• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علت تکبر و طغیان قدرتمندان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: مقام، تجاوز، پست، توانگری، گردن‌ فرازی، طغیان‌گری.

پرسش: منظور حضرت امیر (علیه‌السّلام) در حکمت ۲۱۶ که می‌فرماید: «هرکسی به نوایی رسید تجاوزکار شد»، چیست؟

پاسخ: توانگری عامل طغیانگری است‌؛ یعنی بیشتر افراد این‌گونه‌اند که اگر به موقعیتی دنیایی دست یابند، شروع به تکبر و پایمال کردن حق دیگران می‌کنند.



امام علی (علیه‌السّلام) در یکی از سخنانش فرمود: «مَنْ نَالَ اسْتَطَال؛ ‌ هر کس به مقامی‌رسید گردن‌فرازی کرد.»
معنای این سخن آن است که توانگری عامل طغیانگری است‌؛ یعنی بیشتر افراد این‌گونه‌اند که اگر به موقعیتی دنیایی دست یابند، شروع به تکبر و پایمال کردن حق دیگران می‌کنند. به عبارت دیگر، اکثر مردم این‌گونه‌اند که اگر به مقام یا جایگاهی برسند، به جای این‌که به شکرانه آن نعمت خضوع و فروتنی نمایند تا آن مقام برایشان باقی بماند و زیاد گردد، به طغیان‌گری و تکبر و فخرفروشی می‌پردازند.
[۲] مازندرانی، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی (الاصول و الروضة)، ‌ ج‌۱۱، ص۲۳۲، محقق، مصحح، شعرانی، ابوالحسن، تهران، المکتبة الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۸۲ق.
[۳] بحرانی، ابن میثم، ترجمه ‌شرح ‌نهج ‌البلاغه، ج۵، ص۵۹۸، محمدی مقدم، قربانعلی، نوایی یحیی زاده، علی اصغر، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی‌آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.


۱.۱ - تعبیر دیگر از آیات قرآن

این کلام حکمت‌آمیز تعبیری دیگر از آیات قرآن است که می‌فرماید: «کَلاَّ اِنَّ الْاِنْسانَ لَیَطْغی‌. اَنْ رَآهُ اسْتَغْنی انسان آنگاه که خود را بی‌نیاز بپندارد، سر به طغیان خواهد گذاشت!‌»
البتّه طبیعی است که اقلیّتی وجود دارند که این‌گونه نبوده و وضعیت روحی آنان در حالات گوناگون، متفاوت نخواهد بود که خود حضرتشان نیز از این گروه می‌باشند، زیرا ایشان بعد از رسیدن به خلافت ظاهری، زندگی زاهدانه‌تری را نسبت به گذشته دنبال کردند.


۱. امام علی، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص۵۰۷ قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.    
۲. مازندرانی، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی (الاصول و الروضة)، ‌ ج‌۱۱، ص۲۳۲، محقق، مصحح، شعرانی، ابوالحسن، تهران، المکتبة الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۸۲ق.
۳. بحرانی، ابن میثم، ترجمه ‌شرح ‌نهج ‌البلاغه، ج۵، ص۵۹۸، محمدی مقدم، قربانعلی، نوایی یحیی زاده، علی اصغر، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی‌آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
۴. علق/سوره۹۶، آیه۶ - ۷.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «علت تکبر و طغیان قدرتمندان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۹.    



جعبه ابزار