رویگردانی از سنت پیامبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ازدواج، واجب، سنت پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم).
پرسش: در پاسخ به سوال قبلی بنده گفتید امر ازدواج واجب نیست، حال منظور پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) از طرح جمله «هر کس ازدواج نکند، از ما نیست» چه بوده است؟
پاسخ: معنای درست
حدیث این است که: «... هر که از سنت من روی گرداند و آن را بد انگارد، از من نیست.» و نه «هر که سنت مرا انجام ندهد». پس ممکن است کسی سنت پیامبر ـ سنت، مستحبات و واجبات را دربر میگیرد، ولی در اینجا منظور مستحبات است ـ را انجام ندهد، اما نه به خاطر اینکه آن سنت را بد میدارد و از آن بیزار است، بلکه به دلایل دیگری مثل عدم
قدرت،
جهل، تنبلی، سهلانگاری و غیره از انجام آن سنت باز بماند.
چنانچه قبلاً گفته شده،
ازدواج گرچه عملی نیکو و خداپسندانه است، امری
واجب نیست؛ بلکه
مستحب و به عبارت دقیقتر مستحب مؤکد است؛ یعنی مستحبی که بسیار بر انجام آن تأکید شده است. اینگونه
احادیث از پیامبر و خاندان پاکش (علیهمالسلام) نیز در واقع بیانگر این تأکید میباشند.
اما حدیثی که از
پیامبر نقل شده و مشهور هم هست، این چنین است: «النکاح سنتی فمن رغب عن سنتی فلیس منّی»؛
ازدواج
سنت من است؛ پس هر که از سنت من روگرداند، از من نیست.
معنای درست
حدیث این است که: «... هر که از سنت من روی گرداند و آن را بد انگارد، از من نیست.» و نه «هر که سنت مرا انجام ندهد».
پس ممکن است کسی سنت پیامبر ـ سنت،
مستحبات و
واجبات را دربر میگیرد، ولی در اینجا منظور مستحبات است ـ را انجام ندهد، اما نه به خاطر اینکه آن سنت را بد میدارد و از آن بیزار است، بلکه به دلایل دیگری مثل عدم
قدرت،
جهل، تنبلی، سهلانگاری و غیره از انجام آن سنت باز بماند.
نکته دیگر اینکه ازدواج گرچه به
حکم اولیه (یعنی بهخودیخود) مستحب است، اما به
حکم ثانویه (یعنی با به وجود آمدن شرایط خاص) میتواند برای افراد مختلف،
احکام دیگری مثل
وجوب و
حرمت و
کراهت داشته باشد؛ مثلاً برای کسی که اگر ازدواج نکند، به
گناه میافتد، ازدواج واجب است. تأکیدی که در احادیث ما وجود دارد، قسمتی به خاطر همین نکته است؛ یعنی پیشگیری از گناه، آلوده نشدن فضای جامعه و تأمین
سلامت روانی افراد.
چنانچه
امام صادق (علیهالسلام) از قول پیامبر (صلیاللهعليهوآلهوسلم) فرمودهاند: «من تزوج احرز نصف دینه»
و البته سایر فواید ازدواج هم مدنظر آن بزرگواران بوده است.
نکته آخر اینکه باید توجه داشت که برای انجام یک
عمل پسندیده و خوب، لازم نیست که
خدا آن را واجب نماید. یا برای ترک یک فعل ناپسند ضرورت ندارد که
خداوند آن را
حرام بنماید. اگر پرسشگر محترم از بیان پرسش خود این مقصود را داشتهاند، باید گفت که واجب نمودن ازدواج به این معنی نیست که بگوییم (چون ازدواج واجب نیست، پس ازدواج نکنیم). همانند دهها کاری که هر
روز انجام میدهیم، بدون اینکه کسی به ما بگوید ـ مثل خوردن، خوابیدن، استراحت،
تفریح و.... ـ ازدواج میکنیم، بدون اینکه کسی ما را به انجام آن
مکلف کرده باشد.
۱. ازدواج در اسلام، علی مشکینی، انشارات الهادی.
۲. ازدواج در اسلام، مصطفی کاشفی، انتشارات طهوری.
۳. جوانان و ازدواج، اصغر کیهاننیا، انتشارات مادر.
۴. انتخاب همسر، ابراهیم امینی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «رویگردانی از سنت پیامبر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۷/۲۹.