عوامل موثر در بیدار شدن برای نماز صبح
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نماز صبح، بیدار شدن.
پرسش: من خیلی دلم می خواهد صبح زود برای نماز بیدار شوم چه باید بکنم؟
پاسخ: با
وضو خوابیدن، به
نیت عبادت خوابیدن،
استغفار هنگام
خواب ، قرائت آیه آخر
سوره کهف ، زود خوابیدن، جلوگیری از
پرخوری ، استفاده از ساعت، سفارش کردن به دیگران برای بیدار کردن و
تلقین کردن از جمله عوامل موثر در بیدار شدن برای
نماز صبح است.
از انواع مسئولیت‌های انسان، مسئولیت او در برابر
خداست . بدون شک انسان در برابر
خداوند مسئول است. زیرا همه چیز از آن اوست، مال اوست، و به سوی اوست هیچ موجود دیگری در برابر او از خود
استقلالی ندارد و همه چیز از برای اوست« له ما فی السموات و ما فی الارض»
هیچ یک از نعمت‌هایی که در
اختیار انسان قرار می‌گیرد مال خودش نیست. مالک حقیقی نعمت‌های جسمی و روحی و درونی و بیرونی انسان ذات اقدس الهی است.
پس برای سپاس از این همه
نعمت و عظمت باید کاری کرد چرا که برای هر چیزی که به ما می‌دهند ما در مقابل آن از صاحبش تشکر می‌کنیم. حال خداوند باری تعالی با این همه نعمت‌های فراوانی که به ما داده در مقابلش باید کاری انجام داد و آن کار چیزی نیست جز
تشکر از نعمت‌هایی که به ما داده و نماز این تشکر و سپاس ما در برابر اوست البته
نماز و
عبادت دارای فلسفه‌های زیاد می‌باشد که در این جا فرصت بیان آن مطالب نمی‌باشد.
قبل از هر چیزی باید به این نکته اشاره کرد در صورتی که انسان به خدا
معرفت حاصل کند و با تمام وجود خدا را احساس کند و با
راز و نیاز و
مناجات با خدا رابطه‌ای عاشقانه برقرار کند در آن صورت دیگر
روح انسان برای رسیدن زمان
ارتباط با خدا بی‌قراری می‌کند و چون شناخت دارد ارزش و عظمت آن برای او بسیار بالاست امید است که با کسب معرفت به خدا در دل‌های‌مان چنان
محبتی ایجاد گردد که روح و جسم ما برای لحظه قرار گرفتن در مقابل خدا بی‌قراری کند.
انسان قبل از خوابیدن مناسب است که
وضو بگیرد و بخوابد و ما در روایات هم داریم که کسی وضو بگیرد و بخوابد اگر در آن حال از دنیا برود
شهید از دنیا رفته.
یعنی به خود یادآوری کند که
خواب برادر
مرگ است (النوم اخ الموت) و بیدار شدن مثل دوباره زنده شدن است.
لذا باید قصد کند که اگر خداوند به او عمری داد و روز بعد بیدار شد صبح برای عبادت او بیدار شود و از خدا بخواهد که خدایا
نیت می‌کنم که فردا برای عبادت تو صبح بیدار می‌شوم و تو را عبادت می‌کنم.
از جمله اموری که باید به آن توجه کرد. این است که هنگام خواب از
گناهانی که در طول
روز انجام داده‌ایم استغفار کنیم خصوصاً
غیبت و مراقبت بر این کار باعث می‌شود که هر روز انسان به حساب خود رسیدگی کند و کم‌تر گناه کند و بیش‌تر به
یاد خدا باشد و از عواملی که باعث می‌شود انسان برای
نماز صبح بیدار نشود انجام گناه در روز قبل می‌باشد که
استغفار در شب باعث رفع این مشکل می‌گردد.
در روایت است که می فرماید: نیست بنده ای که
آیه آخر سوره کهف را هنگام خواب بخواند مگر آنکه ساعتی که خواسته است بیدار شود.
و این از اموری است که مکرر تجربه شده و مورد شک نیست و هر وقت که بخواهی بیدار می شوی و آیه این است (قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحی إِلَیَّ أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً)
برای زود بیدار شدن ما باید شب زود بخوابیم، چرا که هر فردی به طور متوسط در شبانه روز به ۸ ساعت خواب نیاز دارد و اگر بخواهیم برای
نماز صبح بیدار شویم باید ساعت خواب خود را تغییر داده و زودتر بخوابیم تا بتوانیم صبح به راحتی از خواب بیدار شویم در این مورد می‌توان به علماء اشاره کرد که معمولاً اوایل
شب می‌خوابند و معمولاً یک یا دو ساعت مانده به
اذان صبح از خواب بیدار می‌شوند.
پرخوری در همه اوقات مذموم می‌باشد، خصوصاً در شب چرا که بدن انسان سنگین شده و باعث می‌شود که صبح به سختی از خواب بیدار شود هم‌چنین پرخوری و افراط در خوردن اختلال در
انگیزه‌های معنوی ایجاد می‌کند و در مقابل
گرسنگی زیاد هم موجب اختلال در انگیزه‌های معنوی می‌گردد. پس کسی که به اندازه لازم غذا بخورد با یک سبکی و
نشاط مخصوصی به طرف عبادت می‌رود.
نه چندان بخور کز دهانت بر آید••• نه چندان که از ضعف جانت بر آید
امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: خوابیدن فراوان بر اثر آشامیدن زیاد است و نوشیدن زیاد هم بر اثر زیاد خوردن است و این دو سنگین کننده
نفس هستند و از طاعت و عبادت باز می‌دارد و
قساوت می‌بخشد دل را از
تفکر کردن.
علاوه بر موارد بالا برای بیدار شدن برای نماز صبح می‌توان از ساعت زنگی نیز استفاده کرد، که در صورتی که موارد بالا رعایت نگردد ممکن است انسان بیدار شود اما قبل از هر کاری دوباره بخوابد پس بعضی از موارد بالا باید رعایت شود.
از راه‌های دیگر برای بیدار شدن این است که شب هنگام خواب به پدر یا مادر یا برادر و خواهر و یا هر کسی که با ما زندگی می‌کند سفارش کنیم هنگام نماز صبح ما را از خواب بیدار کنند.
یکی از راه‌های دیگر برای بیدار شدن برای نماز صبح، استفاده از روش
تلقین کردن است چرا که در بسیاری از موارد دیده شده که فرد با تلقین کردن توانائی انجام کاری مشکل را هم پیدا کرده و آن به این صورت است که قبل از خواب به خود تلقین کند که می‌تواند صبح بیدار شود و باید بیدار شود.
قال
رسول الله صلی الله علیه و آله:« لِکُلِ شیء وجه و وجه دینکم الصلاة فلا یشینن احدکم وجه دینکم»؛ برای هر چیزی صورتی است که اعظم و اشرف اعضاء اوست و صورت
دین شما هم نماز است پس نماز خود را زشت و خراب نکنید که به منزله صورت دین شماست.
(۱) علل و درمان حواسپرتی در نماز، دفتر تبلیغات اسلامی، علی اصغر عزیزی تهرانی.
(۲) پرتوی از اسرار نماز محسن قرائتی.
(۳) نماز و عبادت فاطمة زهرا، انتشارات صلاة، عباس عزیزی.
سایت اندیشه قم.
