ملاک انتخاب همسر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: معیار انتخاب همسر، خواستگاری، استخاره، مشورت، تحقیق.
پرسش: یک نفر که با شرایط من سازگار بود، به خواستگاری من آمد؛ ولی استخاره خوب نیامد و رابطه بیدلیل به هم خورد تا اینکه با استادم آشنا شدم و محبت وی در دلم نشست و فهمیدم قصد ازدواج دارد، استخاره کردم، بد آمد و به این نتیجه رسیدم که صلاح نیست و حالا محبت او را نمیتوانم از دلم خارج کنم؛ درحالیکه الآن هم خواستگاری دارم که شرایط مرا دارد؛ ولی من را از فعالیت اجتماعی منع میکند؟
پاسخ: معیارهای انتخاب همسر دو نوعاند: ۱. ملاکهای ضروری؛ ۲. ملاکهای شرط کمال ازدواج. فردی که میخواهد شریک
زندگی خود را انتخاب نماید، باید حتیالامکان روشهای مختلف خصوصیات و روحیات و
خانواده طرف و خود او را بشناسد و در آخر نسبت به ازدواج با او تصمیم بگیرد. مشورت کردن و تحقیق کردن، دو مرحله مهم در این امر هستند.
درباره استخاره در ازدواج باید بگوییم که اگر پس از
تفکر و تحقیق و مشورت و پیمودن تمام راههای ممکن، باز هم راه به جایی نبرد و «حیران» بر سر «دوراهی» درماند و «عقربه اندیشه و تصمیمش» روی ۵۰% مانده و به هیچ طرفی تمایل پیدا نکرد و آن کار هم بهگونهای است که نمیشود به حال خود رهایش کرد، بلکه باید
تکلیف آن را روشن نمود، آنگاه نوبت به «
استخاره» میرسد.
اجازه دهید سخن خود را با ملاکهای انتخاب همسر شروع کنیم مطالبی که اگر به آن
عمل شود، زندگیای شیرین را برای
انسان رقم میزند و بسیاری از تردیدها و دودلیها با رعایت آنها برطرف میشود.
دختر و پسر، باید ملاکها و میزانهایی داشته باشند و بدانند چه همسری میخواهند، با چه مشخصات و صفاتی. این اصل کار است. معیارها و ملاکها دو نوع هستند:
۱. ملاکهایی که حتماً باید باشند و
رکن و اساس هستند. این ملاکها عبارتاند از:
أ.
تدین؛
ب. اخلاق نیک؛
ج. شرافت خانوادگی.
۲. ملاکهایی که شرط کمال ازدواج هستند و برای بهتر شدن زندگی اهمیت دارند. این ملاکها، عبارتند از:
أ.
عقل؛
ب.
سلامت جسم و روح؛
ج.
زیبایی؛
د.
علم و سواد؛
هـ . همکفو بودن و متناسب با همدیگر بودن از لحاظ سن، فرهنگی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و ... .
فردی که میخواهد شریک زندگی خود را انتخاب نماید، باید حتی الامکان با روشهای مختلف خصوصیات و روحیات و خانواده طرف و خود او را بشناسد و در آخر نسبت به
ازدواج با او تصمیم بگیرد. این مرحله مهمترین مرحله ازدواج میباشد؛ لذا برای این مرحله، راهها و روشهای مختلفی در نظر گرفته شده تا فردی که انتخاب میکند، دقیقتر انتخاب کند و با اطمینان خاطر بیشتری به عرصه زندگی پا بگذارد.
مرحله اول
مشورت کردن با افرادی که دارای خصوصیاتی چون تدین، عقل و فهم بالا، آگاه به مسائل ازدواج، شجاع و بدون ملاحظه، مصلحتاندیش، دلسوز و خیرخواه، و امین و رازدار باشند.
مرحلة دوم تحقیق است. میزان تحقیق بستگی به فرد مورد تحقیق از لحاظ دوری و نزدیکی نسبت به تحقیقکننده دارد؛ یعنی هر قدر آشناتر باشد،
تحقیق کمتر و هر قدر ناآشناتر باشد، تحقیق بیشتری میطلبد. در مسئله تحقیق باید راههای گوناگونی را پیمود و جزئیات مسئله را بررسی نمود و معلومات مختلفی را به دست آورد و پیرامون آن
تفکر و مشورت کرد و همه جوانب امر را سنجید تا کمکم نتیجه به دست آید.
راههای تحقیق، عبارتاند از:
۱. بررسی اصول و صفات خویشان و نزدیکان؛
۲. تحقیق از طریق خویشان او؛
۳. تحقیق از طریق دوستان نزدیک او؛
۴. تحقیق از طریق معلمان و مربیان او؛
۵. تحقیق از طریق دشمنان او.
