پدران
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پدران، پدران سهگانه، شیطان، کافر، آدم، جن، پدران، معلم.
پرسش: آیا اینکه در حدیثی از پیامبر گرامی
اسلام ـ صلیاللهعلیهوآله ـ نقل شده است: «انسان سه تا پدر دارد: ۱. پدری که باعث به وجود آمدن او شده؛ ۲. پدری که دخترش را به عقد او در میآورد؛ ۳. پدری که به او
علم میآموزد»، درست است؟ لطفاً این حدیث را توضیح دهید.
پاسخ:
در کتابهای حدیثی معروف، اثری از این حدیث نیست؛ اما در برخی کتابهایی که جنبه روایی نداشته، روایاتی در آنها مشاهده میشود:
عبارت «
الآباء ثلاثة: أبٌ ولدک، و أبٌ زوّجک، و أبٌ علّمک»، بهعنوان
حدیث ذکر شده است.
حدیث دیگری درباره پدران سهگانه در منابع روایی وجود دارد که متن و محتوایش غیر از مورد مطرح شده در پرسش است:
«
مُعاویَة بن عَمَّار عَن أَبِی عَبداللَّه ـ علیهالسلام ـ قال: ألْآباءُ ثَلاثَةٌ آدَمُ وَلَدَ مُؤْمِناً و الجانُّ وَلَدَ مُؤْمِناً و کَافراً و إِبْلِیسُ وَلَدَ کَافِراً و لَیْسَ فیهم نِتَاجٌ إِنَّمَا یَبیضُ و یُفْرِخُ و وُلْدُهُ ذُکُورٌ لَیْسَ فیهِمْ إِنَاثٌ»؛ معاویة بن عمّار از
امام صادق علیهالسلام نقل میکند: «پدران سه تا هستند: انسانی که فرزند
مؤمن آورد، جنّی که فرزند مؤمن و کافر آورد و
شیطان که فرزند کافر آورد».
بههرحال عبارت موجود در پرسش - چه حدیث باشد یا نباشد -
سخن حکیمانهای است که توجیه عقلی نیز دارد. برای توضیح این مطلب نخست معنای واژه «أب» را بیان میکنیم.
در معنای «أب» گفته شده، هر کسی که سبب پیدایش، اصلاح یا پیرایش و ظهور چیزی شود، آن را «أَب» میگویند.
با توجه به معنای لغوی «أب» رابطه این واژه با معلم و پدر همسر نیز روشن میشود؛ زیرا همانطور که پدر (نسبی) در رشد جسمی و روحی فرزندان دخیل است، معلم و پدر همسر نیز در
رشد روحی و شخصیتی افراد نقش بسزایی دارند.
ملا محمدمهدی نراقی ذیل سخن مطرح در پرسش میگوید: برترینشان معلم است، از
ذوالقرنین پرسیده شد: پدرت را بیشتر دوست داری یا معلمت را؟ گفت: معلم؛ زیرا معلم سبب
زندگی معنوی و اخروی است،
اما پدر تنها سبب زندگی مادی و دنیوی است.
پایگاه اسلام کوئست.