ناامیدی بعلت ندانستن زمان مرگ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مرگ، فرصت.
پرسش: در حدیثی از
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده است که حضرت فرمود من که رسول خدا هستم نمی‌دانم وقتی قدم بر‌می‌دارم تا زمانی که روی زمین می‌گذارم آیا فرصت خواهم داشت یا مرگم فرا خواهد رسید. با این وصف آیا می‌توان به آینده امیدوار بود البته منظور این نیست که فعالیت نکنیم بلکه به شادی‌های که احتمال می‌دهیم در آینده نصیب ما خواهد شد شادمان و دلگرم باشیم.
پاسخ: عدم آگاهی انسان از زمان مرگ خود یکی از نعمت‌های بزرگ
خداوند است؛ زیرا اکثر افراد اگر خبر داشته باشند که در آینده نزدیکی از دنیا خواهند رفت زندگی بر آنان بسیار تلخ خواهد شد و اگر بدانند که تا مدت زیادی زنده خواهند بود مرگ را فراموش کرده و خود را را در
دنیا جاودانه و همیشگی دانسته و با ظلم و تعدی به دیگران سعی می‌کند حق دیگران را پایمال کرده و همه امکانات را برای خود جمع آوری نماید.
این حدیث شریف و احادیث دیگری که به همین معنی وارد شده است اشاره به یک نکته بسیار دقیق اخلاقی و تربیتی دارد که از نظر
اسلام نگاه انسان به زندگی، عمر، سلامتی، نعمت‌ها و...باید به نحوی باشد که فرصت خود را برای استفاده از آنها بسیار محدود و‌اندک بداند و در صدد باشد که از فرصت‌ها حداکثر استفاده را بنماید.
یکی از نعمت‌های بزرگ خداوند بر انسان‌ها این است که آنها از زمان وقوع مرگ خود خبر ندارند؛ زیرا اکثر افراد این گونه‌اند که اگر خبر داشته باشند که در آینده نزدیکی از دنیا خواهند رفت زندگی بر آنان بسیار تلخ خواهد شد و دیگر هیچ گونه سعی و تلاش و کوشش در زندگی خود نخواهند داشت و اگر بدانند که تا مدت زیادی زنده خواهند بود مرگ را فراموش کرده تا جایی که خود را را در این دنیا جاودانه و همیشگی دانسته و با ظلم و تعدی به دیگران سعی می‌کند حق دیگران را پایمال کرده و همه امکانات را برای خود جمع آوری نماید و در جهت خدمت و کمک به دیگران و اداء حقوق آنان هیچ قدمی بر نخواهد داشت و انجام کارهای خیر را به فرصت‌های بعد و بعدتر موکول خواهد کرد. اسلام برای برقراری تعادل در رفتار انسان‌ها تعالیم بسیار ظریف و دقیقی دارد.
امام کاظم (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «وَ رُوِیَ عَنِ الْعَالِمِ (علیه‌السّلام) اَنَّهُ قَالَ اعْمَلْ لِدُنْیَاکَ کَاَنَّکَ تَعِیشُ اَبَداً وَ اعْمَلْ لآِخِرَتِکَ کَاَنَّکَ تَمُوتُ غَدا؛ برنامه کارهای دنیایی خود را طوری تنظیم کن که گویی در این جهان ابدی هستی و برنامه کارهای آخرتی خود را طوری تنظیم کن که گویی فردا از این جهان رحلت می‌کنی.»
این حدیث شریف و احادیث دیگری که به همین معنی وارد شده است اشاره به یک مساله اخلاقی و تربیتی دارد که از نظر اسلام نگاه انسان به
زندگی،
عمر،
سلامتی، نعمت‌ها و...باید به نحوی باشد که فرصت خود را برای استفاده از آنها بسیار محدود و‌اندک بداند و در صدد باشد که از فرصت‌ها حداکثر استفاده را بنماید و در انجام کارهای خیر، ماندگار و جاودانی تعجیل کند. کارهای دنیایی را چون ارزش چندانی ندارد به این دلیل که فرصت را برای انجام آنها باقی است به تاخیر بیندازد و در عوض در انجام کارهایی که ارزش آخرتی و ماندگار دارند عجله کند و فرصت آنان را بسیار کوتاه بداند. همچنین اگر
گناه یا خطایی از او سر زده فرصت
توبه و جبران آن را بسیار کوتاه بداند و در اسرع وقت در صدد جبران بر آید. بنا بر این اگر انسان در تحت چنین تعالیمی خود را تربیت کرده باشد همواره کارهای خود را محاسبه می‌کند و اگر از فرصت‌های زندگی‌اش به خوبی استفاده کند همیشه به آینده خوش‌بین و امیدوار خواهد بود و اگر از فرصت‌های زندگی‌اش تا کنون به خوبی استفاده نکرده است بی‌جهت امیدوار و شادمان نباشد بلکه سعی کند در فرصت باقی مانده عقب ماندگی‌های خود را جبران نماید. بی‌شک این آموزه اخلاقی اسلام باعث رشد و تکامل انسان خواهد شد. آیا اگر معلمی وقت امنحان را معلوم نکرده باشد و به دانش آموزان خود بگوید: " هر لحظه ممکن است از درس‌های شما امتحان بگیرم" و با این روش خود آنان را به سعی و تلاش وادار نماید به نحوی که هر لحظه آمادگی کامل برای امتحان داشته باشند، آنان را به آینده و دیدن نتیجه سعی و کوشش خود امیدوار نکرده است؟ آیا اگر برای مدت زیادی خیال آنان را از امتحان راحت کند باعث نخواهد شد که آنان وقت خود را بیهوده تلف کنند؟
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «ناامیدی بعلت ندانستن زمان مرگ»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۸/۹.