هرگاه کسی بخواهد کاری انجام دهد، اگر خوبی و
صلاح آن کار برایش روشن باشد، باید با
استمداد و طلب خیر از
خداوند و
توکل به او، آن کار را انجام دهد و هیچ جایی برای
استخاره مصطلح نیست و اگر بدیِ کار برایش آشکار است، باید آن را ترک کند و باز هم هیچ جایی برای استخاره وجود ندارد؛ اما اگر خوب یا بد بودن کار برایش واضح نبود و نمیداند انجام دهد یا نه؟ باید پیرامون آن تفکر،
مطالعه، بررسی، تحقیق و مشورت نموده و همه جوانب امر را بررسی کند، اگر
فکر و تصمیمش یک طرف را ترجیح داد، باید طرف ترجیحیافته را عمل کند و باز هم در اینجا نیازی به استخاره نیست؛ اما اگر پس از تفکر و تحقیق و مشورت و پیمودن تمام راههای ممکن، باز هم راه به جایی نبرد و «حیران» بر سر «دوراهی» درماند و «عقربه اندیشه و تصمیمش» روی ۵۰% مانده و به هیچ طرفی تمایل پیدا نکرد و آن کار هم بهگونهای است که نمیشود به حال خود رهایش کرد، بلکه باید
تکلیف آن را روشن نمود، آنگاه نوبت به «استخاره» میرسد.
همچنین استخاره کردن کار همه نیست، بهتر است این کار توسط افراد خودساخته و عالمان پاک و ربانی انجام شود و در آخر باید عرض کنیم که به قول حضرت استاد
آیتالله جوادی آملی: «ما در
اسلام (برای هر کاری و در هر شرایطی)
تشویق به استخاره نشدهایم».
پس بهتر است شما در مسئلة ازدواج راههای گفتهشده را بپیمایید و اگر نتیجه نگرفتید، در این صورت است که میتوانید با شرایط گفتهشده استخاره بگیرید؛ وگرنه قبل از این مراحل، استخاره کردن از نظر اسلام درست نمیباشد و چهبسا باعث شود
انسان تا آخر عمرش تأسف بخورد.
در مورد استادتان باید عرض کنیم بدون توجه به ملاکهای یادشده، استخاره کردن درست نبوده است و اگر ایشان آن شرایط مطلوب را دارا هستند و در مورد ایشان تحقیقهای لازم و
مشورت را انجام دادهاید، میتوانید به وسیله یک فرد فهیمی نظر مثبت خودتان را از
زبان واسطه به ایشان منتقل کنید (البته غیر مستقیم). در ادامه اگر دیدید ایشان راضی شدند و به
خواستگاری آمدند و شرایط لازم را دارا هستند، دیگر جایی برای تردید نیست؛ ولی اگر ایشان به هر دلیلی قبول نکردند و دچار سوءتفاهم باشند، میتوانید از طریق واسطه این سوءتفاهمات را رفع کنید؛ ولی اگر دیدید ایشان رغبتی به ازدواج با شما ندارد، سعی کنید
محبت او را از دلتان خارج نمایید؛ چون انسان نمیتواند با کسی که او را نمیپسندد،
زندگی کند.
در مورد خواستگار آخر شما نیز همان مطالب یادشده توصیه میشود؛ یعنی با توجه به شرایط و ملاکها و تناسبهای یادشده، یکی را در نظر بگیرید. هر کدام درصد همسانی و تناسبش با شما بیشتر بود، همان برای زندگی شما مناسب است. در آخر توصیه میکنیم برای امر خطیر ازدواج حتماً از مشاوره حضوری نیز کمک بگیرید.
در مورد اینکه خواستگار شما، از فعالیت اجتماعی ناراضی است، باید گفت که شما باید ببینید اولاً فعالیت اجتماعی برای شما چهقدر اهمیت دارد. آیا آنقدر اهمیت دارد که بخواهید به خاطر آن خواستگار خود را رد کنید. دوم اینکه اگر فعالیت اجتماعی شما طوری است که با افراد
نامحرم در تماس نیستید، میتوانید او را قانع کنید؛ ولی اگر اینطور نیست، به نظر میرسد
حق با خواستگار شما باشد. از طرفی شاید بتوانید در خانه به فعالیت خود بپردازید و این امر مانعی برای شما نباشد.
۱. انتخاب همسر، ابراهیم امینی، نشر بینالملل وابسته به انتشارات امیرکبیر.
۲. جوانان و انتخاب همسر، علیاکبر مظاهری، انتشارات پارسایان.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «معیار انتخاب همسر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۶/۲۴.