی قرار گیرد.
چنان‌که
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «مَا اَفْلَتَ الْمُؤْمِنُ مِنْ وَاحِدَةٍ مِنْ ثَلَاثٍ وَ لَرُبَّمَا اجْتَمَعَتِ الثَّلَاثُ عَلَیْهِ اِمَّا بُغْضُ مَنْ یَکُونُ مَعَهُ فِی الدَّارِ یُغْلِقُ عَلَیْهِ بَابَهُ یُؤْذِیهِ اَوْ جَارٌ یُؤْذِیهِ اَوْ مَنْ فِی طَرِیقِهِ اِلَی حَوَائِجِهِ یُؤْذِیهِ وَ لَوْ اَنَّ مُؤْمِناً عَلَی قُلَّةِ جَبَلٍ لَبَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اِلَیْهِ شَیْطَاناً یُؤْذِیهِ وَ یَجْعَلُ اللَّهُ لَهُ مِنْ اِیمَانِهِ اُنْساً لَا یَسْتَوْحِشُ مَعَهُ اِلَی اَحَدٍ؛
مؤمن همواره گرفتار یکی از سه چیز است، و گاهی هر سه بر وی گرد آیند: یا
کینه فردی که با او در خانه‌ای به صورت مشترک زندگی می‌کند، که در را به رویش می‌بندد و اذیّتش می‌کند، یا همسایه‌ای که آزارش می‌دهد، یا کسی که در راه محلّ کارش او را اذیّت می‌کند، و اگر مؤمنی بر قلّه کوهی هم باشد خداوند شیطانی را بر می‌انگیزد تا او را اذیّت کند، و خداوند از ایمانش برای او مونسی قرار می‌دهد که از
وحشت به کسی پناه نبرد».
ممکن است منظور از همسایه، همسایه به معنای خاص نباشد، چنان‌که برخی از علما گفته‌اند: منظور از همسایه در این روایت تنها همسایه مورد نظر نیست، بلکه به معنای همسایه، هر فردی است که با انسان همجواری دارد، چه او را ببیند یا نبیند (
شیاطین انس و جن). براساس این معنا هیچ کسی نیست که همسایه‌ای نداشته باشد. «لیس المراد به الجار المعروف فقط بل کل من یجاوره و یقاربه و رآه او لم یر، فلیس احد یخلو من جار»؛
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «آزار مؤمن توسط همسایه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۶.
