• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یحیی بن ضریس

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: یحیی بن ضریس، اهل سنت، ابوزکریا رازی، اتباع تابعین.

پرسش: در مورد «یحیی بن ضریس بجلی» که در سند برخی روایات از او نام برده شده، توضیح می‌خواستم؟

پاسخ:




«حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِاللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الصَّفَّارُ قَالَ:ثنا أَبُو یَحْیَی عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَلَّامٍ الرَّازِیُّ، بأَصْبَهَانَ قَالَ:ثنا یَحْیَی بْنُ الضُّرَیْسِ قَالَ: ثنا عِیسَی بْنُ عَبْدِاللَّهِ بْنِ عُبَیْدِاللَّهِ بْنِ عُمَرَ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی‌طَالِبٍ، قَالَ:ثنا أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِیٍّ قَالَ:" نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَةُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ» (المائدة:۵۵) فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله، وَدَخَلَ الْمَسْجِدَ، وَالنَّاسُ یُصَلُّونَ بَیْنَ رَاکِعٍ وَقَائِمٍ، فَصَلَّی، فَإِذَا سَائِلٌ، قَالَ:«یَا سَائِلُ أَعْطَاکَ أَحَدٌ شَیْئًا؟»، فَقَالَ:لَا إِلَّا هَذَا الرَّاکِعَ لِعَلِیٍّ أَعْطَانِی خَاتَمًا قَالَ الْحَاکِمُ: هَذَا حَدِیثٌ تَفَرَّدَ بِهِ الرَّازِیُّونَ، عَنِ الْکُوفِیِّینَ، فَإِنَّ یَحْیَی بْنَ الضُّرَیْسِ الرَّازِیَّ قَاضِیهِمْ، وَ عِیسَی الْعَلَوِیُّ مِنْ أَهْلِ الْکُوفَةِ».


اسم کامل «یحیی بن ضریس»، «یحیی بن ضریس بن یسار بجلی، ابوزکریای رازی» است. او را از جمله اتباع تابعین و یا نسل سوم مسلمانان دانسته‌اند.
[۱] منظور از اتباع تابعین کسانی‌اند که جزو تابعین نیستند؛ یعنی اصحاب رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ را ندیده‌اند؛ ولی تابعین (کسانی که اصحاب رسول خدا را دیده‌اند) را ملاقات کرده‌اند که مشهور به اتباع تابعین شده‌اند.


در کتب رجالی شیعی، به بررسی شخصیت او نپرداخته‌اند و شاید علتش آن باشد که روایتی از او در میراث حدیثی شیعه نیست؛ بلکه جزو راویان اهل سنت شمرده می‌شود.


او ساکن ری و قاضی آن شهر بوده است.


از او روایتی در کتاب مسلم و ترمذی وجود دارد؛ و از عده کثیری از اهل سنت نقل حدیث داشته که جمال الدین المزی از تراجم‌نویسان اهل سنت، نام آنان و کسانی را که از یحیی بن ضریس نقل حدیث داشته‌اند، بیان کرده است. وی یحیی بن ضریس را با توجه به نقل قول‌هایی که شده است، ثقه و جزو حافظان روایت دانسته است.


جمال‌الدین المزی وفات او را به نقل از بخاری در ربیع الاول سال ۲۰۳ هجری قمری می‌داند.
[۲] مزّی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، محقق: معروف، بشار عواد، ج ۳۱، ص ۳۸۳ – ۳۸۶، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، ۱۴۰۰ق.




۱. منظور از اتباع تابعین کسانی‌اند که جزو تابعین نیستند؛ یعنی اصحاب رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ را ندیده‌اند؛ ولی تابعین (کسانی که اصحاب رسول خدا را دیده‌اند) را ملاقات کرده‌اند که مشهور به اتباع تابعین شده‌اند.
۲. مزّی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، محقق: معروف، بشار عواد، ج ۳۱، ص ۳۸۳ – ۳۸۶، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، ۱۴۰۰ق.



پایگاه اسلام کوئست.    



جعبه ابزار