• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

میانجی‌گری در مسائل کیفری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: صلح کیفری، فقه، آشتی، میانجی‌گری.

پرسش: آیا در‌مسائل کیفری، میانجی‌گری باید کرد؟

پاسخ: در‌ فقه و در‌ آیات و روایات اسلامی‌ به میانجی‌گری در‌مسائل کیفری و تلاش برای صلح و آشتی بین شاکی و فردی که از او شکایت شده سفارش شده است.



اگر مراد از میانجی‌گری در‌مسائل کیفری، تلاش برای صلح و آشتی بین شاکی و فردی که از او شکایت شده است، می‌باشد، چنین مسئله‌ای هم در‌ فقه و هم در‌آیات و روایات اسلامی‌ به صورت عام یا خاص بیان شده است.

۱.۱ - نمونه قرآنی

به عنوان نمونه پروردگار متعال در‌آیه: «اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَهٌ فَاَصْلِحُوا بَیْنَ اَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا الله لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ؛ مؤمنان برادر‌ یکدیگرند پس دو برادر‌خود را صلح و آشتی دهید و تقوای الهی پیشه کنید، باشد که مشمول رحمت او شوید» یکی از وظایف مؤمنان نسبت به یکدیگر را صلح و آشتی و میانجیگری بین دو فرد یا دو گروهی قرار داده که با یکدیگر دشمنی و نزاع دارند.

۱.۲ - میانجی‌گری بین اوس و خزرج

از ابن عباس نقل شده است؛ دو نفر از قبیله اوس و خزرج با یکدیگر بر سر موضوعی اختلاف نمودند و نزاعشان بالا گرفت تا این‌که قبیله دو طرف نیز به طرفداری هر کدام با یکدیگر درگیر شده‌اند و پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) میان ایشان میانجیگری کرده و آنان را با هم آشتی داده و بینشان صلح برقرار نمود، سپس این آیه نازل شده است.
[۲] حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتوح، آیات الاحکام، تحقیق، اشراقی سرابی، میرزا ولی الله، ج۲، ص۷۸، تهران، نوید، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.


۱.۳ - صدقه‌ نیکو

پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به ابو ایوب انصاری فرمود: ‌ای ابا ایوب، تو را به صدقه‌ای خبر داده و راهنمایی می‌کنم که هم خدا و هم پیامبرش آن‌ را دوست دارند و آن این‌که وقتی بین مردم درگیری و کدورتی به وجود آمد که از یکدیگر فاصله گرفتند بینشان میانجیگری کن و صلح و آشتی برقرار نما. «یَا اَبَا اَیُّوبَ اَ لَا اُخْبِرُکَ وَ اَدُلُّکَ عَلَی صَدَقَهٍ یُحِبُّهَا الله‌ وَ رَسُولُهُ تُصْلِحُ بَیْنَ النَّاسِ اِذَا تَفَاسَدُوا وَ تَبَاعَدُوا».
[۳] ورام بن ابی فراس، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهه النواظر المعروف به مجموعه ورّام، ج۱، ص۶، قم، مکتبه الفقیه، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.


۱.۴ - میانجی‌گری قاضی

هم‌چنین برخی از فقها می‌گویند: «در‌صورتی که قاضی دلیلی برای اثبات جرم نداشته و علمش نیز بر مبنای متعارف ادله قضایی نباشد، وظیفه‌اش اصلاح بین مترافعین است».
[۴] نجف‌آبادی، حسین علی منتظری‌، رساله استفتاءات، ج۲، ص۵۰۳، بی‌نا، قم، چاپ اول، بی‌تا



۱. حجرات/سوره۴۹، آیه۱۰.    
۲. حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتوح، آیات الاحکام، تحقیق، اشراقی سرابی، میرزا ولی الله، ج۲، ص۷۸، تهران، نوید، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
۳. ورام بن ابی فراس، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهه النواظر المعروف به مجموعه ورّام، ج۱، ص۶، قم، مکتبه الفقیه، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
۴. نجف‌آبادی، حسین علی منتظری‌، رساله استفتاءات، ج۲، ص۵۰۳، بی‌نا، قم، چاپ اول، بی‌تا



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «میانجی‌گری در مسائل کیفری»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۴.    



جعبه ابزار