• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فضیلت سیادت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه: سید ، سیادت ، عدالت خدا ، سادات
پرسش: فضیلت سید نسبت به دیگران چگونه است؟



آیا این درست است که عذاب و ثواب سید دو برابر عوام است این با عدالت خدا چگون سازگار است؟





در نظام حقوقی اسلام فرقی بین سادات و غیر سادات جز در چند مسئله جزئی و مالی (مثل اینکه زکات بر سادات حرام است و خمس برای سادات فقیر مباح است و...) هیچ گونه تفاوتی وجود نداشته و از نظر آفرینش و خلقت هیچ فرقی بین سادات و غیر سادات وجود ندارد؛


به فرموده قرآن يگانه معيار برتري انسان ها نسبت به ديگران، تقوی مي باشد آن چنانكه مي فرمايد"هان اى مردم ما شما را از يك مرد و يك زن آفريديم و شما را تيره‌هايى بزرگ و تيره‌هايى كوچك قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد نه اينكه به يكديگر فخر كنيد و فخر و کرامت نزد خدا تنها به تقوی است و گرامى‌ترين شما باتقوى‌ترين شما است كه خدا داناى با خبر است."

۴.۱ - چگونگی محاسبه اعمال در قبامت

يا در مورد نوع محاسبه اعمال آنها در قیامت هيچ گونه تبعيضي به عنوان انتساب آنها به پیامبر اکرم (ص) و...صورت نمي گيرد لذا در حديثي از امام سجاد(ع) نقل شده است كه فرمود"...خَلَقَ اللَّهُ الْجَنَّةَ لِمَنْ أَطَاعَهُ وَ أَحْسَنَ وَ لَوْ كَانَ عَبْداً حَبَشِيّاً- وَ خَلَقَ النَّارَ لِمَنْ عَصَاهُ وَ لَوْ كَانَ وَلَداً قُرَشِيّاً" خدا بهشت را آفريده براى بنده مطيع و نيكوكار گر چه غلامى سياه باشد و جهنم را آفريده براى هر كه معصیت كند گرچه از اولاد قریش باشد. "


ولی به لحاظ اخلاقی انسان گاهی زندگی عادی دارد که مسلما در چنین شرایطی گناهان و ثوابهای او عادی است اما گاهی در مقام و منزلتی قرار می گیرد که خوبی و بدی او به پای مکتب نوشته می شود و موقعیت او خطیر و مورد توجه می باشد. در چنین حالتی است که اعمال خوب او موجب هدایت دیگران و احیانا لغزشهای او به خودش محدود نمی شود، بلکه موجب تسری به دیگران هم خواهد شد چون خواه ناخواه با دین و مکتب پیوندی آشکار برقرار کرده اند ؛ مانند همسران پیامبر اکرم (ص) که این عنوان همسری برای آنان جایگاهی ساخته بود که گناه آنان با گناه زنان عادی متفاوت بود.

۵.۱ - موقعیت اجتماعی همسران پیامبر در قرآن

قرآن کریم در این مورد می فرماید:یَنِساءَ النَّبیّ‌ِ مَن یَأْتِ مِنکُنَّ بِفَحِشةٍ مُّبَیِّنَةٍ یُضعَف لَهَا الْعَذَاب ضِعْفَینِ وَ کانَ ذَلِک عَلی اللَّهِ یَسِیراً • وَ مَن یَقْنُت مِنکُنَّ للَّهِ وَ رَسولِهِ وَ تَعْمَلْ صلِحاً نُّؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَینِ وَ أَعْتَدْنَا لهََا رِزْقاً کرِیماً ای همسران پیامبر! هر کدام از شما گناه آشکار و فاحشی مرتکب شود، عذاب او دوچندان خواهد بود؛ و این برای خدا آسان است، و هر کس از شما برای خدا و پیامبرش خضوع کند و عمل صالح انجام دهد، پاداش او را دو چندان خواهیم ساخت، و روزی پرارزشی برای او آماده کرده‌ایم."
بر این اساس می توان گفت سادات از آن جهت که به پیامبر اکرم (ص) و ائمه اهل بیت علیهم السلام منسوب هستند در جایگاهی قرار دارند که برای مردم الگو و سرمشق هستند و گناه آنان موجب ضعف و سستی در ایمان مردم عامه می شود از این جهت باید بیشتر مراقب خود باشند، و خوبی آنان موجب رغبت عامه مردم به مذهب حق می شود.

۵.۲ - دو برابری ثواب و عقاب سادات

بر اين اساس نكته آن است كه دو برابر شدن ثواب و عقاب به جهت انتسابشان به خاندان پیغمبر اکرم (ص) است در واقع سادات به جهت انتسابشان به اين خاندان ، در صورت گناه در حقيقت دو خلاف مر تكب مي شوند اول آنكه نافرماني از دستورات خدا كرده و در مرحله بعد اين نافرماني موجب هتك حرمت نسبت به خاندان پیامبر(ص) است و در صورت كار نیک نيز در حقیقت دو فعل نيك انجام داده است لذا فرض بي عدالتي در افعال خدا زماني مطرح مي شود كه مثلاً فقط گناه آنها دو برابر شود يا فقط ثواب آنها برخلاف افراد عادي دو برابر شود. اما اگر به جهتي خاص كل اعمال آنها دو برابر محاسبه شود چه مانعي دارد.
به علاوه آنكه افراد سادات به جهت انتسابشان به پیامبر اکرم (ص) بيشتر در معرض ديد سائر افراد بوده و چه بسا اين حکم ، خود نوعي پيشگيري از آنها براي انجام گناه و تشويق آنها به انجام كار نیک است كه حاكي از جايگاه بلند آنهاست برخلاف ديگران كه از اين جايگاه برخوردار نيستند در نتيجه ملاك، ميزان قبح اعمال افراد بر اساس علم ،موقعيت و...است و چه بسا گناه و ثواب فرد غير سيد به جهت الگو بودن براي ديگران و...از گناه و ثواب فردي ديگر بيشتر باشد


۱. حجرات(۴۹)آیه ۱۳؛«یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَی وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ»    
۲. علامه مجلسی، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء بیروت، ۱۴۰۴ ه ق، ج ۴۶، ص ۸۲    
۳. سوره احزاب، آیات ۳۰ و ۳۱    



سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی    



جعبه ابزار