منظور از تسجیر در آیه 6 سوره تکویر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قیامت، تسجیر، مسجور،
قرآن کریم.
پرسش: ریشه «سجر» ناظر به چه معنایی بوده و منظور از «تسجیر» و «مسجور» در قرآن کریم چیست؟
پاسخ اجمالی: «سجر» به معنای «پر کردن» و «مسجور» به معنای «انباشته شده» است.
آیه مذکور در بیان نشانه‌های برپایی قیامت است و مفسرین برای «وَ اِذَا الْبِحارُ سُجِّرَت» معانی: فرو رفتن آب دریاها به زمین؛ آمیخته شدن دریاها؛ تبخیر شدن آب دریاها ؛ تبدیل‌شدن دریاها به آتش؛ پر شدن و سرریز شدن دریاها و در آخر
تبخیر شدن آنها در اثر حرارت را ذکر کرده‌اند.
«سجر» در عربی به معنای «پر کردن» و «مسجور» به معنای «انباشته شده» می‌باشد.
قرآن کریم در بیان یکی از نشانه‌های برپایی قیامت می‌فرماید: «وَ اِذَا الْبِحارُ سُجِّرَت».
واژه «سُجِّرَتْ» در لغت به چند معنا آمده است؛ مانند: تشدید
آتش،
پُر و لبریز شدن، خشکیده شدن
آب،
و....
مفسران قرآن با توجه به معانی لغوی این واژه، در این‌که منظور از «تسجیر» دریاها چیست احتمالاتی را مطرح کرده‌اند:
منظور آن است که در آن روز، آب دریاها به زمین فرو می‌رود به گونه‌ای که حتی یک قطره از آن باقی نمی‌ماند.
رودها و دریاها، آب‌های شیرین و گوارا و آب‌های شور با هم آمیخته می‌شوند، و همه دریاها یک
دریا می‌شود.
بر اساس قرائت مشهور که به تشدید خوانده شد: «سُجِّرَتْ»، معنای آن شدت و پیوستگی فعل است؛ یعنی آن‌گاه که دریاها به هم پیوسته و به شدت و سراسر برافروخته گردد.
گویا در آستانه قیامت همین که
خورشید با شعاع و قدرتش به هم پیچیده و تاریک شد، توازن جذب و دفع میان خورشید و زمین و در نتیجه تعادل در میان نیروی ثقل و فشار گازها و مواد گداخته درون زمین به هم می‌خورد و با انفجارهای شدید و همه‌جانبه، قشر فاصل و حافظ از میان می‌رود، کوه‌ها به حرکت در می‌آید و گازها و مواد داغ و گداخته، آب دریاها را به سرعت
تبخیر می‌کند و دریاها را طوفان مواد مذاب و آتش فرامی‌گیرد.
برخی گفته‌اند «وَ اِذَا الْبِحارُ سُجِّرَت»، یعنی هنگامی که دریاها تبدیل به آتش و مشتعل شوند. البته از نظر علمی نیز این مطلب به اثبات رسیده است که آب از دو عنصر اکسیژن و هیدروژن تشکیل شده، اگر از یکدیگر جدا شوند، هیدروژن آن پس از مخلوط با اکسیژن مشتعل می‌شود و شعله و حرارت عظیم از آن به وجود می‌آید، و بیقین می‌توان گفت که
خدای متعال در روز قیامت آن قدرت را دارد که با تاثیر فشار یا عاملی دیگر عناصر آب را از یکدیگر جدا کند و آنها را مشتعل سازد.
به عبارت دیگر، از آن‌جا که خدای متعال قادر بر ویران کردن دنیا و برپاداشتن قیامت است، می‌تواند با دریاها هر کاری را که می‌خواهد بکند، از جمله گرم کردن و تغییر ماهیت دادن آب‌های آنها به آتش افروخته.
به نظر می‌رسد منظور از «وَ اِذَا الْبِحارُ سُجِّرَت»؛ همچنین «وَ اِذَا الْبِحارُ فُجِّرَتْ»،
جوشیدن و تبخیر شدن آنها در اثر حرارت باشد که در این صورت دیگر دریایی نخواهد ماند و همه تبخیر خواهند گردید و شاید منظور از انفجار و شکافتن نیز همان باشد که در آیه «وَ اِذَا الْبِحارُ فُجِّرَتْ» آمده است، اقیانوس‌ها که کران تا کران سطح زمین را گرفته‌اند، (با شعله‌ور شدن و انفجار) به هوا می‌روند و بستر آنها آشکار می‌گردد.
تسجیر به معنای پر شدن و سرریز کردن است تا این‌که به حالت انفجار برسد و سیلان پیدا کند، همان‌گونه خدای متعال در جایی دیگر فرمود: «وَ اِذَا الْبِحارُ فُجِّرَتْ». در عرب هم به چاهی که پر از آب باشد، می‌گوید: «ماءٌ مسجور».
و قرآن نیز در توصیفی از دریا واژه «مسجور» را برای آن مورد استفاده قرار می‌دهد: «وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُور».
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «منظور از تسجیر در آیه ۶ سوره تکویر» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۰/۶.
