واسطه قرار دادن ائمه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: توسل،
ائمه، اولیای الهی،
قدرت،
اراده خداوند.
پرسش: آیا می‌شود مستقیم بگوییم
امام رضا (علیه‌السلام) حاجتمان را برآورده کن؟ یا بگوییم به آبروی
امام، فلان حاجتمان را برآورده کن؟
پاسخ: ۱. بی‌گمان غیر از
خدا کسی مستقیماً و بدون واسطه، قدرت و توانایی بر هیچ کاری ندارد و اگر قدرتی هست، با
اذن و
اراده الهی است؛ ۲. هم‌چنین بزرگان و پیشوایان دین را باید واسطه در
حاجت قرار دهیم، نه این‌که حاجت خود را از آنان بخواهیم، در برخی موارد دیده می‌شود شخصی از بزرگان
دین حاجت می‌خواهد، در این موارد منظورش این نیست که او مستقیماً بدون اذن الهی می‌تواند حاجت او را برآورده کند؛ بلکه می‌داند که او واسطه در حاجت است؛ ۳. با توجه به این‌که برخی بندگان خدا با فرمان‌برداری زیاد از
خداوند، از آبروی بیش‌تری پیش خدا برخوردار هستند، اگر کسی به هر دلیلی برای خودش آبرویی نمی‌بیند یا به نسبت آن شخص آبرومند، خود را کمتر از او می‌بیند و...، اشکالی ندارد که او را واسطه قرار دهد که او از خدا بخواهد و یا این‌که از آبروی او پیش خدا، مایه بگذارد.
بی‌گمان غیر از خدا کسی مستقیماً و بدون واسطه، قدرت و توانایی بر هیچ کاری ندارد و اگر قدرتی هست با
اذن و
اراده الهی است.
بزرگان و پیشوایان دین را باید واسطه در
حاجت قرار دهیم، نه این که حاجت خود را از آنان بخواهیم، در برخی موارد دیده می‌شود شخصی از بزرگان دین حاجت می‌خواهد، در این موارد منظورش این نیست که او مستقیماً بدون اذن الهی می‌تواند حاجت او را برآورده کند؛ بلکه می‌داند که او واسطه در حاجت است.
برای روشن‌تر شدن موضوع نمونه‌ای را از
قرآن ذکر می‌کنیم؛ سپس به تحلیل آن می‌پردازیم.
خداوند در قرآن می‌فرماید: «
اَنِّی اَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَاَنْفُخُ فیهِ فَیَکُونُ طَیْراً بِاِذْنِ اللَّهِ وَ اُبْرِئُ الْاَکْمَهَ وَ الْاَبْرَصَ وَ اُحْیِ الْمَوْتی بِاِذْنِ اللَّهِ وَ اُنَبِّئُکُمْ بِما تَاْکُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فی بُیُوتِکُمْ اِنَّ فی ذلِکَ لَآیَةً لَکُمْ اِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنین»؛ «او (
عیسی) را به سوی
بنی‌اسرائیل (فرزندان یعقوب) رسول و پیغام‌آور (از جانب خود) برمی انگیزد؛ در حالی که می‌گوید: من با علامت و نشانه از جانب پروردگارتان به سوی شما آمده‌ام، من برای شما از گل مانند شکل پرنده‌ای می‌سازم و در آن می‌دمم؛ پس به اذن و فرمان (یا به قدرت و توانایی) خدا پرنده‌ای می‌شود و کور مادرزاد را (از کوری) و پیس را (از پیسی) پاک می‌نمایم (بهبودی می‌دهم) و
مردگان را به اذن و فرمان خدا زنده می‌کنم و شما را به آن‌چه می‌خورید و آن‌چه در خانه‌هاتان می‌اندوزید، خبر داده، آگاه می‌سازم، محققاً (در هر یک از آن پنج
معجزه برای
صدق و راستی نبوت و پیغمبری من) نشانه‌ای است برای شما اگر اهل
ایمان و گروندگان (به خدای تعالی) باشید».
با توجه به این‌که براساس آیة شریفه،
حضرت عیسی با اذن خدا، کوری مادرزاد و مرض پیسی را
شفا می‌داد، اگر کسی به آن حضرت می‌گفت: ای پیامبر خدا! مریض مرا شفا بده، آیا این شرک بود؟ و با توجه به این‌که حضرت عیسی، با اذن خدا، مردگان را زنده می‌کرد، اگر کسی به آن حضرت می‌گفت: ای
پیامبر خدا! مرده مرا زنده کن، آیا این
شرک بود؟
بی‌گمان این چنین درخواستی نه شرک است و نه با توحید منافات دارد.
با توجه به این‌که برخی
بندگان خدا با فرمان‌برداری زیاد از خداوند، از آبروی بیش‌تری پیش خدا برخوردار هستند، اگر کسی به هر دلیلی (با گناهانی که مرتکب شده یا از روی
تواضع و... .) برای خودش آبرویی نمی‌بیند یا به نسبت آن شخص آبرومند، خود را کمتر از او می‌بیند و...، اشکالی ندارد که او را واسطه قرار دهد که او از خدا بخواهد و یا این‌که از آبروی او پیش خدا، مایه بگذارد.
خداوند در
قرآن می‌فرماید: «
قالُوا یا اَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا اِنَّا کُنَّا خاطِئینَ قالَ سَوْفَ اَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ»؛ «فرزندان یعقوب گفتند: ای پدر ما! (از خدای تعالی) برای گناهانمان
آمرزش درخواست نما که محقّقاً ما گناه‌کار بوده‌ایم. یعقوب گفت: به‌زودی برای شما از پروردگارم آمرزش درخواست می‌نمایم؛ البته او آمرزندة (
گناهان و بندگان) مهربان است» .
با توجه به این‌که فرزندان
یعقوب خدا را مهربان می‌دانستند، اما با این حال مستقیم از خداوند نخواستند و پدر پیرشان را واسطه قرار دادند، آیا این شرک است و با
توحید منافات دارد؟!
هم‌چنین خداوند از بنی‌اسرائیل نقل می‌کند که گفتند: «ای
موسی! هرگز حاضر نیستیم به یک نوع
غذا اکتفا کنیم! از خدای خود بخواه که از آن‌چه
زمین می‌رویاند، از سبزیجات و خیار و سیر و عدس و پیازش، برای ما فراهم سازد».
هرگز بنی‌اسرائیل از این جهت که پیامبرشان را بین خود و خدا واسطه قرار دادند و مستقیماً از خدا درخواست نکردند، مورد مذمت قرار نگرفتند.
اما این‌که خداوند فرموده ستایش مخصوص خداست، بله بی‌گمان همین‌طور است؛ اما این ربطی به موضوع ما ندارد؛ زیرا طلب
دعا و آمرزش کردن به معنای
ستایش نیست.
و نیز خداوند در جایی از قرآن نمی‌فرماید مستقیم از من بخواهید؛ بلکه اگر در جایی می‌فرماید: مرا بخوانید:
اولاً، این منافات ندارد که به وسیله شخص محترم و آبرومندی
خدا را بخوانیم و شخص مورد نظر را واسطه قرار دهیم که این یک نوع تجلیل و بزرگ‌داشت اشخاص آبرومند است.
ثانیاً، البته اگر
احساس می‌کنید که بدون واسطه بهتر می‌توانید با خدا ارتباط برقرار کنید، کسی نگفته در آن موقعیت حتماً کسی را واسطه قرار دهید.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «واسطه قرار دادن ائمه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۶/۱۷.
