سلام پیامبر به اهل‌بیت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اهل‌بیت، پیامبر، امام علی، حضرت فاطمه.
پرسش: آیا
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به در خانه
امام علی (علیه‌السّلام) و
حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) می‌رفت و بعنوان اهل‌بیت به آنها سلام می‌کرد؟
محدّثان بزرگ جهان اسلام، رویداد سلام کردن پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) را به طُرُق مختلف از اهل‌بیت (علیهم‌السّلام)
و بزرگان صحابه، مانند:
ابو سعید خدری،
انس بن مالک،
عبد اللّه بن عبّاس و
ابو حمراء روایت کرده‌اند.
بر این اساس، اصل وقوع این رخداد، از امور مسلّم شمرده می‌شود؛ امّا احادیثی مربوط به شمار این رویداد، به سه گروه تقسیم می‌شوند:
گروه اوّل احادیثی که دلالت دارند
پیامبر خدا، همه روزه وقتی می‌خواست برای
نماز صبح به
مسجد برود، به درِ خانه علی و فاطمه (علیهماالسلام) می‌آمد و با سلام و خواندن
آیه تطهیر، آنها را به
نماز، دعوت می‌کرد.
گروه دوم، احادیثی که بر اساس آنها خودِ راوی، چند بار عمل پیش گفته را دیده است.
گروه سوم، احادیثی که به ظاهر، دلالت دارند که عملِ یاد شده، همه روزه نبوده و در تعداد روزها، با یکدیگر و نیز با احادیث گروه اوّل، اختلاف دارند.
در بعضی روایات، «چهل روز» آمده است.
در بعضی دیگر، «یک ماه» ذکر شده است
در پاره‌ای از آنها نیز «شش ماه» آمده است
و در برخی دیگر «هفت ماه» آمده
و در بعضی دیگر، «هشت ماه» آمده
و در پاره‌ای «نه ماه» آمده است
عددهای دیگری نیز ذکر شده است.
گروه اوّل و دوم، با یکدیگر ناهمسویی ندارند و به قرینه آنها معلوم می‌شود که در گروه سوم (اگر همه آنها از نظر صدور، بی اشکال باشند و تصحیفی در آنها راه نیافته باشد) راویان، مشاهدات خود را نقل کرده‌اند و اعتبار نیز آن را تقویت می‌کند.
حاصل آنکه پس از نزول آیه تطهیر، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای هر چه روشن‌تر شدن مقصود از «اهل‌بیت» در
آیه تطهیر و نیز مراد از «اهل پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله)» در آیه: «وَ اْمُرْ اَهْلَکَ بِالصَّلَوةِ؛ و اهل خود را به
نماز فرمان ده»، همه روز، هنگام
نماز صبح بر درِ خانه علی و فاطمه (علیهماالسلام) می‌آمده و با سلام دادن و قرائت آیه تطهیر، آنها را به نماز، دعوت می‌کرده است.
همچنین همه روایاتی که در بیان این رویداد، عدد خاصّی را ذکر کرده‌اند، ناظر به مشاهدات راوی‌اند و انحصاری از آنها به دست نمی‌آید؛ لیکن از برخی روایات،
چنین پیداست که اقدام پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پس از نزول آیه: «و اهل خود را به نماز فرمان ده» بوده است.
ابو سعید خدری می‌گوید:
چون آیه: «و اهل خود را به نماز، فرمان ده» نازل شد، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در مدّت هشت ماه، هر بامداد به درِ خانه علی (علیه‌السّلام) می‌آمد و می‌فرمود: «رحمت خدا بر شما باد! هنگام نماز است. «خداوند، فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان
[پیامبر
] بزُداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند».
علّامه طباطبایی (قدس‌سره) پس از آوردن روایت ابو سعید، می‌گوید:
ظاهر روایت، چنین است که این آیه، در مدینه نازل شده است و تا آن‌جا که من به خاطر دارم، کسی متعرّض این نکته نشده است و شاید مقصود، بیان این نکته (مَدَنی بودن آیه) باشد که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای عمل به آیه، در
مدینه به درِ خانه علی (علیه‌السّلام) می‌رفته است، اگر چه آیه در
مکّه نازل شده باشد، که این نیز از لفظ، دور است.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «سلام پیامبر به اهل‌بیت» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۱/۲.
