پرسش: آیا امکان دارد خلاصهای از زندگینامه علامه شبّر و تألیفات وی را بیان کنید؟
پاسخ: عبدالله بن محمدرضا معروف به شبّر، از علمای بزرگ اسلام و تشیع و از نسل امام سجاد (علیهالسلام) است. وی در نجف به دنیا آمد و در کاظمین درگذشت. علامه شبّر در زمره عالمانی بود که در موضوعات مختلف آثار بسیاری از خود برجای گذاشت؛ از جمله این آثار کتاب «طب الائمه» است. این کتاب به بررسی مسائل طب از نگاه روایات پرداخته است و در مورد آن مانند کتابهای دیگر حدیثی، نمیتوان به صورت کلی نظر داد.
علامه شبّر در زمره علمایی بوده که تألیفات بسیاری داشته است که برخی از آنها به مقدار یک جزوه و برخی دهها جلد بوده است. تألیفات ایشان بسیار بوده و حتی نقل شده که در یک شب یک کتاب مینوشت.
مؤلف در مقدمه کتاب چنین میگوید: «از پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) و اهل بیت (علیهمالسلام) روایات بسیاری در انواع دواها، معالجهها، حفظ سلامتی، دفع بلایا و مریضیها بهوسیله ادویهها، غذاها، ذکرها و دعاها وارد شده است؛ اما در زمان ما مردم به سمت موارد کمارزش (المفضول) گرایش پیدا کرده و احادیث اهل بیت را فراموش کردهاند و چنان برخورد میکنند که گویا چنین گفتارها و روایاتی وجود نداشته است».
بسیاری از گفتارها و نقلها در این کتاب، بر روی مریضیها و مشکلات بدن میباشد؛ با این حال بحثهایی در مورد مریضیهای روحی و اخلاقی (همچون درمان عفت برای زنان و فرزندان
و...) وجود دارد. در مورد این کتاب مانند کتابهای دیگر حدیثی، نمیتوان به صورت کلی حکم کرد؛ اما در مورد موضوع طب سنتی و اسلامی در جامعه امروز به پاسخ تعامل طب سنتی با دانش نوین پزشکی مراجعه شود.
«تفسیر الوجیز» مختصرترین کتابهای تفسیر است و معروفتر از دو تفسیر دیگر میباشد. مؤلف در این کتاب مثل کتابهای دیگر تفسیری و غیر تفسیری، متاثّر از تعالیم شیعه دوازده امامی بوده و از آیات برای اثبات این اعتقاد خود و رد اعتقاد مخالفانش، استفاده میکند.
در یکی از چاپهای این کتاب که در تهران بوده، مقدمهای از «سیدنصرالله تقوی» وجود دارد که او در مورد این تفسیر چنین میگوید: «با جرئت میگویم که از بین سی تفسیری که مطالعه کردم، این تفسیر در عین کم حجم بودن، از همه بهتر است».
[۱۵]استادی، رضا، آشنایی با تفاسیر (عدم تحریف قرآن و چند بحث قرآنی)، ص۱۵۰، تهران، نشر قدس، چاپ دوم، ۱۳۸۳ش.
در چاپ دیگری از این کتاب که در مصر بوده، دکتر حامد حفنی، از اساتید دانشکده زبانقاهره، بر آن مقدمهای نوشته و در مورد آن میگوید: «این تفسیر را که سیدمرتضی کشمیری صاحب "مکتبة النجاح" نجف اشرف از میان تفسیرها انتخاب کرده، و به طبع رسانیده است، کاری است بجا و نیکو؛ زیرا کتابی است، که در آن اختصار و دقت، با هم جمع شده و علاقهمندان تفسیر، چه مبتدی و چه منتهی میتوانند از آن استفاده برند. مبتدی از جهت سهولت بیان و منتهی از جهت دقت و اصطلاحات تفصیلی آن، میتوانند بهره وافری ببرند. علاوه بر آن، مؤلف محترم طبق وعدهای که در مقدمه تفسیر داده است، از منابع وحی و خاندان نبوت استفاده کرده و تفسیر خود را با علوم آن بزرگواران ـ خصوصاً امام علی بن ابیطالب (علیهالسلام)، و امام جعفر صادق (علیهالسلام) ـ اصالت بخشیده است و دیگر از مزایای این تفسیر این است که مؤلف محترم، متعرض قرائات شده و درهامش کتاب، به آنها اشاره نموده و در حقیقت در تفسیر خود، قرائت حفص و قرائت غیر او را بیان کرده است».