مصرف دارو
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دارو، بیماری.
پرسش: آیا این‌که می‌گویند: بلافاصله بعد از مریض شدن دارو نخورید، مرجع حدیثی هم دارد؟
پاسخ: «دارو» هم اثرات درمانی دارد و هم می‌تواند اثرات مخرب داشته باشد و بسان تیغ دو دم است. هر گاه درجه
بیماری بدن بر
سلامتی آن چیره شد، مصرف دارو لازم است. بنابراین در بیماری‌هایی همانند
وبا و مارگزیدگی و... زود باید به پزشک و دارو روی آورد. در صورتی که بتوان بیماری را تحمل کرد (مثل سردردهای معمولی) عدم مصرف دارو و تحمل درد موجب تقویت سیستم دفاعی بدن شده و عوارض دارو را هم به دنبال نخواهد داشت.
معصومین (علیهم‌السلام) از علوم بی‌پایان برخوردارند و
عصمت و مصونیت آن‌ها از خطا و اشتباه توسط خدا امضا شده است؛
از‌این‌رو تمام فرمایشات ایشان در تمام موارد
حجت بوده و صحیح می‌باشد. منتها برای رسیدن به حقیقت
کلام ایشان و
تفسیر آن، مراجعه به دیگر بیانات ایشان لازم است.
برای توضیح بیش‌تر، اول
حدیث مورد نظر را بررسی کرده، سپس
احادیث دیگری را که در راستای توضیح حدیث مذکور می‌باشد، مورد ملاحظه قرار می‌گیرد.
در این‌جا به برخی
روایات درباره مصرف دارو اشاره می‌کنیم:
از
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) نقل شده است که: تا زمانی که بدنت بیماری را تحمل می‌کند، از مصرف دارو پرهیز کن و هر‌گاه آن را تحمل نکرد، آن‌گاه به دارو روی آر.
در حدیث آمده است دارو همانند صابون است؛
چراکه صابون هر چند تمیز است، ولی کم‌کم الیاف پارچه را نیز از بین می‌برد.
بنابراین تا بیماری بر
انسان غلبه نکرده و بیماری‌اش بیش‌تر از سلامتی‌اش نشده، مصرف دارو مضر خواهد بود. خصوصاً داروهای شیمیایی معمولاً دارای عوارض منفی هستند و پزشکان هم از مصرف بی‌جا منع می‌کنند.
در حدیثی از
امام علی (علیه‌السلام) هم آمده که:
مسلمان خود را مداوا نکند، مگر آن‌که بیماری بر سلامتی‌اش چیره گردد.
و از
امام کاظم (علیه‌السلام) نقل شده که: هیچ دارویی نیست، مگر آن‌که خود، بیماری تازه‌ای را دامن می‌زند، برای بدن چیزی سودمندتر از پرهیز و خوردن
غذا در حد نیاز نیست.
البته بعضی بیماری‌ها و امراض است که در آن‌ها بیماری غالب است و باید خیلی زود به پزشک مراجعه کند و با مصرف داروهایی که او تجویز می‌کند یا ... خود را
معالجه کند؛ مثل مارگزیدگی و وبا و ... و بعضی از بیماری‌ها هم است که اگر کمی
صبر کنیم خود به خود از بین می‌رود و لازم نیست حتماً دارو مصرف کنیم و این مقاومت بدن را بالا می‌برد و سیستم دفاعی آن را تقویت می‌کند.
از
امام کاظم (علیه‌السلام) هم نقل شد که: تا زمانی که بیماری خود به خود از شما برطرف می‌شود، به معالجه پزشکان روی نیاورید؛ زیرا کار طبیب مانند بناست، که اندک کار او، به کار بسیار منجر شود.
از
امام علی (علیه‌السلام) هم نقل شده که: تا زمانی که بیماری با تو می‌سازد، تو نیز با آن بساز.
تشخیص این‌که کدام بیماری نیاز به معالجه دارو دارد و کدام بیماری به آن نیاز ندارد، یک کار تخصصی است که پزشک متخصص می‌تواند آن را تشخیص دهد نه کسی دیگر؛ بنابراین روایات یاد شده ممکن است ناظر به این جهت باشد که تا جایی که نفس آدمی می‌تواند خود
تدبیر درمان نماید، این کار را انجام دهد و در جایی که بدن نیاز به مداوای
پزشک دارد، توصیه شده است که به پزشک هم مراجعه گردد.
نتیجه آن‌چه گفته شد عبارت از:
«دارو» هم اثرات درمانی دارد و هم می‌تواند اثرات مخرب داشته باشد و بسان تیغ دو دم است.
هر گاه درجه بیماری بدن بر سلامتی آن چیره شد، مصرف دارو لازم است؛ آن‌گونه که در حدیثی از امام علی (علیه‌السلام) نقل شد. بنابراین در بیماری‌هایی همانند
وبا و مارگزیدگی و...زود باید به پزشک و دارو روی آورد.
در صورتی که بتوان بیماری را تحمل کرد (مثل سردردهای معمولی) عدم مصرف دارو و تحمل درد موجب تقویت سیستم دفاعی بدن شده و عوارض
دارو را هم به دنبال نخواهد داشت.
بهتر است پزشکان در حد امکان از تجویز دارو بپرهیزند.
۱. ترجمه میزان الحکمه، محمدی ری‌شهری، مترجم، حمید‌رضا شیخی، دارالحدیث، ج۴.
۲. طب الائمة، تالیف، عبدالله و حسین بن بسطام، انتشارات شریف رضی.
۳. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۵۹، باب ۵۰ و ج۷۸، باب ۲.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مصرف دارو»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۲/۱۸.
