مقام حضرت فاطمه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها)،
شب قدر،
مقام،
پاداش،
تقوا.
پرسش: منظور از این‌که در
حدیث آمده است «اگر حضرت فاطمه را بشناسیم، شب قدر را درک کرده‌ایم» چیست؟
پاسخ: توجیه اول این‌که اگر کسی بتواند به مقام والای زهرای مرضیه پی ببرد و حضرت را آن‌طور که حقش است بشناسد، به ثواب و فضیلتی می‌رسد که مساوی با درک شب قدر است. توجیه دوم این‌که حدیث در مقام بیان این مطلب است که عظمت شب قدر برای مردم قابل درک نیست؛ همان‌گونه که مقام
حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) نیز قابل درک نیست و اگر کسی توانست مقام آن حضرت را درک کند، عظمت شب قدر را نیز درک خواهد کرد.
یکی از چیزهایی که برای همه واضح و روشن است، این مطلب است که
دین مقدس اسلام برای
زن ارزش و احترام خاصی قائل شده و بین زن و مرد فرقی نگذاشته و تنها امتیاز را در
تقوا و
پرهیزکاری قرار داده است و در
قرآن مجید به این مطلب اشاره کرده و فرموده: «اِنَّ اَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ اَتْقَاکُمْ؛ گرامی‌ترین شما با تقوا‌ترین شماست».
در بین زن‌ها وجود مقدس فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) که سیده زنان
عالم است، مانند خورشید
جهان می‌درخشد و شخصیت و معنویت آن حضرت بالاتر از
فکر و
اندیشه انسان‌های معمولی است.
توجیه حدیث مذکور این است که اگر کسی بتواند به مقام والای زهرای مرضیه پی ببرد و حضرت را آن‌طور که حقش است بشناسد، به
ثواب و فضیلتی می‌رسد که مساوی با درک شب قدر است.
این مسئله مشابه زیادی دارد؛ مثلاً در
روایات آمده است:
کسی که با معرفتِ حقِ
خدا و رسول و اهل بیتش از
دنیا برود،
شهید است.
کسی که با
محبت آل پیامبر از دنیا برود، شهید به حساب می‌آید.
کسی در حال غریبی بمیرد،
یا کسی که با مرضی از دنیا برود، جزو
شهدا هستند؛
یعنی، اجر و پاداشی مانند پاداش شهید خواهند داشت.
با توجه به مطالب گذشته، متن کامل
حدیث مطرح شده در پرسش چنین است:
حضرت صادق (علیه‌السّلام) فرمود:
اِنَّا اَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» اَلَّیَلَةُ فاطِمَةُ و القدرُ اللهُ فَمن عَرَفَ فاطِمَةَ حَقَّ مَعرِفَتِها فَقَد اَدْرکَ لَیلَةَ القَّدر و اِنّما سُمِّیت فاطِمةٌ لانَّ الخَلقُ فُطِمُوا عَن مَعرِفَتِها؛ (این‌که
خداوند می‌فرماید) ما قرآن را در
شب قدر نازل کردیم (مراد از)
شب،
فاطمه و مراد از
قدر، خداوند است؛ در نتیجه هر کسی فاطمه را آن‌چنان که باید بشناسد، حقیقت شب قدر را درک نموده است و این‌که فاطمه، فاطمه نامیده شده است برای این است که مخلوق از (کنه) معرفت او عاجز است».
توجیه دیگری که در مورد این
حدیث این است که این
حدیث در
مقام نفی توانایی درک حقیقت شب قدر توسط مردم است. حدیث در مقام بیان این مطلب است که عظمت شب قدر برای مردم قابل درک نیست؛ همان‌گونه که مقام
حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) نیز قابل درک نیست و اگر کسی توانست مقام آن حضرت را درک کند، عظمت شب قدر را نیز درک خواهد کرد؛ اما این مسئله سالبه به انتفاء موضوع است.
۱. الفص الفاطمیه، حسن‌زاده آملی.
۲. آداب الصلوه، امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۳. چشمه در بستر، محمد آقایی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مقام حضرت فاطمه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۳/۰۹.
