لعن عمومی بنی‌امیه در زیارت عاشورا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: بنی‌امیه،
زیارت عاشورا،
لعن.
پرسش: با توجه به این‌که در میان بنی‌امیه افراد خوبی هم بودند؛ چرا در زیارت عاشورا بر تمام بنی‌امیه لعن می‌فرستیم؟!
پاسخ اجمالی: از بدیهیات دین الاهی این است که حق تعالی هیچ فرد، گروه، نژاد و نسلی را به دلیل گناهان دیگران مورد عقوبت دنیوی یا عذاب اخروی قرار نمی‌دهد، مگر این‌که به نحوی در تحقق آن
گناه مؤثر یا به آن راضی باشند، و یا از آن نهی نکرده باشند؛ بلکه از نظر
قرآن و روایات ملاک در الحاق به گروه یا قبیله‌ای، هماهنگی فکری و عملی با گروه است؛ چنان‌که
خداوند پسر نوح را از اهل نوح نمی‌داند و دلیل آن‌را عدم هماهنگی عملی با نوح بیان می‌کند.
بنابراین مراد از بنی‌امیه که مورد لعن قرار گرفتند کسانی هستند که از نظر فکری و عملی هماهنگ با آنان هستند؛ یعنی منظور عاملان قتل
سیدالشهداء، مؤثران تاریخی و رضایت دهندگان به آن قتل و منکران امامت و ترک کنندگان
امر به معروف و نهی از منکر از بنی‌امیه است، اما نیکان آنان مورد لعن نیستند.
از اصول محکم قرآنی این است که هیچ‌کس به جهت گناه دیگری، مورد ملامت یا عذاب دنیوی و اخروی قرار نمی‌گیرد، «آیه «لا تزر وازرة وزر اخری»
که در آیه ۱۶۴
سوره انعام ،۱۵
سوره اسراء، ۱۸
سوره فاطر؛
و ۷
سوره زمر نیز آمده است.» مگر این‌که به نحوی در تحقق گناه مؤثر و یا به آن راضی باشد، یا از آن نهی نکرده باشد که در همه این موارد، عقوبت و عذاب به دلیل همین گناهان است، نه به جهت گناه دیگران.
شتر حضرت صالح (علیه‌السّلام) را یک نفر از
قوم ثمود پی کرده بود،
«به درستی که شتر ثمودیان را فقط یک مرد پی کرد»؛
اما قرآن کریم آن گناه را به همه آنان نسبت می‌دهد
و همه آنان را مرتکب جرم و مستحق
کیفر می‌شمارد (آن شتر را ثمودیان پی کردند و پروردگارشان به سزای گناهشان نابودشان کرد و سرزمین‌شان را هموار ساخت. (با خاک یکسان کرد).
چرا که آنان راضی به این گناه بودند که به تعبیر
امام علی (علیه‌السّلام) خوشنودی و خشم مشترک قوم ثمود آنان را دارای سرنوشت شوم مشترک کرد.
(فقط خوشنودی و خشم است که انسان را گرد می‌آورد، شتر ثمودیان را فقط یک مرد پی کرد خدای متعال عذاب را بر عموم آنان فرود آورد چرا که عموم آنان از کار او خوشنود بودند. خدای سبحان فرمود: پس آن‌را پی کردند و پشیمان شدند.)
قرآن کریم یهودیان معاصر
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به دلیل گناهان نسل‌های گذشته، مورد مذمّت‌های فراوانی قرار داده است؛ مانند
گوساله‌پرستی، ستم‌کاری، تحریف سخنان خدا، تکذیب پیامبران الهی، کشتن آنان و....
علّت این مذمّت‌ها علی‌رغم این‌که یهودیان معاصر مرتکب چنین گناهانی نشدند، این بود که آنان به گذشتگان خود فخر می‌ورزیدند و از آنان راضی بودند.
در میان بنی‌امیّه نیز، عدّه‌ای عامل تسبیبی، عده‌ای عامل مباشری، عدّه‌ای تماشاگر و عدّه‌ای خشنود و
فخرفروش، نسبت به غصب امامت ائمه (علیه‌السّلام) و شهادت این بزرگواران و شیعیان آنان بودند؛ از این‌رو هر کس از آنان به نوعی به دلیل گناهانی که انجام داده‌اند، مورد لعن قرار گرفته‌اند.
از نظر قرآن و روایات ملاک در الحاق به گروه یا قبیله‌ای، هماهنگی فکری و عملی با گروه است. چنان‌که خداوند پسر نوح را از اهل نوح نمی‌داند و دلیل آن را عدم هماهنگی عملی با نوح بیان می‌کند. «قالَ یا نُوحُ اِنَّهُ لَیْسَ مِنْ اَهْلِکَ اِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صالِحٍ فَلا تَسْئَلْنِ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ اِنِّی اَعِظُکَ اَنْ تَکُونَ مِنَ الْجاهِلینَ».
از این‌رو است که اگرچه عدّه‌ای از نیکان، از بنی‌امیّه بودند، اما
ائمه (علیه‌السّلام) آنها را از بنی‌امیه نمی‌شماردند؛ از باب نمونه یکی از فرزندان
عبد‌العزیز بن مروان که اسم او
سعد بود، در حالی‌که مانند زنان با صدای بلند گریه می‌کرد وارد بر
امام محمد باقر (علیه‌السّلام) شد؛ امام فرمود: چه چیز شما را به گریه واداشت؟ سعد گفت: چگونه گریه نکنم در حالی‌که من از همان درخت ملعون در قرآن می‌باشم؟ امام باقر (علیه‌السّلام) فرمود: تو از ایشان نیستی، تو از ما اهل‌بیت هستی، آیا نشنیدی سخن خداوند را که فرمود: پس هر کس از من تبعیّت کند از من خواهد بود.
در نتیجه باید گفت که لعن همۀ بنی‌امیّه شامل کسانی است که از نظر فکری و عملی هماهنگ با بنی‌امیه هستند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «لعن بنی‌امیه در زیارت عاشورا» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۹/۲۹.
