وحشت از مردم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: انس با خدا، وحشت از مردم، وحشت از گناهان، کنارهگیری از مردم.
پرسش: حدیث «هر که به خدا ایمان کامل داشته باشد، از مردم وحشت میکند» را توضیح دهید؟
پاسخ: روایت مورد پرسش در
مقام توصیه اخلاقی است.زمانی که
انسان به
خدا نزدیکتر شود، خود را از جاذبههای دنیایی دور نگه میدارد و دلبستگی را از تعلقات دنیوی میرهاند. اگر در روایت فوق این نکته مطرح شده است که الفت و
انس به خدا، سبب وحشت از مردم میشود، وحشت و
ترس از خود مردم نیست؛ بلکه انسان با
تقوا، از
گناهان مردم وحشت دارد و دوست دارد از آنها دوری کند تا گناه، او را غافل و از
رحمت خداوند دور نسازد.
روایت فوق با اشکال مختلف و با قلم متفاوت در کتابهای حدیثی از
معصوم (علیهالسلام) نقل شده است؛ مانند:
ــ «
مَنْ آنسَ باللهِ استوحَشَ مِنَ الناس؛
هر کس با خدا انس بگیرد، از مردم وحشت دارد».
ــ «
مَنْ استوحشَ مِنَ الناسِ انسَ باللهِ سبحانَه؛
کسی از مردم دوری گزیند، با خدای سبحان
انس بگیرد».
ــ «
ثمرةٌ الاُنسِ بالله الاستیحاشُ مِنَ الناس؛
ثمره انس با خدا، دوری گزیدن از مردم است».
واژه «انس» در بعضی جوامع روایی به صورت
ثلاثی مجرد (انس) و در بعضی دیگر به صورت
ثلاثی مزید آمده است (آنس).
زندگی اجتماعی با همه اهمیتش، نمیتواند
ارزش مطلق دانسته شود. در بعضی مواقع لازم است جامعهگریزی و
هجرت از مردم را که
قرآن به چند نمونه از آن اشاره کرده است، انتخاب نمود؛ مانند:
۱. داستان
اصحاب کهف که آن جوانان صالح از اجتماع و مردم
فاسد زمانه خود کنارهگیری نمودند و قرآن نیز از آنها ستایش کرده است.
۲. کنارهگیری
حضرت ابراهیم (علیهالسلام) از جامعه شرکآلود نمرودی.
۳.
رهبانیت اصحاب
حضرت عیسی (علیهالسلام) به خاطر
حفظ دین.
در قرآن به همان اندازه که به
محبت کردن به مردم اهمیت داده شده است، به
تبری از بعضی انسانها و دور شدن از آنها نیز اهمیت داده شده است؛ همانطور که در کنار بحث
صلح و مسالمت، از
جهاد نیز بحث کرده است.
قرآن توصیه میکند که در برخی مواقع برای حفظ دین لازم است از اجتماع و مردم کنارهگیری کرد. به عنوان نمونه میفرماید: «حقاً که
ابراهیم و یارانش الگوی نیکو هستند برای شما، هنگامی که به
قوم خود گفتند: ما از شما و آنچه که میپرستید، بیزاریم».
روایت مورد پرسش در مقام توصیه اخلاقی است. زمانی که انسان به
خدا نزدیکتر شود، خود را از جاذبههای دنیایی دور نگه میدارد و دلبستگی را از تعلقات دنیایی میرهاند. اگر در روایت فوق این نکته مطرح شده است که الفت و انس به خدا، سبب وحشت از مردم میشود، وحشت و
ترس از خود مردم نیست؛ بلکه انسان با
تقوا، از
گناهان مردم وحشت دارد و دوست دارد از آنها دوری کند تا
گناه، او را غافل و از
رحمت خداوند دور نسازد.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «وحشت از مردم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۳/۲۳.