نقش اهل بیت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نقش اهل بیت، هدف اهل بیت.
پرسش: نقش و هدف اهل البیت چیست؟
پاسخ: فضیلت اهل بیت پیامبر گرامی صلیاللهعلیهوآله ـ که همان
پنج تن آل عبا؛ یعنی
حضرت محمد صلیاللهعلیهوآله، علی، فاطمه، حسن و حسین ـ علیهمالسلام ـ هستند - در
روایات فراوانی از ناحیهی شیعه و
اهلسنت نقل شده است. علت تأکید پیامبر ـ صلیاللهعلیهوآله ـ بر مقام و موقعیت این افراد وابستگیهای نسبی و ارتباطات فامیلی نبوده است؛ بلکه شایستگیها و امتیازات آنان بوده که ناشی از بلندی
فکر،
اندیشه، اعمال، اهداف و آرمانهای آن بزرگواران است. آنان به هیچچیز جز
خدا و رضای او نمیاندیشیدند و همواره نقش مهمی در حفظ و احیای دین اسلام، تفسیر و تبیین احکام و دستورات دین داشتند و دلسوزی و هدایت مردم بهسوی
رشد و
کمال بر عهدهی آنان بوده است که انجام کامل چنین مسئولیتهای خطیری موجب چنین تأکیداتی در
حق آنان شده است.
اهل بیت در اصطلاح
قرآن،
حدیث و کلام به معنای
خانواده پیامبر گرامی
اسلام ـ صلیاللهعلیهوآله ـ است.
این اصطلاح به همین معنا در
قرآن کریم در آیهی تطهیر ( آیه ۳۳ سورهی احزاب) به کار رفته است:
«
انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا»؛ «همانا
خدا میخواهد آلودگی را از شما خاندان پیامبر بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند».
مفسران در
تفسیر این آیه میگویند: مراد از
اراده خداوند در این آیه، ارادهی تکوینی
خداوند است؛
چراکه ارادهی تشریعی خداوند به
طهارت و پاکی همهی انسانها تعلق گرفته است. به این معنا که همهی افراد میتوانند، با انجام تعالیم و دستورات
پروردگار حکیم به طهارت و
پاکدامنی از همهی
گناهان برسند. اما ارادهی تکوینی خدا بر طهارت و پاکدامنی تنها مختص به اهل بیت پیامبر اسلام ـ صلیاللهعلیهوآله ـ است. به این معنا که هیچگونه
گناه، لغزش و خطایی در این خانواده راه ندارد و این نیست مگر به دلیل نقش مهمی که در راه رسیدن به اهداف
مقدس آسلام بر عهده این خانواده گذاشته شده است.
علاوه بر این، فلسفه تأکید و اصرار
قرآن مجید و
روایات بر اعلان موقعیت ممتاز اهل بیت شایستگیها و امتیازات زیاد آنان نظیر بلندی فکر و اندیشه و
اعمال و آرمانهای آن بزرگواران است. آنان به هیچچیز جز خدا و رضای او نمیاندیشدند. قرآن مجید در سورهی دهر یک نمونه از
ایثار اهل بیت را بیان نموده و در توصیف آن می فرماید:
«
وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلیَ حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا،إِنمََّا نُطْعِمُکمُْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنکمُْ جَزَاءً وَ لَا شُکُورًا»؛ «و غذای (خود) را با این که به آن علاقه (و نیاز) دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» میدهند! (و میگویند:) ما شما را به خاطر خدا اطعام میکنیم، و هیچ پاداش و سپاسی از شما نمیخواهیم»!.
تاریخ زندگی و
سیره عملی اهل بیت ـ علیهمالسلام ـ و آموزههای آنان بهترین گواه است که هدف بلند آن بزرگواران چیزی جز اعتلای کلمهی
توحید و نفی هرگونه
شرک و
گمراهی، نیست.
اهل بیت ـ علیهمالسلام ـ همواره بالاترین نقش را در حفظ و احیای
دین اسلام و ارزشهای آن، تفسیر
آیات قرآن، تبیین احکام و دستورات دین، دلسوزی و سرپرستی مردم و
هدایت آنان بهسوی
رشد و کمال بر عهده داشتهاند. این اهتمام ویژی آنان نسبت به دین و مسائل و احکام آن موجب چنین تأکیداتی شده است، تا مردم متوجه مقام والای آنان شده و در مسیر حرکت کمالی و پیمودن راه
هدایت، از آنان پیروی کنند؛ زیراکه
هدف اصلی قرآن هدایت انسانهاست: «
الم، ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین »
و کسی که در آیات قرآن کریم مقداری دقت کند، بهوضوح میتواند صحت این
استنباط را تصدیق کند و چون امامان
شیعه مقتدا و راهنمای امت بودند، از این جهت عنوان « اهل البیت» بر آنها تطبیق شده است؛ ازاینروی پیامبر اکرم ـ صلیاللهعلیهوآله ـ که در واقع مفسر و مبین
قرآن کریم است، وقتی میخواهند مقام مرجعیت دینی و
امامت و پیشوایی بعد از خودشان را بیان نمایند، از همین واژهی اهل بیت استفاده مینمایند. مثلاً میفرماید:
«
انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا بعدی ابداً فانهما لن یفترقا حتی یردا علیّ الحوض»؛ «من در میان شما دو گوهر گرانبها باقی میگذارم. یکی
کتاب خداوند و دیگری عترت و اهل بیت من است که اگر به این دو تمسک نمایید و به پیوندید، هرگز گمراه نخواهید شد و این دو از هم جدا نمیشوند تا در
قیامت بر من در
حوض کوثر وارد شوند».
همچنین آن حضرت در
حدیث سفینه فرمودند:
«
انما مثل اهل بیتی فیکم کسفینة نوح من رکبها نجا و من تخلف عنها غرق»؛ «همانا مثل اهل بیتم در میان شما، مانند
کشتی نوح است که هرکس سوارش شود، نجات یابد و هرکس از آن تخلف کند، غرق میگردد».
بنابراین نقش اهل بیت ـ علیهمالسلام ـ در حفظ
دین، تفسیر و تبیین احکام و دستورات دین، دلسوزی و سرپرستی مردم و هدایت جامعه آنچنان خطیر و مهم است که جدایی از آنان و ترک دستورات آنان موجب غرق شدن در دریای تباهی و نابودی و هلاکت انسان است، و آنان هدفی جز دعوت بهسوی
خداوند ندارند.
پایگاه اسلام کوئست.