• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

معنای «اعتدی» در آیه 178 بقره

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه: حج، عمره، شکار، احرام، مُحرم.
پرسش: مقصود از «فمن اعتدی» در آیه «فَمَنِ اعْتَدَی بَعْدَ ذَلِکَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ»چیست و علت این وعده عذاب چه می‌باشد؟
پاسخ: یعنی هر کس بعد از این حُکم (ممنوعیت صید) از فرمان الهی تجاوز و شکار کند، گرفتار خواهد شد.




یکی از احکام حج و عمره، حرمت شکار در حال احرام است که آیات ۹۴ تا ۹۶ سوره مائده، ناظر به همین مسئله یعنی حرمت شکار حیوانات صحرایی و دریایی در حال احرام می‏باشد.

۱.۱ - فلسفه تحریم شکار در حال احرام


قبل از بیان معنا و مفهوم تعدی و تجاوز باید گفت؛ فلسفه تحریم صید در حال احرام این است که حج و عمره از عباداتی است که انسان را از جهان ماده جدا کرده و در محیطی مملو و سرشار از معنویت فرو می‏برد. تعلقات زندگی مادی، جنگ و جدال‌ها، خصومت ها، هوس‌های جنسی، لذات مادی، در مراسم حج و عمره به کلی کنار می‏روند و انسان به یک نوع ریاضت مشروع الهی دست می‏زند، به نظر می‏رسد که تحریم صید در حال احرام نیز به همین منظور است.
این حُکم به قدری دقیق تشریع شده که نه تنها صید حیوانات، بلکه کمک کردن حتی نشان دادن و ارائه صید به صیاد نیز تحریم گردیده است.

۱.۲ - دلیل حکم شکار در حال احرام


در روایات آمده است، امام صادق (ع) به یکی از یارانش فرمود: «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا تَسْتَحِلَّنَّ شَیْئاً مِنَ الصَّیْدِ وَ أَنْتَ حَرَامٌ وَ لَا وَ أَنْتَ حَلَالٌ فِی الْحَرَمِ وَ لَا تَدُلَّنَّ عَلَیْهِ مُحِلًّا وَ لَا مُحْرِماً فَیَصْطَادُوهُ وَ لَا تُشِرْ إِلَیْهِ فَیُسْتَحَلَّ مِنْ أَجْلِکَ فَإِنَّ فِیهِ فِدَاءً لِمَنْ تَعَمَّدَهُ‏؛ «هرگز صید و شکار در در حال احرام، چه در حرم و چه غیر حرم حلال ندان.
نیز اگر چه مُحرم نیستی، در حرم حق صید نداری، همچنین صید را به شخص مُحرم و غیر مُحرم نشان مده که آن را شکار کند و حتی اشاره به آن مکن (و دستور مده) تا به خاطر تو صید را حلال شمارد؛ زیرا این کار موجب کفاره برای شخص متعمد می‏شود».



بنابراین منظور از «من اعتدی» این است که هر کس بعد از این حُکم (ممنوعیت صید) از فرمان الهی تجاوز و شکار کند، گرفتار عذابی دردناک خواهد شد.
از این رو، علت عذاب همین تخلف و سرپیچی از حُکم خدا خواهد بود.
و مقصود از عذاب، عذاب جهنم در آخرت، «و می تواند گرفتارهای دنیوی باشد». لذا اصرار بر گناه و تکرار آن، بسیار خطرناک و عقوبت سختی در پی دارد.


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۱۷۸.    
۲. تفسیر نمونه، ج۵، ص۸۷.    
۳. تفسیر نمونه، ج۵، ص۸۸.    
۴. فقه القرآن، ج۱، ص۳۰۶.    




اسلام کوئیست    



جعبه ابزار